Η Booking.com αντιμετωπίζει ομαδική αγωγή από περισσότερα από 10.000 ξενοδοχεία στην Ευρώπη, τα οποία υποστηρίζουν ότι η γιγαντιαία πλατφόρμα κρατήσεων χρησιμοποίησε την ισχύ της για να νοθεύσει την αγορά εις βάρος τους επί δύο δεκαετίες.
Η αγωγή κατατίθεται από την Ένωση Ξενοδοχείων, Εστιατορίων και Καφέ της Ευρώπης (Hotrec), η οποία εκπροσωπεί τον κλάδο στην ΕΕ και έχει δώσει παράταση έως τις 29 Αυγούστου για να μπορέσουν να συμμετάσχουν περισσότερα ξενοδοχεία, λόγω της υψηλής ζήτησης.
Η εν λόγω αγωγή αναμένεται να είναι μία από τις μεγαλύτερες που έχουν κατατεθεί ποτέ στον ευρωπαϊκό ξενοδοχειακό κλάδο και υποστηρίζεται από 30 εθνικές ενώσεις ξενοδόχων, συμπεριλαμβανομένης και της βρετανικής.
«Περισσότερα από 10.000 ξενοδοχεία έχουν ήδη ενταχθεί στην πανευρωπαϊκή πρωτοβουλία για να διεκδικήσουν αποζημίωση για τις οικονομικές ζημίες που υπέστησαν εξαιτίας της χρήσης παράνομων ρητρών “καλύτερης τιμής” (parity clauses) από την Booking.com», ανέφερε η Hotrec σε ανακοίνωσή της.
Διεκδικούν αποζημιώσεις μίας 20ετίας
Κατηγορείται ότι η δέσμευση για «καλύτερη τιμή» στην Booking.com επιβλήθηκε στα ξενοδοχεία υπό τεράστια πίεση να μην προσφέρουν δωμάτια σε χαμηλότερες τιμές σε άλλες πλατφόρμες, συμπεριλαμβανομένων και των δικών τους ιστοσελίδων.
Η ξενοδοχειακή βιομηχανία αναφέρει ότι η πλατφόρμα, με έδρα την Ολλανδία, χρησιμοποιούσε επίσης αυτές τις ρήτρες για να αποτρέψει τους πελάτες από το να κάνουν κρατήσεις τύπου «free-rider» — όπως τις αποκαλούσε — δηλαδή να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες της για να βρουν ξενοδοχείο, αλλά να κάνουν τελικά την κράτηση απευθείας με τη διοίκηση του ξενοδοχείου, παρακάμπτοντας την Booking.com.
«Η εγγραφή [στη νομική ενέργεια] συνεχίζει να αυξάνεται σταθερά και η μέχρι στιγμής ανταπόκριση δείχνει την έντονη επιθυμία της τουριστικής βιομηχανίας να αντιταχθεί σε αθέμιτες πρακτικές στην ψηφιακή αγορά», δήλωσε η Hotrec.
Η αγωγή, η οποία σύμφωνα με ειδικούς θα είναι μια δύσκολη νομική μάχη, διεκδικεί αποζημιώσεις για την περίοδο από το 2004 έως το 2024, όταν η Booking.com κατήργησε τη ρήτρα καλύτερης τιμής προκειμένου να συμμορφωθεί με τον Ευρωπαϊκό Νόμο για τις Ψηφιακές Αγορές (EU Digital Markets Act).
Η Hotrec ανέφερε ότι η ομαδική αγωγή, η οποία θα εκδικαστεί στο Άμστερνταμ, ακολουθεί απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) από το 2024, «η οποία έκρινε ότι οι ρήτρες ισοτιμίας της Booking.com παραβίαζαν το ευρωπαϊκό δίκαιο ανταγωνισμού».
«Οι Ευρωπαίοι ξενοδόχοι έχουν υποστεί για καιρό άδικους όρους και υπερβολικά κόστη. Τώρα είναι η στιγμή να ενωθούμε και να απαιτήσουμε αποκατάσταση», δήλωσε ο πρόεδρος της Hotrec, Αλέξανδρος Βασιλικός, καταγγέλλοντας τις «καταχρηστικές πρακτικές στην ψηφιακή αγορά» στην Ευρώπη.
Αναντικατάστατη για πολλά ξενοδοχεία η Booking
Η Booking.com χαρακτήρισε τις δηλώσεις της Hotrec και άλλων ενώσεων ξενοδοχείων ως «λανθασμένες και παραπλανητικές» σε δήλωση μέσω email, προσθέτοντας ότι δεν έχει λάβει «επίσημη ειδοποίηση για ομαδική αγωγή».
Η εταιρεία ανέφερε ότι η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) δεν έκρινε ότι οι ρήτρες «καλύτερης τιμής» της Booking.com είναι αντι-ανταγωνιστικές, αλλά «απλώς δήλωσε ότι τέτοιες ρήτρες εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ευρωπαϊκού δικαίου ανταγωνισμού και ότι τα αποτελέσματά τους πρέπει να αξιολογούνται κατά περίπτωση».
Η εταιρεία παρέπεμψε σε δήλωσή της σχετικά με τη «δέσμευση στον υγιή ανταγωνισμό», στην οποία υποστήριξε ότι «οι ρήτρες ισοτιμίας στο παρελθόν ενίσχυαν τον ανταγωνισμό στις τιμές αντί να τον περιορίζουν».
Επικαλέστηκε επίσης μια δημοσκόπηση, σύμφωνα με την οποία το 74% των ξενοδόχων δήλωσαν ότι η Booking.com έκανε την επιχείρησή τους πιο κερδοφόρα, με πολλούς να αναφέρουν υψηλότερα ποσοστά πληρότητας και χαμηλότερο κόστος απόκτησης πελατών. Ωστόσο, άλλοι εκπρόσωποι του κλάδου άσκησαν κριτική στις πρακτικές της εταιρείας, χαρακτηρίζοντάς τες ως απομυζητικές.
«Καθώς απέκτησε τον έλεγχο της αγοράς, η Booking μπόρεσε να αυξήσει τα ποσοστά προμήθειας και να ασκήσει πολύ μεγαλύτερη πίεση στα περιθώρια κέρδους των ξενοδόχων», δήλωσε η Βερονίκ Σιγκέλ, πρόεδρος του ξενοδοχειακού τομέα της γαλλικής ένωσης φιλοξενίας Umih, στο δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα France Inter.
«Για ένα δωμάτιο που ο πελάτης πληρώνει 100 ευρώ, αν αφαιρέσεις την προμήθεια της Booking, ο ξενοδόχος λαμβάνει το πολύ 75 ευρώ, με τα οποία πρέπει να πληρώσει τους υπαλλήλους του και να επενδύσει».
Παρά την ένταση, η Booking.com φαίνεται αναντικατάστατη για πολλά ξενοδοχεία, προσφέροντας διαδικτυακή εμβέλεια και προβολή που είναι δύσκολο να επιτευχθεί από μικρές, ανεξάρτητες επιχειρήσεις.
Κατέχει το 71% της ευρωπαϊκής αγοράς
Μια μελέτη της Hotrec και του Πανεπιστημίου Εφαρμοσμένων Επιστημών και Τεχνών της Δυτικής Ελβετίας διαπίστωσε ότι η Booking Holdings, η μητρική εταιρεία της ιστοσελίδας, κατείχε το 71% της ευρωπαϊκής αγοράς το 2024, σε σύγκριση με 68,4% το 2019.
Η εταιρεία αποτιμάται στα 170 δισεκατομμύρια δολάρια (127 δισεκατομμύρια λίρες), δηλαδή τρεις φορές περισσότερο από τη Volkswagen.
Ο Ρούπρεχτ Ποντσούν, διευθυντής του Ινστιτούτου Δικαίου Ανταγωνισμού στο Πανεπιστήμιο Χάινριχ Χάινε του Ντίσελντορφ, δήλωσε ότι η Booking.com αποτελεί κλασικό παράδειγμα του πώς μια ψηφιακή πλατφόρμα μπορεί να κυριαρχήσει σε ολόκληρο έναν τομέα, δημιουργώντας μια δυναμική του τύπου «ο νικητής τα παίρνει όλα».
Πρόσθεσε ότι η νομική διαδικασία πιθανότατα θα είναι μακρόχρονη και θα επικεντρωθεί στο δύσκολο ερώτημα του πώς μπορούν να υπολογιστούν οι αποζημιώσεις.
«Οι δικαστές θα πρέπει να σχηματίσουν άποψη και έπειτα θα περάσουμε από όλα τα στάδια των εφέσεων — όλα αυτά με τεράστιο κόστος και με όλα τα νομικά τεχνάσματα που υπάρχουν», δήλωσε στη γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung.
«Η υπόθεση είναι μια εξέγερση των ξενοδόχων, που λένε: “Δεν μπορείς απλώς να κάνεις ό,τι θέλεις μαζί μας”».
