Το ενδεχόμενο χτυπήματος στο πυρηνικό εργοστάσιο του Φορντό στο Ιράν έχει απασχολήσει έντονα τη διεθνή κοινότητα τις τελευταίες ημέρες, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ φέρεται να εξετάζει το ενδεχόμενο να το πραγματοποιήσει, κάνοντας χρήση της αποκαλούμενης «διατρητικής βόμβας» GBU-57, του μόνου όπου που είναι ικανό να καταστρέψει την εν λόγω εγκατάσταση.
Ενώ ο Αμερικανός πρόεδρος μελετά τις επιλογές του, κορυφαίοι ειδικοί σε θέματα πυρηνικής ασφάλειας, με τους οποίους επικοινώνησε το CNN, εκτιμούν ότι ένα πιθανό αμερικανικό πλήγμα στην υπόγεια εγκατάσταση του Φορντό δεν θα προκαλούσε τις καταστροφικές συνέπειες που πολλοί φοβούνται.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, η διαρροή ραδιενέργειας θα ήταν περιορισμένη και θα παρέμενε εντός του συγκροτήματος, χωρίς σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον ή τη δημόσια υγεία της ευρύτερης περιοχής.
Η Κέλσι Ντέιβενπορτ, διευθύντρια Πολιτικής για τη Μη Διάδοση Όπλων στον Οργανισμό Ελέγχου Εξοπλισμών, ανέφερε ότι ακόμη και αν οι βόμβες καταφέρουν να πλήξουν τις υπόγειες εγκαταστάσεις, «θα προκληθεί κάποια περιορισμένη ραδιενέργεια από το εμπλουτισμένο ουράνιο που αποθηκεύεται», προσθέτοντας ότι «δεν αναμένεται σημαντική ή εκτεταμένη περιβαλλοντική μόλυνση».
Σε αντίθεση με έναν πυρηνικό αντιδραστήρα, όπου μια επίθεση μπορεί να προκαλέσει τήξη και μεγάλη διασπορά ραδιενέργειας, το Φορντό λειτουργεί με εξαφθοριούχο ουράνιο, ένα επικίνδυνο υλικό που όμως δεν ενέχει τον ίδιο βαθμό κινδύνου.
Η Ντέιβενπορτ εξήγησε πως ο κύριος προβληματισμός αφορά την τοξικότητα του εξαφθοριούχου ουρανίου και την πιθανή απελευθέρωση χαμηλού επιπέδου άλφα ραδιενέργειας, η οποία ωστόσο θα περιοριζόταν στο εσωτερικό της εγκατάστασης. «Θα είναι διαχειρίσιμη, εφόσον χρησιμοποιηθεί ο κατάλληλος εξοπλισμός προστασίας», σημείωσε.
Ανάλογη ήταν η άποψη του Μπεχνάμ Μπεν Ταλέμπλου, ανώτερου αναλυτή στο Ίδρυμα για την Προάσπιση της Δημοκρατίας, ο οποίος χαρακτήρισε την ενδεχόμενη ζημιά κυρίως ως χημικό κίνδυνο.
Ο Σκοτ Ρόκερ, αντιπρόεδρος του οργανισμού NTI για την Ασφάλεια Πυρηνικών Υλικών, υπογράμμισε ότι δεν υπάρχει υψηλός κίνδυνος διασποράς: «Το εμπλουτισμένο ουράνιο στο Φορντό είναι φρέσκο. Αν υπάρξει διαρροή, θα είναι περιορισμένη στον χώρο και, καθώς η εγκατάσταση είναι υπόγεια, δεν γνωρίζουμε καν πόσο από αυτό θα απελευθερωθεί».
Το Φορντό δεν είναι Τσερνόμπιλ – Τι λένε οι ειδικοί
Παρότι κάθε συζήτηση για στρατιωτικά πλήγματα σε πυρηνικές εγκαταστάσεις προκαλεί ανησυχία, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η περίπτωση του Φορντό δεν μπορεί να συγκριθεί με καταστροφές όπως αυτή του Τσερνόμπιλ. Η πυρηνική τραγωδία του 1986 στην Ουκρανία οφειλόταν σε έκρηξη ενεργού αντιδραστήρα, γεγονός που προκάλεσε εκτεταμένη διαρροή ραδιενεργών υλικών στην ατμόσφαιρα και σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον και τη δημόσια υγεία σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Αντιθέτως, το Φορντό δεν είναι αντιδραστήρας, αλλά μονάδα εμπλουτισμού ουρανίου. Το ουράνιο που αποθηκεύεται εκεί είναι φρέσκο, βρίσκεται σε μορφή εξαφθοριούχου αερίου και δεν συμμετέχει σε διαδικασία σχάσης — τη διαδικασία που μπορεί να προκαλέσει αλυσιδωτή αντίδραση και θερμική τήξη σε έναν αντιδραστήρα.
Σύμφωνα με την Κέλσι Ντέιβενπορτ, ακόμη και σε περίπτωση πλήγματος, η διαρροή ραδιενέργειας θα ήταν περιορισμένη και εστιασμένη. Όπως σημειώνει, «θα προκληθεί κάποια χαμηλού επιπέδου άλφα ραδιενέργεια και χημική τοξικότητα, αλλά δεν υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για τον ευρύτερο πληθυσμό».
Τονίζει επίσης ότι «ο βομβαρδισμός ενός αντιδραστήρα είναι μια εντελώς διαφορετική περίπτωση», επισημαίνοντας πως μόνο ένα τέτοιο σενάριο θα μπορούσε να οδηγήσει σε μαζική διαρροή ραδιενέργειας και πραγματικά καταστροφικά αποτελέσματα.
