Μόλις χθες ήταν στο Εφετείο Αθηνών η δίκη σε 2ο βαθμό των δολοφόνων της Ελένης Τοπαλούδη. Αναβλήθηκε για τις 10 Μαρτίου.
Κατά την περίοδο της πανδημίας στην Ελλάδα αυξήθηκαν δραματικά τα περιστατικά βίας.
Από το Νοέμβριο του 2019 έως τον Οκτώβριο του 2020, 4.872 γυναίκες κατέφυγαν σε συμβουλευτικά κέντρα, 536 φιλοξενήθηκαν σε ξενώνες και 8.609 κάλεσαν στη γραμμή 15900 για ενημέρωση.
Το 55-95% των γυναικών δεν καταγγέλλουν το πρόβλημα.
Αυτή η μορφή της βίας, η έμφυλη, έγινε ανεκτή, θεμελιώθηκε άτυπα και επιβίωσε μέσα στο χρόνο, παρά τις σημαντικές μετεξελίξεις των κοινωνιών, την ενίσχυσητων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη διεύρυνση των πολιτικών προστασίας, λόγω των στερεοτύπων.
Από εκεί πρέπει να ξεκινήσουμε.
Να σπάσουμε τα στερεότυπα και να ξεπεράσουμε τα ταμπού. Αυτό είναι υπόθεση του κράτους, αλλά και της κοινωνίας μας.
Το πρόβλημα δεν συμβαίνει σε μακρινές κοινωνίες και σε άλλους κόσμους. Γυναίκες κακοποιούνται λεκτικά, ψυχικά, σωματικά κάθε μέρα., στην διπλανή πόρτα, όπως αποδείχτηκε.
Η βία που βασίζεται στο φύλο αποτελεί παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και επηρεάζει όχι μόνο τα άτομα που εκτίθενται άμεσα σ’ αυτήν, αλλά και ολόκληρη την κοινωνία.
Η Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών παρέχει τον ακόλουθο ορισμό:
«Ο όρος βία κατά των γυναικών σημαίνει κάθε πράξη βίας βάσει φύλου που έχει ως αποτέλεσμα ή είναι πιθανό να έχει ως αποτέλεσμα σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική βλάβη ή ταλαιπωρία στις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων απειλών τέτοιων πράξεων, εξαναγκασμού ή αυθαίρετης στέρησης της ελευθερίας, είτε συμβαίνει σε δημόσια ή ιδιωτική ζωή».
Η έρευνα έχει δείξει ότι η βία κατά των γυναικών συχνά συνεπάγεται μια συνέχεια βίας, από ψυχολογική, οικονομική και συναισθηματική κακοποίηση, έως τη σωματική και σεξουαλική βία, έως την γυναικοκτονία.
Η πιο συχνή μορφή βίας προέρχεται από τον ερωτικό σύντροφο.
Η ενδοοικογενειακή βία όπως ο βιασμός , ο ξυλοδαρμός , η σεξουαλική ή ψυχολογική κακοποίηση οδηγεί σε σοβαρή σωματική και ψυχική δυστυχία, τραυματισμούς και συχνά θάνατο.
Ο θύτης επιβάλλεται στο θύμα του, με πρόθεση να εξευτελίζει, να εκφοβίζει, να τιμωρήσει και να ασκήσει έλεγχο σε αυτό.
Η έρευνα έχει δείξει ότι οι σημαντικοί παράγοντες της βίας κατά των γυναικών περιλαμβάνουν:
1. την άνιση κατανομή εξουσίας και πόρων μεταξύ ανδρών και γυναικών,
2. την προσήλωση σε αυστηρά καθορισμένους ρόλους και ταυτότητες φύλου, δηλαδή, τι σημαίνει να είσαι αρσενικό και θηλυκό.
Το να αναγνωρίζουμε και να διαπιστώνουμε το πρόβλημα ΔΕΝ ΑΡΚΕΙ ΠΙΑ, όπως απέδειξαν οι 18 φόνοι γυναικών στη χώρα μας (οι ερευνήτριες μιλούν για άνω των 27) μόνο κατά το 2021.
«Η Πρωτοβουλία κατά των Γυναικοκτονιών συγκροτήθηκεαπό 22 φεμινιστικές οργανώσεις και συλλογικότητες, που συνυπογράφουν την διακήρυξη της, προκειμένου να συνδράμει στην ανάδειξη και αναγνώριση του φαινομένου της γυναικοκτονίας ως σεξιστικού εγκλήματος και στη σχετική ευαισθητοποίηση της ελληνικής κοινωνίας, των φορέων της και ιδιαίτερα του νομικού της συστήματος.
Απαιτεί από το κράτος να λάβει υπόψη του το συνεχές της έμφυλης βίας που καταλήγει στη γυναικοκτονία και να εκπονήσει πολιτικές ενάντια στον σεξισμό και τον μισογυνισμό που διαπερνούν τους θεσμούς και επιτρέπουν τη διαιώνισή της.
Απαιτεί την προστασία των γυναικών, οι οποίες κινδυνεύουν και τη δημιουργία χώρων για την ασφάλειά τους.
Διεκδικεί την ποινική αναγνώριση της γυναικοκτονίας, την ένταξή της στον ΠΚ και την τιμωρία των γυναικοκτόνων, χωρίς τα ελαφρυντικά που συνήθως αναγνωρίζονται στα δικαστήρια για τα έμφυλα εγκλήματα.
Καλεί κάθε γυναικεία/φεμινιστική συλλογικότητα, κάθε ΜΚΟ, τις Επιτροπές Ισότητας των ελληνικών πανεπιστημίων, ακαδημαϊκούς/ακαδημαϊκές, εργαζόμενες/ους, νέους και νέες, φοιτήτριες και φοιτητές, δημοσιογράφους, καλλιτέχνιδες και καλλιτέχνες, όλη την κοινωνία των πολιτών/πολιτισσών να συμπαραταχθούν μαζί της, στηρίζοντας την διακήρυξη και να αγωνιστούν για την πρόληψη και εξάλειψη κάθε μορφής βίας που συνδέεται με το φύλο, για την πρόληψη και εξάλειψη του φαινομένου της γυναικοκτονίας».
(Η Σοφία Κάντα είναι Μέλος της Πωτοβουλίας κατά των Γυναικοκτονιών και Αν. Γραμματέας Τομέα Ισότητας ΚΙΝ.ΑΛ.)
