Ίσως κανένας παγκόσμιος ηγέτης δεν μπορεί ποτέ να είναι απόλυτα σίγουρος για το πώς θα εξελιχθεί μια συνάντηση με τον Ντόναλντ Τραμπ, αλλά ο Καναδός Μαρκ Κάρνεϊ είχε λόγους να είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικός πριν πάει στον Λευκό Οίκο για την πρώτη του μετεκλογική συνάντηση με τον Αμερικανό πρόεδρο, αναφέρει σε ανάλυσή του ο Guardian.
Σύμφωνα με το βρετανικό μέσο, εδώ και μήνες, ο Τραμπ διεξάγει μια εκστρατεία διπλωματικού και εμπορικού εκφοβισμού εναντίον του Καναδά, του βόρειου γείτονά του, εξαπολύοντας εμπορικό πόλεμο και υποτιμώντας τον προκάτοχο του Κάρνεϊ, Τζάστιν Τρουντό.
Λίγο πριν από το breafing, ο Αμερικανός ηγέτης βγήκε και πάλι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να αναρτήσει ένα διαψευσμένο στοιχείο ότι οι ΗΠΑ «επιδοτούν τον Καναδά με 200 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως» και να παραπονεθεί ότι η χώρα λαμβάνει «δωρεάν στρατιωτική προστασία».
Αλλά από τη στιγμή που οι δύο ηγέτες έσφιξαν τα χέρια, ήταν σαφές ότι ο τόνος της συνάντησης θα ήταν εξαιρετικά εγκάρδιος, με τον Τραμπ να επαινεί τον Κάρνεϊ ως «ένα πολύ ταλαντούχο άτομο» και τον Κάρνεϊ να περιγράφει τον Τραμπ ως έναν «μετασχηματιστικό» πρόεδρο.
Το κλίμα έγινε πιο σοβαρό καθώς ο Τραμπ ισχυρίστηκε και πάλι ψευδώς ότι οι ΗΠΑ «επιδοτούν» τον Καναδά και επανέλαβε τις εκκλήσεις του να γίνει ο Καναδάς το 51ο κράτος.
Ακολουθούν πέντε συμπεράσματα από τη συνάντηση της Τρίτης:
1. Ο Καναδάς δεν είναι προς πώληση
Ο Κάρνεϊ χρησιμοποίησε τη συνάντηση για να πει στον Τραμπ απευθείας, αυτό που λέει στους Καναδούς από τότε που έγινε πρωθυπουργός: η χώρα δεν είναι προς πώληση.
Όταν ρωτήθηκε από τους δημοσιογράφους για την πρότασή του να γίνει ο Καναδάς η 51η πολιτεία των ΗΠΑ, ο Τραμπ φάνηκε να αποσύρει την ιδέα, παραδεχόμενος ότι «χρειάζονται δύο για να χορέψουν ταγκό». Αλλά στη συνέχεια είπε ότι ο Καναδάς θα είχε μια «τεράστια μείωση φόρων» αν γινόταν αμερικανική πολιτεία.
Ο Τραμπ δήλωσε ότι θα ήταν «όμορφο» να συγχωνευθούν οι δύο χώρες, λέγοντας ότι η προοπτική αυτή «θα ήταν πραγματικά ένας υπέροχος γάμος».
Ο Κάρνεϊ, αντλώντας από την υπερηφάνεια του Τραμπ στις συναλλαγές με ακίνητα, υπενθύμισε στον πρόεδρο ότι «υπάρχουν κάποια μέρη που δεν πωλούνται ποτέ».
«Αυτό είναι αλήθεια», είπε ο Τραμπ.
«Ο Καναδάς δεν είναι προς πώληση», είπε ο Κάρνεϊ. «Δεν θα είναι προς πώληση, ποτέ».
Αργότερα στη συνάντηση, ο Τραμπ επανέφερε την ιδέα, λέγοντας στον Κάρνεϊ και στα συγκεντρωμένα μέσα ενημέρωσης: «Εγώ λέω, ποτέ μην λες ποτέ».
«Ποτέ, ποτέ, ποτέ, ποτέ, ποτέ, ποτέ, ποτέ», φάνηκε να λέει ήσυχα ο Carney.
2. Οι δασμοί παραμένουν – προς το παρόν
Ένα σημαντικό καθήκον για τον Κάρνεϊ και την ομάδα του είναι να κατανοήσουν καλύτερα τη λογική – αν υπάρχει – πίσω από τους δασμούς στα καναδικά προϊόντα και να βρουν τυχόν διεξόδους. Ο Κάρνεϊ έθεσε χαμηλά τον πήχη πριν από τη συνάντηση, αφήνοντας να εννοηθεί ότι δεν περίμενε μεγάλες ανακοινώσεις από την πρώτη συνάντηση των δύο ηγετών.
Προς το τέλος της συνάντησης, ο Τραμπ ρωτήθηκε αν υπάρχει κάτι που θα μπορούσε να προσφέρει ο Κάρνεϊ ή η καναδική αντιπροσωπεία για την άρση των δασμών.
«Όχι», είπε, προσθέτοντας ότι είναι «ακριβώς όπως είναι».
Ο πρωθυπουργός ήταν πιθανό να χρησιμοποιήσει το γεύμα εργασίας για να «ψαλιδίσει» την αμερικανική θέση αναζητώντας κοινό έδαφος.
Στον Καναδά, οι δασμοί έχουν οδηγήσει σε ένα ευρύ μποϊκοτάζ από τους καταναλωτές των προϊόντων που παράγονται στις ΗΠΑ.
«Συνήθως αυτά τα πράγματα δεν διαρκούν πολύ», δήλωσε ο Τραμπ. «Έχουμε σπουδαία πράγματα, σπουδαίο προϊόν. Το είδος του προϊόντος που πουλάμε, κανείς άλλος δεν μπορεί να το πουλήσει. Συμπεριλαμβανομένου του στρατού. Κατασκευάζουμε τον καλύτερο στρατιωτικό εξοπλισμό στον κόσμο. Και ο Καναδάς αγοράζει τον στρατιωτικό μας εξοπλισμό, κάτι που εκτιμούμε».
3. Και οι δύο πλευρές προβλέπουν σε μια αναθεωρημένη εμπορική συμφωνία
Οι εμπορικές σχέσεις των χωρών τέθηκαν επί τάπητος κατά τη διάρκεια της συνάντησης, με τον Τραμπ να σηματοδοτεί ότι ενδιαφέρεται να επαναδιαπραγματευτεί βασικές πτυχές της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου ΗΠΑ-Μεξικού-Καναδά (USMCA), χαρακτηρίζοντας την προηγούμενη συμφωνία, τη Nafta, τη «χειρότερη στην ιστορία του κόσμου».
Το ισχύον σύμφωνο που διέπει το ελεύθερο εμπόριο σε ολόκληρη την ήπειρο πρόκειται να ανανεωθεί το επόμενο έτος.
«Θα αρχίσουμε να το επαναδιαπραγματευόμαστε ενδεχομένως», είπε ο Τραμπ, «αν είναι απαραίτητο». Δεν ξέρω αν είναι πλέον απαραίτητο”.
Ο Τραμπ αρνήθηκε να απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικά με το ποιες συγκεκριμένες διατάξεις της συμφωνίας θέλει να επαναδιαπραγματευτεί, λέγοντας στους δημοσιογράφους ότι οι ηγέτες «ασχολούνται περισσότερο με έννοιες αυτή τη στιγμή». Αργότερα, όμως, επανέλαβε τους ισχυρισμούς ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν χρειάζονται τους Καναδούς εξαγωγείς, μεταξύ άλλων για τα καναδικά αυτοκίνητα, τον χάλυβα ή την ενέργεια. «Θέλουμε να το κάνουμε μόνοι μας», είπε.
Ο Κάρνεϊ αντέδρασε στον χαρακτηρισμό του Τραμπ για την τρέχουσα συμφωνία, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης δασμών από Αμερικανούς αξιωματούχους, αλλά συμφώνησε ότι η υπάρχουσα συμφωνία ήταν ένα «πλαίσιο» για μελλοντικές συνομιλίες και μια «μεγαλύτερη συζήτηση».
«Είμαστε ο μεγαλύτερος πελάτης των Ηνωμένων Πολιτειών, στο σύνολο όλων των αγαθών», είπε.
Σε ένδειξη της σημασίας της εμπορικής σχέσης μεταξύ των δύο χωρών, οι δύο πλευρές έφεραν τους πιο υψηλόβαθμους αξιωματούχους τους. Για λογαριασμό των Καναδών παρευρέθηκαν μερικοί από τους κορυφαίους εμπορικούς και διπλωματικούς αξιωματούχους της χώρας, όπως ο υπουργός διεθνούς εμπορίου Ντομινίκ Λεμπλανκ, η υπουργός Εξωτερικών Μέλανι Ζολί, ο υπουργός δημόσιας ασφάλειας Ντέιβιντ Μακκίντι και η πρέσβειρα του Καναδά στις ΗΠΑ Κίρστεν Χίλμαν.
Από αμερικανικής πλευράς, ο Τραμπ είχε τον Τζέι Ντι Βανς, τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, τον υπουργό Εμπορίου Χάουαρντ Λούτνικ και τον εμπορικό αντιπρόσωπο των ΗΠΑ Τζέιμσον Γκριρ.
4. Ο Τραμπ θέλει απλώς να τον αγαπούν
Όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφους ποια θα μπορούσε να είναι η μεγαλύτερη παραχώρηση που θα μπορούσε να προσφέρει ο Καναδάς, ο Τραμπ είπε «φιλία».
Ο εγκάρδιος και θετικός τόνος μεταξύ των ηγετών πιθανότατα αποτελεί ανακούφιση για τους Καναδούς αξιωματούχους, οι οποίοι προετοιμάζονταν για πολλά σενάρια – συμπεριλαμβανομένου ενός καψόνι που θα έμοιαζε με τη μεταχείριση του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Αντ’ αυτού, τα πρώτα λεπτά της συνάντησης περιελάμβαναν έναν καταιγισμό αμοιβαίων επαίνων μεταξύ των ηγετών.
Μετά τη νίκη του φιλελεύθερου κόμματος στις ομοσπονδιακές εκλογές την περασμένη εβδομάδα, ο Τραμπ συνεχάρη τον Κάρνεϊ για μία από τις «μεγαλύτερες πολιτικές επιστροφές όλων των εποχών» και χαρακτήρισε την επίσκεψη του πρωθυπουργού «τιμή» για τον Λευκό Οίκο. Ο Τραμπ πρόσθεσε ότι έχει μεγάλο «σεβασμό» για τον Κάρνεϊ.
Ο Κάρνεϊ ανταπέδωσε τα συγχαρητήρια, αποκαλώντας τον Τραμπ «μετασχηματιστικό πρόεδρο» με μεγάλη έμφαση στην οικονομία, την ασφάλεια και τους Αμερικανούς εργαζόμενους.
Σηματοδότησε μια απότομη απομάκρυνση από την ψυχρή και τεταμένη σχέση με τον προκάτοχο του Κάρνεϊ, Τζάστιν Τριντό, τον οποίο ο Τραμπ χαρακτήρισε κάποτε «διπρόσωπο» – και ο οποίος με τη σειρά του χαρακτήρισε τον εμπορικό πόλεμο των ΗΠΑ «χαζό».
Δεδομένου ότι μεγάλο μέρος της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ φαίνεται να εξαρτάται από το αν ο Τραμπ ευνοεί έναν παγκόσμιο ηγέτη, αυτή η αλλαγή στον τόνο μπορεί να είναι καλός οιωνός για τον Καναδά.
5. Οι ανοιχτοί λογαριασμοί παραμένουν
Ο Τραμπ χρησιμοποίησε μέρος της συνάντησης για να επιτεθεί σε διάφορους πολιτικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του Τρουντό και της πρώην υπουργού Οικονομικών Κρίστια Φρίλαντ, η οποία ηγήθηκε της καναδικής αντιπροσωπείας στις προηγούμενες διαπραγματεύσεις για το ηπειρωτικό σύμφωνο ελεύθερου εμπορίου.
«Δεν μου άρεσε ο προκάτοχός του», είπε ο Τραμπ στον Κάρνεϊ, αποκαλώντας για άλλη μια φορά τον Τριντό σκωπτικά «κυβερνήτη».
Στη συνέχεια ξεχώρισε τη Φρίλαντ, λέγοντας: “Ήταν τρομερή. Στην πραγματικότητα, ήταν ένα τρομερό άτομο και πραγματικά έβλαψε πολύ άσχημα αυτή τη συμφωνία, επειδή προσπάθησε να επωφεληθεί από τη συμφωνία και δεν τη γλίτωσε”.
Στα τέλη Ιανουαρίου, η Φρίλαντ χρησιμοποίησε την αντιπάθεια του Τραμπ προς το πρόσωπό της ως βασικό στοιχείο της αποτυχημένης υποψηφιότητάς της για την ηγεσία του Φιλελεύθερου Κόμματος – μια κούρσα που τελικά έχασε από τον Κάρνεϊ.
