Η Δανία προσχώρησε στην Εσθονία, τη Λετονία, τη Φινλανδία, τη Λιθουανία, την Πολωνία, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία στο σχέδιο δημιουργίας ενός «τείχους drones» κατά μήκος της ανατολικής πτέρυγας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επαναβεβαιώσει την πρόθεσή της να αναπτύξει ένα σύστημα αεράμυνας με drones κατά μήκος της ανατολικής πτέρυγας της ΕΕ, ώστε να αποτρέψει τη Ρωσία από παραβιάσεις του κοινού εναέριου χώρου και να ανταποκρίνεται άμεσα σε τέτοια περιστατικά.
Σε λιγότερο από έναν μήνα, ρωσικά αεροσκάφη έχουν παραβιάσει τον εναέριο χώρο τριών κρατών-μελών — της Πολωνίας, της Ρουμανίας και της Εσθονίας — θέτοντας την ήπειρο σε κατάσταση υψηλού συναγερμού. Οι ενέργειες αυτές συμπίπτουν με την ένταση των βομβαρδισμών κατά αμάχων στην Ουκρανία.
Τη Δευτέρα, δύο έως τρία μεγάλα drones εντοπίστηκαν στο αεροδρόμιο της Κοπεγχάγης, προκαλώντας διακοπή λειτουργίας σχεδόν τεσσάρων ωρών. Το αεροδρόμιο άνοιξε ξανά αργότερα, αλλά προειδοποίησε για καθυστερήσεις και ακυρώσεις αναχωρήσεων. Διακοπή σημειώθηκε και στο αεροδρόμιο του Όσλο στη Νορβηγία.
Η αστυνομία ανέφερε ότι απέφυγε να καταρρίψει τα αεροσκάφη επειδή ο κίνδυνος ήταν υπερβολικά μεγάλος, καθώς το αεροδρόμιο λειτουργούσε στο μέγιστο της χωρητικότητάς του και αεροπλάνα ήταν σταθμευμένα κοντά σε δεξαμενές καυσίμων.
Η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρέντερικσεν, χαρακτήρισε το περιστατικό «την πιο σοβαρή επίθεση κατά της κρίσιμης δανικής υποδομής μέχρι σήμερα» και δήλωσε ότι δεν μπορούσε να αποκλείσει την εμπλοκή της Ρωσίας.
Την Τρίτη, η Επιτροπή αξιοποίησε τα γεγονότα για να καλέσει στην υλοποίηση του «τείχους drones», μιας νέας πρωτοβουλίας που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από την πρόεδρο Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην ομιλία της για την Κατάσταση της Ένωσης.
«Για όσους εξακολουθούσαν να αμφιβάλλουν για την ανάγκη δημιουργίας ενός τείχους drones στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εδώ έχουμε άλλο ένα παράδειγμα του πόσο σημαντικός είναι», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Επιτροπής για θέματα αμυντικής πολιτικής, Τόμας Ρενιέ.
«Οι τελευταίες επιθέσεις στη Ρουμανία, στην Πολωνία, στην Εσθονία και τώρα στη Δανία — τέσσερα κράτη-μέλη έχουν στοχοποιηθεί. Ακριβώς γι’ αυτό θα εργαστούμε πάνω στο τείχος drones».
Το σχέδιο θα φέρει κοντά επτά κράτη-μέλη της ανατολικής πτέρυγας: την Εσθονία, τη Λετονία, τη Φινλανδία, τη Λιθουανία, την Πολωνία, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, μαζί με την Ουκρανία, η οποία έχει αναπτύξει τεχνολογικό πλεονέκτημα στην κατασκευή drones κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Η Δανία έχει πλέον ενταχθεί στην πρωτοβουλία, ανακοίνωσε ο Ρενιέ.
Αντίθετα, η Ουγγαρία και η Σλοβακία, που συνορεύουν με την Ουκρανία, δεν συμμετέχουν στο σχέδιο. Η Κομισιόν έχει δηλώσει ότι οι συζητήσεις θα μπορούσαν να επεκταθούν σε μεταγενέστερο στάδιο.
Η πρώτη συνάντηση έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί την Παρασκευή, μεταξύ εθνικών εκπροσώπων και του Ευρωπαίου Επιτρόπου για την Άμυνα, Άντριους Κουμπίλιους. Οι συνομιλίες αναμένεται να ρίξουν φως στις υπάρχουσες δυνατότητες, τα στρατιωτικά κενά και τις οικονομικές ανάγκες.
Άγνωστο πως θα λειτουργεί το «τείχος»
Παραμένει ασαφές πώς θα λειτουργεί στην πράξητο τείχος drones και ποιο θα είναι το κόστος του. Το σχέδιο αποσκοπεί τόσο στην ανίχνευση όσο και στην παρέμβαση.
Η Επιτροπή προωθεί ένα πρόγραμμα δανείων ύψους 150 δισ. ευρώ για την ενίσχυση των αμυντικών δαπανών, το οποίο θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για την προώθηση της εγχώριας παραγωγής drones, εξήγησε ο Ρενιέ. Η Πολωνία είναι ο μεγαλύτερος δικαιούχος, με σχεδόν 44 δισ. ευρώ να έχουν προσωρινά κατανεμηθεί.
«Η τεχνική δουλειά βρίσκεται σε εξέλιξη. Η συζήτηση βρίσκεται επίσης σε εξέλιξη. Δεν θα πάρουμε την απόφαση μόνοι μας. Τα κράτη-μέλη έχουν τον πρώτο λόγο», δήλωσε ο εκπρόσωπος στους δημοσιογράφους.
«Οι δύο βασικοί παράγοντες που θέτει η Επιτροπή στον εαυτό της είναι, φυσικά: αφενός η ανίχνευση των εισερχόμενων drones και, αφετέρου —που συνδέεται άμεσα με αυτό— το πώς θα ανταποκριθούμε όταν εντοπίσουμε ένα».
Ο Ρενιέ δεν προσδιόρισε την ημερομηνία έναρξης του τείχους drones, αλλά σημείωσε: «Τα πρόσφατα γεγονότα δείχνουν ότι δεν μπορούμε να καθόμαστε και να περιμένουμε να συμβούν πράγματα πριν χρειαστεί να δράσουμε».
Στο μεταξύ, η Ανίτα Χίπερ, εκπρόσωπος της Επιτροπής για θέματα εξωτερικών υποθέσεων, δήλωσε ότι οι προηγούμενες παραβιάσεις του εναέριου χώρου της Πολωνίας, της Ρουμανίας και της Εσθονίας υποδηλώνουν ότι η Ρωσία μπορεί επίσης να βρίσκεται πίσω από το περιστατικό στο αεροδρόμιο της Κοπεγχάγης.
«Πρέπει ακόμη να περιμένουμε το τελικό αποτέλεσμα (της έρευνας), αλλά όσα έχουμε δει τις τελευταίες εβδομάδες δείχνουν προς τη Ρωσία, όσον αφορά τις απερίσκεπτες ενέργειές της σε τουλάχιστον τρία κράτη-μέλη», είπε η Χίπερ.
«Εδώ βλέπουμε ένα σαφές μοτίβο: η Ρωσία δοκιμάζει τα ευρωπαϊκά σύνορα, ελέγχει επίσης την αποφασιστικότητά μας και υπονομεύει την ασφάλειά μας συνολικά».
Ξεχωριστά, την Τρίτη, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, προειδοποίησε ότι είναι «πολύ νωρίς» για να διαπιστωθεί ποιος βρίσκεται πίσω από το περιστατικό στην Κοπεγχάγη.
«Δεν θέλουμε να δούμε τη συνέχιση αυτού του επικίνδυνου μοτίβου από τη Ρωσία, εσκεμμένα ή μη, αλλά είμαστε έτοιμοι και πρόθυμοι να συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε κάθε σπιθαμή συμμαχικού εδάφους», δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου.
Το τείχος drones αποτελεί απάντηση στην βαθιά αναθεώρηση της ευρωπαϊκής αμυντικής πολιτικής που προκάλεσε η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, καθώς και η επανεκλογή του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει δηλώσει ότι οι ΗΠΑ δεν θα είναι πλέον ο κύριος εγγυητής της ευρωπαϊκής ασφάλειας.
