Από τραγούδια για… εσπρέσο μακιάτο μέχρι εκρηκτικές εμφανίσεις με ερωτική φόρτιση, η Eurovision 2025 απέδειξε ξανά ότι παραμένει θεαματική, εκκεντρική και γεμάτη εκπλήξεις. Περισσότεροι από 160 εκατομμύρια τηλεθεατές παρακολούθησαν τον τελικό στη Βασιλεία της Ελβετίας, όπου η Αυστρία κατέκτησε την πρωτιά με τον JJ και το τραγούδι «Wasted Love». Ωστόσο, λίγους μήνες μετά, ο διαγωνισμός βρίσκεται στο χείλος μιας πρωτοφανούς κρίσης, καθώς σειρά κρατικών ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών απειλούν με αποχώρηση από τη Eurovision 2026 εάν το Ισραήλ δεν αποκλειστεί λόγω της συνεχιζόμενης στρατιωτικής επιχείρησης στη Γάζα.
Κίνδυνος ακύρωσης της 70ής Eurovision 2026
Η επετειακή 70ή διοργάνωση της Eurovision 2026 έχει προγραμματιστεί να διεξαχθεί τον Μάιο στη Βιέννη, όμως τα σύννεφα της αβεβαιότητας πυκνώνουν. Συγκεκριμένα, η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση της Ισπανίας (RTVE) έχει ήδη αποφασίσει να μποϊκοτάρει το φεστιβάλ αν το Ισραήλ δεν αποκλειστεί, ενώ παρόμοιες προειδοποιήσεις έχουν εκφράσει η Ολλανδία, η Ιρλανδία, η Ισλανδία και η Σλοβενία. Στον κατάλογο των χωρών που «το σκέφτονται», προστίθενται το Βέλγιο, η Σουηδία και η Φινλανδία.
Ο Ισπανός υπουργός Πολιτισμού, Έρνεστ Ουρτασούν, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Η Ισπανία πρέπει να κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να διασφαλίσει ότι το Ισραήλ δεν θα συμμετάσχει στη Eurovision. Και αν η Ευρώπη αποτύχει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, η χώρα μας οφείλει να δράσει ανάλογα».
Αντίθετα, ο Ισραηλινός υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Μίκι Ζοχάρ, αντέδρασε έντονα, κάνοντας λόγο για «ντροπιαστική και υποκριτική στάση», τονίζοντας πως η Eurovision έχει «στον πυρήνα της το πνεύμα της ενότητας».
Οι «Big Five» και οι διαφωνίες
Η διαμάχη για τη Eurovision 2026 αποκτά ακόμα μεγαλύτερη βαρύτητα, καθώς απειλείται η οικονομική στήριξη του θεσμού. Οι λεγόμενες «Big Five» χώρες (Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία) χρηματοδοτεί το μεγαλύτερο μέρος του διαγωνισμού.
Την ώρα που η Ισπανία πιέζει για αποκλεισμό του Ισραήλ, σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα της βρετανικής The Sun, η Γερμανία και η Ιταλία παίρνουν την αντίθετη θέση, στηρίζοντας τη συμμετοχή του. Ο Γερμανός υπουργός Πολιτισμού, Βόλφραμ Βάιμερ, σημείωσε: «Η Eurovision δημιουργήθηκε για να ενώσει τα έθνη μέσω της μουσικής. Ο αποκλεισμός του Ισραήλ σήμερα αντιβαίνει σε αυτή τη θεμελιώδη ιδέα και μετατρέπει μια γιορτή κατανόησης των λαών σε δικαστήριο». Ακόμα, βάσει διαρροώ, η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση της Ιταλίας (RAI) έχει απειλήσει μυστικά με αποχώρηση, αν η συμμετοχή του Ισραήλ αποκλειστεί χωρίς νομική βάση.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Έντονη πολιτική διάσταση της Eurovision 2026
Η αντιπαράθεση φέρνει ξανά στο προσκήνιο το πολιτικό υπόβαθρο της Eurovision. Ο δρ. Paul Jordan, γνωστός και ως «Dr Eurovision», σχολίασε: «Πάντα υπήρχαν εντάσεις, αλλά ποτέ δεν είχαμε απειλή μαζικού μποϊκοτάζ όπως τώρα. Αν μια από τις “Big Five” χώρες αποχωρήσει, μπορεί να καταρρεύσει ολόκληρο το μοντέλο χρηματοδότησης».
Ο θεσμός, που άρχισε το 1956 για να ενώσει την μεταπολεμική Ευρώπη, έχει εξελιχθεί σε μια γιορτή μουσικής και πολιτιστικής πολυμορφίας. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, «η Eurovision ήταν για εμένα πάντα μια μορφή απόδρασης, αυτό αλλάζει και είναι κρίμα, γιατί στα 70 της χρόνια κινδυνεύει να αρχίσει να ξεφτίζει».
Κατηγορίες για δύο μέτρα και δύο σταθμά
Η στάση της Ευρωπαϊκής Ραδιοτηλεοπτικής Ένωσης (EBU), που είναι και η διοργανώτρια Αρχή της Eurovision 2026, επικρίνεται για ασυνέπεια, καθώς είχε αποκλείσει τη Ρωσία μετά την εισβολή στην Ουκρανία το 2022, υποστηρίζοντας ότι «η συμμετοχή της θα έφερνε τον διαγωνισμό σε δυσφήμιση». Το 2021 είχε διαγράψει και τη Λευκορωσία λόγω πολιτικού περιεχομένου στα τραγούδια της.
Πολλοί θεωρούν πως το Ισραήλ αντιμετωπίζεται διαφορετικά, παρότι η συμμετέχουσα του 2025, Yuval Raphael, είναι επιζήσασα της επίθεσης της Χαμάς στο φεστιβάλ μουσικής Nova όπου στις 7 Οκτωβρίου 2023 σκοτώθηκαν 378 άνθρωποι. Το τραγούδι της, «New Day Will Rise», νίκησε στην ψηφοφορία του κοινού και κατετάγη δεύτερο συνολικά, ωστόσο η ίδια βρέθηκε στο στόχαστρο, καθώς αποδοκιμάστηκε με σφυρίγματα, αλλά και με μια απόπειρα επίθεσης με κόκκινη μπογιά στον τελικό της Eurovision 2025.
Μαζικές διαδηλώσεις και καλλιτεχνικές αντιδράσεις
Χιλιάδες διαδηλωτές υπέρ της Παλαιστίνης κατέβηκαν στους δρόμους της Βασιλείας πριν από τον τελικό, ενώ παρόμοιες κινητοποιήσεις είχαν γίνει και το 2024 στο Μάλμε της Σουηδίας, με αφορμή τη συμμετοχή της Eden Golan από το Ισραήλ.
Επίσης, περισσότεροι από 70 πρώην συμμετέχοντες έχουν υπογράψει ανοικτή επιστολή, ζητώντας τον αποκλεισμό του Ισραήλ. Ο νικητής ης Eurovision 2025, δηλαδή ο JJ από την Αυστρία, δήλωσε στην ισπανική El Pais: «Ήταν απογοητευτικό να βλέπουμε το Ισραήλ να συμμετέχει ακόμα. Θα ήθελα η επόμενη Eurovision να γίνει στη Βιέννη και χωρίς το Ισραήλ».
Η θέση του BBC
Η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση του Ηνωμένου Βασιλείου (BBC), προς το παρόν, δεν έχει λάβει σαφή θέση. Ο γενικός διευθυντής του οργανισμού, Τιμ Ντέιβις, έχει δηλώσει το εξής: «Γνωρίζουμε τις διάφορες απόψεις και ανησυχίες που έχουν εκφραστεί τις τελευταίες ημέρες σε σχέση με τη Eurovision του επόμενου έτους. Σε αυτό το στάδιο, θα συνεχίσουμε να συμμετέχουμε στις συζητήσεις που συντονίζει η EBU μαζί με τα υπόλοιπα μέλη και ραδιοτηλεοπτικούς φορείς».
Πάντως, η Eurovision, στα 70 της χρόνια, αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη πρόκληση της ιστορίας της. Το ερώτημα παραμένει: Θα δούμε τελικά τις εκκεντρικές και πολύχρωμες εμφανίσεις στη σκηνή της Βιέννης τον Μάιο ή η πολιτική αντιπαράθεση θα οδηγήσει σε ένα άνευ προηγουμένου φιάσκο;
