Το νούμερο 8151 της «Avenidadel Libertador» του Μπουένος Άιρες, κάποτε υπήρξε η Σχολή Εκπαίδευση των Αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού της Αργεντινής. Έγινε γνωστό όμως, ως τόπος μαρτυρίου των αντιφρονούντων της Δικτατορίας του Βιντέλα. Από το 1976 έως το 1983 εκεί, φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν και θανατώθηκαν χιλιάδες Αργεντίνοι πατριώτες.
Χιλιάδες από αυτούς, μετά το πέρασμά τους από τη «Σχολή», τους φόρτωναν σε στρατιωτικά αεροπλάνα και τους πετούσαν στον Ατλαντικό Ωκεανό. Κάπως έτσι γεννήθηκε η ιστορία των «desaparecidos», δηλαδή των χιλιάδων αγνοούμενων του καθεστώτος Βιντέλα. Σήμερα, η Σχολή του Μηχανικού είναι Χώρος Μνήμης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Όποιος τον επισκέπτεται μπορεί να βρει το δωμάτιο της απομόνωσης ή το κελί όπου γεννούσαν οι γυναίκες τους καρπούς του βιασμού τους, μετά τις απαγωγές.
Το Μουντιάλ του 1978 θεωρείται ως μία από τις μεγάλες ντροπές του Παγκόσμιου Ποδοσφαίρου. Μία ευκαιρία για το Δικτάτορα Βιντέλα να κρύψει τα εγκλήματά του. Ο προπονητής της Εθνικής Αργεντινής, που κατέκτησε το Κύπελλο είχε δηλώσει, τότε: «Δεν κερδίσαμε για εκείνους τους γιους της πουτάνας. Κερδίσαμε για να ελαφρύνουμε τον πόνο του λαού». Και ο Αλμπέρτο Ταραντίνι, βασικό στέλεχος της ομάδας είχε τολμήσει να ζητήσει από τον ίδιο το Δικτάτορα, για την τύχη τριών φίλων του που ήταν ανάμεσα στους «desaparecidos».Δεν είναι φυσικά ο μόνος…
Από τότε και μέχρι σήμερα, σχεδόν σαράντα χρόνια μετά, οι μητέρες των αγνοούμενων συγκεντρώνονται στην Πλατεία “Plazade Mayo” διεκδικώντας να μάθουν για την τύχη των ανθρώπων τους. Οι τότε μητέρες έχουν γίνει πια γιαγιάδες… Οι «Γιαγιάδες της Plazade Mayo».
Στις 13 Οκτωβρίου 2021, στο Χώρο Μνήμης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Μπουένος Άιρες, οι δύο μεγαλύτερες ομάδες της Αργεντινής, υπέγραψαν μία κοινή διακήρυξη στήριξης του αγώνα των γιαγιάδων της Plazade Mayo να μάθουν την αλήθεια για την τύχη των ανθρώπων τους. «Ως Αργεντίνοι θα μείνουμε ενωμένοι, για το καλό του ποδοσφαίρου και για σκοπούς όπως αυτός. Η Ρίβερ και η Μπόκα είναι επικεφαλής και θα παραμείνουν κοντά στο λαό, στον αγώνα για μία καλύτερη κοινωνία», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Πρόεδρος της Ρίβερ Ροδόλφο Ντ’ Ονόφριο. Και έτσι είναι…
To 2018 oτελικός του Κόπα Λιμπερταδόρες (το αντίστοιχου Τσάμπιονς Λιγκ της Νότιας Αμερικής), έγινε στη Μαδρίτη, επειδή, οι φίλαθλοι της Ρίβερ δεν επέτρεψαν στο πούλμαν που μετέφερε τους παίκτες της Μπόκα να προσεγγίσουν στο γήπεδο. Το μίσος ανάμεσα στις δύο ομάδες είναι ιστορικό και έχει βαθιές ιστορικές και κοινωνικές ρίζες. Και όμως, πέρσι, η κηδεία του Ντιέγκο Μαραντόνα τους βρήκε να θρηνούν αγκαλιασμένοι. Ο φετινός Οκτώβρης τους βρήκε και πάλι μαζί, ενωμένους σε μία ακόμα πιο μεγάλη και πιο σημαντική υπόθεση.
Κι ίσως τελικά, να είναι αυτή η πιο μεγάλη και πιο φωτεινή στιγμή του 2021, σε ό,τι αφορά τον παγκόσμιο αθλητισμό. Είναι η στιγμή, που ο κόσμος των σπορ σταματάει να κοιτάζει μονόπλευρα τον εαυτό του, στρέφεται προς τον άνθρωπο, την ιστορία του, τους αγώνες και τις ανησυχίες του και του δίνει το χέρι, για να συμβαδίσει στην κατάκτηση κοινών στόχων.
Τα παιδιά στην κερκίδα
Ο Νίκος Πορτοκάλογλου το τραγούδησε πολύ εύστοχα: «Τα παιδιά στην κερκίδα είναι η μόνη σου ελπίδα, πρωινός ουρανός». Η τέχνη πάντα έχει μέσα της την υπερβολή, για να μπορεί να συγκινεί. Όμως, στις πιο σημαντικές στιγμές του χρόνου που φεύγει, συγκαταλέγεται οπωσδήποτε και η επιστροφή των φιλάθλων στα γήπεδα. Όχι μόνο γιατί έδωσε στους αγώνες το χρώμα και τον ήχο που τους έλειπε, αλλά κυρίως, γιατί σηματοδότησε την επιστροφή στην κανονικότητα.
Και ήταν κάποια από τα «παιδιά στην κερκίδα» που αντιστάθηκαν σε αυτό που ονομάστηκε ως απόπειρα πραξικοπήματος κατά του Ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, δηλαδή στην προσπάθεια ορισμένων ευρωπαϊκών κλαμπ να φτιάξουν μία δική τους κλειστή λίγκα, αποκλείοντας εξ ορισμού όλους τους υπόλοιπους. Ιδίως οι Άγγλοι φίλαθλοι υπερασπίστηκαν με επιτυχία το «δικό τους παιχνίδι», απαιτώντας από τις ίδιες τις ομάδες τους να κατακτήσουν στο γήπεδο αυτό που τους αξίζει.
Γιατί, εν τέλει, η ομορφιά στον αθλητισμό είναι η αβεβαιότητα του αποτελέσματος. Αυτή που επιτρέπει σε μία άσημη ομάδα, με Έλληνα τερματοφύλακα και Λουξεμβουργιανό (!) σκόρερ, τη Σερίφ Τιρασπόλ να κερδίσει τη «Βασίλισσα της Ευρώπης» Ρεάλ Μαδρίτης, μέσα στο σπίτι της. Εκείνη που δίνει τη δυνατότητα σε έναν αθλητή, τον Γιάννη Αντετοκούμπο, να ξεκινήσει από τα Σεπόλια και να οδηγήσει μία ομάδα μπάσκετ, όπως οι Μιλγουόκι Μπακς, στην κατάκτηση του πιο δύσκολου πρωταθλήματος του Κόσμου, του ΝΒΑ. Γιατί είδαμε και αυτά το 2021. Όπως, είδαμε για πρώτη φορά, «buzzer beater» (δηλαδή νίκη με σουτ στο τελευταίο λεπτό), στη φόρμουλα 1, όπου ο Φερστάπεν κέρδισε τον Παγκόσμιο τίτλο από τον Αλόνσο, με προσπέρασμα στον τελευταίο γύρο του τελευταίου «Γκραν Πρι».
Και αν για κάποιους το να είσαι πρώτος είναι το παν και να είσαι δεύτερος είναι τίποτα, υπάρχει και το ποδόσφαιρο του Ζντένεκ Τζέμαν, που τον περασμένο Νοέμβριο συμπλήρωσε χίλιους αγώνες στους πάγκους, κυρίως ιταλικών ομάδων. Δεν έχει κερδίσει κανέναν τίτλο, αλλά στο ιταλικό λεξικό «Τρεκάνι» στο λήμμα «Τζεμανλάντια» περιλαμβάνεται ο ορισμός:
«Σύστημα επιθετικού παιχνιδιού χαρακτηρισμένο από φαντασία, εμπνευσμένο και υιοθετημένο από τον Βοήμιο προπονητή του ποδοσφαίρου Ζντένεκ Τζέμαν». Και για τον Τζέμαν η αναγραφή στο λεξικό είναι το λιγότερο. Ο δικός του τίτλος τιμής, είναι η λατρεία των οπαδών του Ιταλικού Νότου, που δε θα ξεχάσουν ποτέ το θέαμα που πρόσφερε η Φότζια, η Λέτσε και η Πεσκάρα, προσπαθώντας να κερδίσουν βάζοντας περισσότερα γκολ από τον αντίπαλο και όχι δεχόμενες τα λιγότερα…
Αυτοί που γνωρίζουν το «Γιατί»
Κάποτε ρώτησαν τον Ρώσο Κοσμοναύτη Αλεξέι Λεόνοφ, τί ένοιωθε πριν ξεκινήσει το ταξίδι του στο Διάστημα. Εκείνος απάντησε: «Ποτέ δεν ξέρεις ούτε που πας, ούτε τί θα συναντήσεις. Ξέρεις μόνο το γιατί». Με αυτή τη νοοτροπία, ο Λεόνοφ βγήκε από το διαστημική κάψουλα και έγινε ο πρώτος άνθρωπος που περπάτησε διάστημα, το 1965.
Η περιπέτεια των ανθρώπων που ασχολούνται με τον αθλητισμό δεν απέχει πολύ… Όσοι την ξεκινούν δεν ξέρουν ούτε πού πάνε, ούτε τί θα συναντήσουν, ούτε πού θα φτάσουν. Γνωρίζουν, όμως, το «γιατί» το κάνουν. Μπόκα, Ρίβερ και οι γιαγιάδες της «PlazadeMayo», Μαξ Φερστάπεν και Γιάννη Αντετοκούμπο. Άγγλοι φίλαθλοι και Αξιότιμε κε Τζέμαν, σας ευχαριστούμε για το υπέροχο 2021. Για τις στιγμές φωτός που προσφέρατε σε μία χρονιά γεμάτη σκοτάδι και αβεβαιότητα.
Ο Κώστας Καρβουναρίδης είναι Δικηγόρος – Μάστερ Αθλητικού Δικαίου και Μάνατζμεντ Διεθνές Κέντρο Αθλητικών Σπουδών CIES – FIFA