Υπό έντονη πίεση από ευρωπαίους ηγέτες και ΝΑΤΟ βρίσκονται η ελληνική και η ισπανική κυβέρνηση για να στείλουν περισσότερα συστήματα αεράμυνας στην Ουκρανία. Σύμφωνα με αποκαλυπτικό δημοσίευμα των Financial Times, που επικαλείται επίσημες πηγές, οι πιέσεις αναμένεται να ενταθούν στη σημερινή (22 Απριλίου) σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας της ΕΕ στο Λουξεμβούργο.
Ελλάδα και Ισπανία βρίσκονται στο επίκεντρο καθώς διαθέτουν μεγάλο αριθμό αντιαεροπορικών συστημάτων, που μπορεί να αξιοποιήσει το Κίεβο για προστατεύσει τις ουκρανικές πόλεις από τις κλιμακούμενες ρωσικές επιθέσεις. «Οι Patriot έχουν νόημα μόνο εάν χρησιμοποιούνται για να σώζουν ζωές, όχι εάν παραμένουν ανενεργοί σε αποθηκευτικές βάσεις», υποστήριξε ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε μια νέα έκκληση προς τους δυτικούς συμμάχους για ενίσχυση της υποστήριξης.
Η Ουκρανία χρειάζεται τουλάχιστον επτά συστήματα Patriot, τα οποία θα «σώσουν πολλές ζωές», τόνισε ο Ζελένσκι. Μετά τη διαδικτυακή σύνοδο του Συμβουλίου του ΝΑΤΟ με τη συμμετοχή της Ουκρανίας, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ δήλωσε ότι οι σύμμαχοι έχουν δεσμευτεί να παράσχουν στην Ουκρανία πρόσθετα συστήματα αεράμυνας.
Ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ δήλωσε στους Financial Times πως τα κράτη μέλη της μπλοκ αναμένεται να κάνουν ένα ακόμη βήμα προς τα μπροστά και να προσφέρουν στην Ουκρανία ό,τι χρειάζεται για να αντιμετωπίσει τη Ρωσία, η οποία το τελευταίο διάστημα έχει γείρει υπέρ της την πλάστιγγα του πολέμου.
«Οι ευρωπαίοι ηγέτες προέτρεψαν προσωπικά τους πρωθυπουργούς της Ισπανίας και της Ελλάδας Πέδρο Σάντσες και Κυριάκο Μητσοτάκη σε μια σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες την περασμένη εβδομάδα να δωρίσουν συστήματα αεράμυνας στην Ουκρανία, σύμφωνα με άτομα που ενημερώθηκαν για τις συζητήσεις», αναφέρουν οι Financial Times στο δημοσίευμά τους και προσθέτουν:
«Στους δύο ηγέτες, των οποίων οι ένοπλες δυνάμεις διαθέτουν μεταξύ τους περισσότερα από δώδεκα συστήματα Patriot, αλλά και κάποια ακόμη συστήματα, όπως τα S-300, οι ευρωπαίοι ηγέτες τους επισήμαναν ότι οι ανάγκες τους δεν είναι τόσο μεγάλες όσο της Ουκρανίας και ότι δεν αντιμετώπιζαν καμία επικείμενη απειλή». «Όλοι ξέρουμε ποιος τα έχει (σ.σ. τα συστήματα αεράμυνας), όλοι ξέρουμε πού βρίσκονται και όλοι ξέρουμε ποιος τα έχει πραγματικά ανάγκη», δήλωσε μία από τις πηγές.
Η Ουκρανία διαθέτει αυτή τη στιγμή τουλάχιστον τρία συστήματα Patriot, ένα από τις ΗΠΑ και δύο από τη Γερμανία. Υπενθυμίζεται πως η Γερμανία ήταν από τις πρώτες που υποσχέθηκε ένα επιπλέον σύστημα αεράμυνας Patriot και ακολούθησε η Ολλανδία, η οποία ανακοίνωσε πως θα διαθέσει επιπλέον περίπου 210 εκατομμύρια δολάρια για πυρομαχικά αεράμυνας και πυροβολικού για το Κίεβο.
Το Κίεβο χρησιμοποιεί επίσης μεγάλου βεληνεκούς πυραυλικά συστήματα εδάφους αέρος που αναπτύχθηκαν από την πρώην Σοβιετική Ενωση, συμπεριλαμβανομένων των S-300 και των S-200. Η Ουκρανία φαίνεται να έχει εκδηλώσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα εν λόγω παλαιού τύπου συστήματα, ιδιαίτερα τα S-300 που διαθέτει η Ελλάδα, καθώς παραμένουν αποτελεσματικά και ο ουκρανικός στρατός γνωρίζει πως να τα χρησιμοποιεί, χωρίς να χρειάζεται περαιτέρω εκπαίδευση.
«Υπάρχουν χώρες που δεν έχουν άμεση ανάγκη των συστημάτων αεράμυνάς τους, για να είμαστε απόλυτα ειλικρινής», ανέφερε ένας διπλωμάτης της Ε.Ε. που συμμετείχε στις προετοιμασίες της σημερινής Συνόδου, στην οποία θα συμμετέχουν μέσω βίντεο και ο ουκρανός Υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα, αλλά και ο υπουργός Αμυνας Ρούστεμ Ουμέροφ. «Η πιο σημαντική συζήτηση αφορά στο τι μπορούν να κάνουν τα κράτη-μέλη ώστε να στηρίξουν την ουκρανική αεράμυνα. Αυτό είναι το πιο σημαντικό», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της Ε.Ε.
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ, προσερχόμενος στο Συμβούλιο, εξέφρασε την ελπίδα ότι τα κράτη μέλη θα ακούσουν ποιες είναι οι ανάγκες του Κιέβου και θα παρουσιάσουν συγκεκριμένες προτάσεις για το τί μπορούν να κάνουν. «Έχουμε ζητήσει από τα κράτη-μέλη να κάνουν ό,τι μπορούν για να αυξήσουν την ικανότητα αντιαεροπορικής άμυνας της Ουκρανίας», ανέφερε, εξηγώντας ότι η Ουκρανία, εκτός από πυρομαχικά, χρειάζεται πυραύλους, αλλά και συστοιχίες Patriot.
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, στο πλαίσιο των ελέγχων που πραγματοποιούνται για τον εντοπισμό διαθέσιμων συστημάτων αεράμυνας από τα κράτη μέλη της Συμμαχίας, επισήμανε πως «από αυτή την χαρτογράφηση επιβεβαιώνεται ότι υπάρχουν συστήματα, όπως οι Patriot, σε χώρες που είναι διαθέσιμα για να δοθούν στην Ουκρανία». «Αναμένω νέες ανακοινώσεις για την ενίσχυση αεράμυνας στην Ουκρανία σύντομα… Αναμένω συγκεκριμένες ανακοινώσεις στο εγγύς μέλλον με βάση τις πληροφορίες που μοιράστηκαν μαζί μας» τα κράτη μέλη της Συμμαχίας για τα διαθέσιμα συστήματα αεράμυνας, τόνισε και πρόσθεσε: «Πολλοί σύμμαχοι που δεν έχουν διαθέσιμα συστήματα έχουν δεσμευτεί να παράσχουν οικονομική υποστήριξη για να τα αγοράσουν για την Ουκρανία».
Η απάντηση της ελληνικής κυβέρνησης
Σχολιάζοντας το δημοσίευμα η ελληνική κυβέρνηση δεν διέψευσε τις πιέσεις, υποστήριξε ωστόσο πως σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να προχωρήσει σε μια κίνηση που «θα διακινδυνέψει έστω και κατ΄ ελάχιστον την αποτρεπτική ικανότητα ή την αεράμυνα της χώρας». Συγκεκριμένα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης δήλωσε: «Μέχρι στιγμής έχουμε δείξει έμπρακτα τη βοήθεια μας στην Ουκρανία και στον ουκρανικό λαό. Από εκεί και πέρα, όμως, δεν πρόκειται να γίνει οποιαδήποτε κίνηση -το ξεκαθαρίζω- που θα διακινδυνέψει έστω και κατ’ ελάχιστον την αποτρεπτική ικανότητα ή την αεράμυνα της χώρας. Έχουμε πολλές φορές προβεί σε πολλές διαψεύσεις, σας απαντώ και σήμερα κατηγορηματικά».
