«Ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα μεγάλο άλμα για την ανθρωπότητα», είπε από το διάστημα στο κέντρο ελέγχου του Χιούστον ο Νιλ Άρμστονγκ, ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε στη Σελήνη στις 20 Ιουλίου του 1969.
Λίγα χρόνια νωρίτερα, στις 16 Ιουνίου του 1963, η Σοβιετική Βαλεντίνα Τερεσκόβα είχε αφήσει το δικό της αποτύπωμα στην ιστορία, καθώς αποτέλεσε την πρώτη γυναίκα που ταξίδεψε στο διάστημα, αλλάζοντας τα μέχρι τότε δεδομένα για τις διαστημικές αποστολές.
Η Τερεσκόβα επιλέχθηκε μεταξύ περισσότερων από 400 υποψηφίων, ως κυβερνήτης και μοναδική επιβάτιδα του διαστημόπλοιου «Βοστόκ 6». Κατά τη διάρκεια της τριήμερης αποστολής της, πραγματοποίησε διάφορες δοκιμές και συνέλεξε στοιχεία για τις αντιδράσεις του γυναικείου σώματος στη διαστημική πτήση.
Το ταξίδι διήρκεσε δύο ημέρες, 22 ώρες και 41 λεπτά και τελικά προσγειώθηκε με επιτυχία στις 19 Ιουνίου, σε μία περιοχή κοντά στο Μπαϊκονούρ.
Ποια είναι όμως η γυναίκα-σύμβολο εξαιτίας της οποίας το ταξίδι στο διάστημα έπαψε να αποτελεί μόνο αντρική υπόθεση;
{https://twitter.com/russiabeyond/status/1405106743051493379}
Λίγα λόγια για τη ζωή της
Γεννήθηκε στις 6 Μαρτίου του 1937, κοντά στο Maslennikovo, της Ρωσίας. Από μικρή λάτρευε τα άστρα, ενώ ως έφηβη εδειξε ενδιαφέρον για το skydiving. Μάλιστα, έκανε το πρώτο της άλμα τον Μάιο του 1959 σε ηλικία 22 ετών. Οι γονείς της κατάγονταν από τη Λευκορωσία. Η μητέρα της εργαζόταν σε εργοστάσιο υφασμάτων και ο πατέρας της ήταν οδηγός τρακτέρ.
Από τη νεαρή της ηλικία εργάστηκε σε εργοστάσιο ελαστικών κι αργότερα υφαντουργίας, ενώ παράλληλα φοιτούσε ως τεχνικός ύφανσης βαμβακιού σε εσπερινή σχολή. Είχε πάθος για τον αλεξιπτωτισμό και έτσι εκπαιδεύτηκε στην πτώση με αλεξίπτωτο στην τοπική αερολέσχη του Γιαροσλάβ. Μάλιστα, πραγματοποίησε πάνω από 90 άλματα.
Ο ενθουσιασμός που έτρεφε για την ελεύθερη πτώση, ήταν η αφορμή να ξεχωρίσει στο σοβιετικό διαστημικό πρόγραμμα, το οποίο θέλοντας να κατέχει την πρωτιά απέναντι στις ΗΠΑ, προσπάθησε να βάλει μια γυναίκα στο διάστημα στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Η Τερεσκόβα ήταν μία από τις πέντε γυναίκες που έγιναν δεκτές ανάμεσα σε πληθώρα αιτήσεων το 1962. Μαζί της, ήταν η Τατιάνα Κουζνετσόβα, η Ιρίνα Σολοβιόβα, η Ζάνα Γιόρκινα, η Βαλεντίνα Πονομαριόβα
Οι επιλεγείσες έλαβαν 18 μήνες εκπαίδευσης, η οποία περιελάμβανε εξετάσεις προσδιορισμού της αντίδρασης σε μεγάλες χρονικές περιόδους, σε ακραίες συνθήκες βαρύτητας και σε συνθήκες μηδενικής βαρύτητας. Τελικά, μόνο η Τερεσκόβα ταξίδεψε έξω από τη γη.
Το ταξίδι με τον «ορίζοντα» που άλλαξε την ιστορία
Το 1963, επιλέχθηκε να συμμετάσχει στη δεύτερη διπλή πτήση στο πρόγραμμα «Vostok», με τα διαστημόπλοια «Vostok 5» και «Vostok 6».
Στις 14 Ιουνίου 1963, το «Vostok 5» κυκλοφόρησε στο διάστημα με τον κοσμοναύτη Βαλερί Μπικόβσκι. Έτσι, με τον Μπικόβσκι να βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη γη, η Tereshkova εκτοξεύθηκε στο διάστημα στις 16 Ιουνίου στο «Vostok 6». Αξίζει να σημειωθεί, ότι η ελληνική μετάφραση της λέξης «Vostok» είναι «ορίζοντας».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αποτελεί το γεγονός ότι την ημέρα που «κατέκτησε» το διάστημα, η Τερέσκοβα είχε πει στην οικογένειά της ότι θα συμμετείχε σε… αλεξιπτωτιστικούς αγώνες. Η είδηση βέβαια δεν άργησε να εξαπλωθεί για ένα τέτοιο πρωτοφανές γεγονός και έτσι οι δικοί της έμαθαν τα νέα από το ραδιόφωνο!
Η μοναδική επιβάτιδα του «Vostok 6», εκτοξεύτηκε το πρωί της 16ης Ιουνίου 1963 από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στο Καζακστάν. Όπως δήλωσε η ίδια, μετά την απογείωση φώναξε: «Έι, Ουρανέ, βγάλε το καπέλο σου!», ένα στίχο από το ποίημα «Σύννεφο με παντελόνια» του Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι.
Η πρώτη γυναίκα που πέταξε στο διάστημα, συνέβαλε εκτός των άλλων σημαντικά και μέσα από τις υπηρεσίες της κατά τη διάρκεια της αποστολής της. Συγκεκριμένα, όπως έγινε γνωστό, πραγματοποίησε επιστημονικές μετρήσεις, παρατήρησε και κινηματογράφησε την επιφάνεια της Γης, τους σχηματισμούς των νεφών της, τον Ήλιο, τη Σελήνη και τους αστέρες, ενώ κρατούσε ημερολόγιο πτήσης.
Επίσης, οι φωτογραφίες που τράβηξε αποτέλεσαν βασική πηγή πληροφόρησης για τη μελέτη των στρωμάτων αερολυμάτων στην ατμόσφαιρα, που παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του καιρού.
{https://twitter.com/sciencemuseum/status/1405091280875667459}
Η «μεταδιαστημική» περίοδος
Η Βαλεντίνα Τερεσκόβα, μετά την αποστολή του «Βοστόκ 6» δεν ξαναπέταξε στο διάστημα. Αφιερώθηκε στην οικογένειά της, καθώς και τις σπουδές στην αεροδιαστημική μηχανολογία και την πολιτική. Λίγους μήνες ύστερα από το ταξίδι της εκτός Γης, τον Νοέμβριο του 1963, παντρεύτηκε τον κοσμοναύτη Άντριαν Νικολάγιεφ (1929-2004), τον μοναδικό εργένη κοσμοναύτη εκείνη την περίοδο.
Παρών στη γαμήλια δεξίωση ήταν και ο ίδιος ο πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωσης, Νικίτα Χρουστσόφ, μαζί με κορυφαία στελέχη της Κυβέρνησης και του διαστημικού προγράμματος. Στις 8 Ιουνίου 1964 το ζευγάρι απέκτησε παιδί, την κόρη τους και γιατρό Έλενα Νικολάγεβα. Χώρισαν όμως το 1982. Έπειτα, η Τερεσκόβα ξαναπαντρεύτηκε με τον ορθοπεδικό Γιούλι Σαποσνίκοφ, ο οποίος απεβίωσε το 1999.
Σήμερα, η Τερεσκόβα είναι πολιτικός στη Ρωσία και αναπληρώτρια της Κρατικής Δούμας (η κάτω βουλή της Ομοσπονδιακής Συνέλευσης της Ρωσίας.
Υπάρχουν κι εκείνοι, βέβαια, που θεωρούν ότι το όλο εγχείρημα του ταξιδιού της στο διάστημα πριν από 58 χρόνια δεν ήταν παρά ένα πολιτικό πείραμα, που θα μπορούσε να έχει και απρόβλεπτες συνέπειες. Ωστόσο αυτό δεν αναιρεί το σημαντικό της ιστορίας.
{https://twitter.com/BBCArchive/status/1405093792831713281}
Πηγές: Russia Beyond/BBC/Sputnik.gr/Sansimenra.gr