Η ένταση στον Περσικό Κόλπο αυξάνεται μετά τις επιθέσεις του Ισραήλ στο Ιράν, ενώ έκαναν πάλι την εμφάνισή τους οι φόβοι ότι η Τεχεράνη θα μπορούσε να ανταποδώσει στοχεύοντας μία από τις πιο ζωτικές πετρελαϊκές αρτηρίες στον κόσμο, τα Στενά του Ορμούζ.
Από αυτόν τον πορθμό που συνδέει τον Περσικό Κόλπο με την Αραβική Θάλασσα, διέρχονται περίπου 20.000.000 βαρέλια πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου την ημέρα, αντιπροσωπεύοντας πάνω από το ένα πέμπτο της παγκόσμιας διακίνησης πετρελαίου. Οποιαδήποτε κίνηση για τον αποκλεισμό του θα είχε τεράστιο αντίκτυπο στις αγορές ενέργειας.
Παρατηρητές της πετρελαϊκής αγοράς θεωρούν ότι μια πλήρης διακοπή των παγκόσμιων ροών πετρελαίου με το κλείσιμο της πλωτής οδού είναι όχι μόνο απίθανη, αλλά πιθανώς ακόμη και φυσικά αδύνατη, όπως εξηγούν στο CNBC.
«Δεν υπάρχει κανένα καθαρό όφελος που να προκύπτει από την παρεμπόδιση της διέλευσης πετρελαίου μέσω των Στενών του Ορμούζ, ειδικά από τη στιγμή που οι ιρανικές πετρελαϊκές υποδομές δεν έχουν στοχοποιηθεί άμεσα», δήλωσε η Έλεν Γουόλντ, πρόεδρος της εταιρείας συμβούλων Transversal Consulting.
Όπως υπογράμμισε, σύμφωνα με την ίδια πηγή, οποιαδήποτε τέτοια ενέργεια πιθανότατα θα πυροδοτούσε περαιτέρω αντίποινα, ενώ η αύξηση των τιμών του πετρελαίου που θα προκαλούσε το κλείσιμο του θαλάσσιου περάσματος θα προκαλούσε αντιδράσεις ακόμη και από τον μεγαλύτερο πελάτη πετρελαίου του Ιράν, την Κίνα.
«Το Πεκίνο δεν θέλει να διαταραχθεί με κανένα τρόπο η ροή πετρελαίου από τον Περσικό Κόλπο, ούτε να αυξηθεί η τιμή του πετρελαίου. Έτσι, θα ασκήσει όλο το βάρος της οικονομικής του ισχύος στο Ιράν», εξηγεί η Γουόλντ.
Η Κίνα είναι ο κυριότερος εισαγωγέας ιρανικού πετρελαίου, αντιπροσωπεύοντας, πάνω από τα τρία τέταρτα των εξαγωγών πετρελαίου της Τεχεράνης, ενώ είναι και ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ιράν.
«Οι φίλοι τους θα υποφέρουν περισσότερο από τους εχθρούς τους… Επομένως, είναι πολύ δύσκολο να φανταστεί κανείς κάτι τέτοιο», δήλωσε ο Ανάς Αλχάτζι, διευθύνων σύμβουλος της Energy Outlook Advisors.
Όπως τόνισε, το κλείσιμο του περάσματος θα είναι περισσότερο καταστροφή παρά ευλογία για την Τεχεράνη, καθώς εκτός από το πετρέλαιο και τα περισσότερα από τα καθημερινά καταναλωτικά αγαθά στη χώρα φτάνουν στο Ιράν μέσω αυτής της οδού.
Πόσο πιθανό είναι να κλείσουν τα Στενά από το Ιράν
Ο Πορθμός του Ορμούζ έχει πλάτος 55 – 95 χιλιόμετρα και συνδέει τον Περσικό Κόλπο και την Αραβική Θάλασσα. Η απειλή για κλείσιμο της στρατηγικής υδάτινης οδού Ορμούζ έχει αποτελέσει επαναλαμβανόμενο ρητορικό εργαλείο ανά τους καιρούς, όμως δεν έχει υλοποιηθεί ποτέ.
Το 2018, μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από την πυρηνική συμφωνία και την επαναφορά των κυρώσεων στο Ιράν, η Τεχεράνη απείλησε να κλείσει την υδάτινη δίοδο, καθώς οι εντάσεις κορυφώθηκαν, όμως δεν το έκανε ποτέ.
Το 2011 και το 2012, Ιρανοί αξιωματούχοι προειδοποιούσαν για πιθανό κλείσιμο των Στερνών αν η Δύση επέβαλε περαιτέρω κυρώσεις στις εξαγωγές πετρελαίου λόγω του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.
Την ίδια ώρα, αναλυτές συμφωνούν ότι είναι απλώς αδύνατον. «Ας είμαστε ρεαλιστές σχετικά με το Ορμούζ. Καταρχάς, το μεγαλύτερο μέρος του βρίσκεται στο Ομάν, όχι στο Ιράν. Δεύτερον, είναι αρκετά φαρδύ ώστε οι Ιρανοί να μην μπορούν να το κλείσουν», τονίζει ο Αλχάτζι.
Η Γουόλντ σημειώνει ότι παρόλο που σήμερα πολλά πλοία διέρχονται από τα ιρανικά ύδατα, εναλλακτικά θα μπορούσαν να ακολουθήσουν άλλες διαδρομές μέσω των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και του Ομάν.
«Οποιοσδήποτε αποκλεισμός των Στενών του Ορμούζ θα είναι η έσχατη λύση για το Ιράν και θα εξαρτηθεί από μια στρατιωτική εμπλοκή μεταξύ ΗΠΑ – Ιράν», πιστεύει ο Βίβεκ Νταρ, διευθυντής έρευνας για τα ορυχεία και τα ενεργειακά προϊόντα της Commonwealth Bank of Australia.
«Θεωρώ ότι θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο για το Ιράν να κλείσει τη δίοδο για μεγάλο χρονικό διάστημα, δεδομένης της παρουσίας του Πέμπτου Στόλου των ΗΠΑ στο Μπαχρέιν. Παρ′ όλα αυτά, το Ιράν θα μπορούσε να εξαπολύσει επιθέσεις σε δεξαμενόπλοια και να ναρκοθετήσει τα Στενά, διαταράσσοντας τη θαλάσσια κυκλοφορία», δήλωσε η Χέλιμα Κροφτ, επικεφαλής της παγκόσμιας στρατηγικής για τα εμπορεύματα και της έρευνας για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική της RBC Capital Markets.
Τις τελευταίες ημέρες τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του αργού πετρελαίου αυξήθηκαν έως και 13%, μετά τις επιδρομές του Ισραήλ εναντίον του Ιράν την Παρασκευή (13/6).
