Ο κίνδυνος να μειωθεί το «μαξιλάρι» ρευστότητας 30 δισ. ευρώ του δημοσίου αυξάνεται καθώς το πρόγραμμα δανεισμού του δημοσίου έχει δυσκολευτεί πολύ από τον πληθωρισμό, τον πόλεμο στην Ουκρανία και την αναμονή αύξησης επιτοκίων από την ΕΚΤ.
Έχοντας καθυστερήσει αρκετά το πρόγραμμα δανεισμού που αρχικά φαινόταν ότι θα είχε ολοκληρωθεί τουλάχιστον κατά 50% μέχρι το τέλος Μαρτίου, το ελληνικό δημόσιο ετοιμάζει έκδοση 7ετούς ομολόγου σύμφωνα με ξένους οίκους με τα τελευταία νέα να έρχονται από την JP Morgan που αναμένει πολύ σύντομα έξοδο της Ελλάδας στις αγορές, με 5ετές ή 7ετές ομόλογο.
Το «μαξιλάρι» των 30 δισ. ευρώ , αποτελεί μία ασφαλιστική δικλείδα, για το ελληνικό δημόσιο, για να μη δανεισθεί αν δεν βρίσκει καλούς όρους. Αποτελεί επίσης ένα επιχείρημα έναντι των τραπεζών και funds για να διαπραγματευθεί καλύτερα επιτόκια. Αλλά με ελλειμματικούς προϋπολογισμούς και αυξημένες δαπάνες που διογκώνονται λόγω του πολέμου του πληθωρισμού και των δαπανών της κυβέρνησης που δεν φρενάρισαν τα κόστη της ενέργειας και τον πληθωρισμό, το επιχείρημα χάνει από την αποτελεσματικότητά του.
Το δημόσιο έχει προγραμματίσει δανεισμό 12 δισ. ευρώ φέτος κι έχει αντλήσει 3 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο με επιτόκιο 1,8% που τότε είχε λανθασμένα θεωρηθεί ακριβό, παρόλο που ήταν σημαντικά κατώτερο, από το σύνηθες κόστος δανεισμού της προ μνημονιακής περιόδου (3%-3,5%).
Αντίθετα τώρα, με τη δευτερογενή αγορά ομολόγων να τιμολογεί τα ελληνικά ομόλογα με επιτόκια ελαφρώς ακριβότερα από 3% και με ανοδικές τάσεις τις τελευταίες ώρες πάνω από τα 3,07% οι συνθήκες δανεισμού γίνονται δυσκολότερες παρά την αναβάθμιση της Standard & Poor’s.
Η αναβάθμιση και η ΕΚΤ
Η πολιτική της ΕΚΤ επί των ημερών της Κριστίν Λαγκάρντ, είναι αυτή που βοήθησε το ελληνικό δημόσιο και μείωσε σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα το κόστος δανεισμού του δημοσίου.
Επίσης είναι η πολιτική της ΕΚΤ που βοήθησε ξανά τώρα, καθώς με τοποθετήσεις της και ξεχωριστές αναφορές στην Ελλάδα ξεκαθάρισε πως αν χρειασθεί θα επαναφέρει πρόγραμμα δανεισμού για την Ελλάδα καθώς και ότι θα εξακολουθήσει να αποδέχεται τα ελληνικά ομόλογα ως εγγύηση για δανεισμό, ανεξάρτητα από τους οίκους αξιολόγησης.
Με τον τρόπο αυτό, ακύρωσε για μεγάλο διάστημα ακόμα και την βαθμολογία των οίκων, οπότε η S&P απλά πήρε το μήνυμα και ακολούθησε. Η ΕΚΤ έχει κάνει όλη τη δουλειά ανεξάρτητα από το τι λένε οι οίκοι, που αν δεν θέλουν να βρεθούν παραμερισμένοι απλά θα πρέπει να ακολουθήσουν.
Το κόστος του δανεισμού και η πιθανότητα πράσινου ομολόγου
Η άνοδος των αποδόσεων τις τελευταίες ώρες και οι επαναλαμβανόμενες εκθέσεις ξένων οίκων, δείχνουν ότι το δημόσιο, είναι έτοιμο να βγει για δανεισμό. Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, είχε πρόσφατα κάνει λόγο για το «πράσινο ομόλογο», το οποίο η κυβέρνηση εξέταζε αρχικά να εκδώσει χωρίς να είναι σίγουρο, από το Σεπτέμβριο και μετά.
Ωστόσο οι ενεργειακές ανάγκες και η παραγωγή μεγάλου μέρους των ενεργειακών αναγκών της χώρας από ΑΠΕ, όπως και η χρήση του λογαριασμού των ΑΠΕ για την παροχή επιδοτήσεων λόγω της ακριβής τιμής του φυσικού αερίου, ίσως δώσει τώρα την ευκαιρία αυτή.
Σε κάθε περίπτωση ο ΟΔΔΗΧ θέλει τα ελληνικά ομόλογα να μην χάνουν εύκολα τιμή μετά την έκδοσή τους κι αυτό έχει βαρύνει στην διστακτικότητα ου δημοσίου να βγει στις αγορές, αλλά με την τάση των επιτοκίων να είναι ανοδική, οι δισταγμοί αυτοί δεν έχουν αντίκρυσμα.
Το κόστος δανεισμού έχει αυξηθεί για όλους και δεν είναι τυχαίο που και τα γερμανικά δεκαετή ομόλογα δίνουν τώρα απόδοση πάνω από 0,8% με αυξημένα επιτόκια, ενώ μέχρι το Φεβρουάριο ήταν σε αρνητικό έδαφος και οι αγοραστές τοποθετούσαν κεφάλαια για να είναι ασφαλείς, αποδεχόμενοι ότι θα χάσουν κάποια χρήματα…