Την πρόοδο των ελληνοαμερικανικών σχέσεων που επετεύχθη τα τελευταία χρόνια και το μέλλον τους μετά τις εξελίξεις στην Ουκρανία συζήτησαν κατά τη διάρκεια του 3ου Συνεδρίου για την Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο που πραγματοποιήθηκε στην Ουάσιγκτον, ο σύμβουλος του Πρωθυπουργού για θέματα εθνικής ασφάλειας Θάνος Ντόκος, ο Πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ, ο βουλευτής της ΝΔ Γιώργος Κουμουτσάκος και ο Ευάγγελος Καλπαδάκης, Διπλωματικός Σύμβουλος του Αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης Αλέξη Τσίπρα.
Τη συζήτηση στο πάνελ με θέμα «Πυλώνας Σταθερότητας: Η Εξέλιξη της Διμερής Σχέσης ΗΠΑ-Ελλάδας», συντόνισε η ανταποκρίτρια της ΕΡΤ στις ΗΠΑ, Λένα Αργύρη.
Μέσω του διπλωματικού του συμβούλου, ο Αλέξης Τσίπρας έδωσε ξεκάθαρο μήνυμα ότι όχι μόνο η στήριξη στην ελληνοαμερικανική συνεργασία είναι διακομματική, αλλά βασίζεται σε διπλωματικά και οικονομικά βήματα που έγιναν επί διακυβέρνησής ΣΥΡΙΖΑ. Διαμηνύθηκε, ωστόσο, με απολύτως σαφή τρόπο, ότι η ένταξη αυτής της σχέσης στο αφήγημα Μητσοτάκη περί «ελληνικού φυλάκιου της Δύσης προς Ανατολάς», χωρίς μάλιστα καμία ένδειξη ότι θα υπάρξει αλλαγή της αμερικανικής πολιτικής έναντι της τουρκικής επιθετικότητας, έχει σοβαρό κόστος για τη χώρα και δεν είναι συμβατή με την ανάγκη να αποτελεί πυλώνα ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή.
Στο πλαίσιο αυτό, διαφάνηκε η διαφοροποίηση στην εξωτερική πολιτική μεταξύ του κυβερνώντος κόμματος της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Αυστηρή προσήλωση στις επιταγές της στρατηγικής των ΗΠΑ για τη ΝΔ που έχει κόστος μακροπρόθεσμο για τη χώρα και από την άλλη μια σαφή στρατηγική συνεργασία μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας βασισμένη στη σύγκλιση στρατηγικών συμφερόντων των δυο χωρών.
Ντόκος: Η Ελλάδα Πυλώνας Σταθερότητας στην περιοχή
Ο Σύμβουλος του Πρωθυπουργού για θέματα εθνικής ασφάλειας Θάνος Ντόκος στην τοποθέτηση του επεσήμανε ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε μία αβέβαιη και ασταθή γειτονιά, αλλά με μερικές σταθερές, όπως οι δυνατοί δεσμοί ΗΠΑ-Ελλάδας. «Η Ελλάδα με το να υπηρετεί κάποιους βασικούς κανόνες (σεβασμός στους διεθνείς κανόνες και ειρηνική επίλυση διαφορών) αποτελεί πλέον έναν πυλώνα σταθερότητας στην περιοχή» σημείωσε χαρακτηριστικά ο Θάνος Ντόκος για να προσθέσει ότι «Η θέση της χώρας μας στην ουκρανική κρίση δεν είναι χωρίς κόστος, είμαστε όμως διατεθειμένοι να το πληρώσουμε. Από αυτήν την κρίση δεν θα βγει κανείς νικητής. Ο στόχος μας πρέπει να είναι “η επόμενη ημέρα”, τόσο στον τομέα της ενέργειας, με τη δημιουργία αγωγών που να μας καθιστούν ως Ευρώπη ανεξάρτητους ενεργειακά όσο γίνεται από τη Ρωσία, όσο και στρατηγικά. Πρέπει να εργαστούμε στην βελτίωση της αρχιτεκτονική ασφάλειας της Ευρώπης. Εμείς, ως χώρα ειδικότερα, πρέπει να γίνουμε πιο ανθεκτικοί».
Πάιατ: Η Ελλάδα απολαμβάνει τη στήριξη των ΗΠΑ στην επιθετική ρητορική της Τουρκίας
Ο Πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ, δήλωσε στην τοποθέτηση του ότι «η Ελλάδα είναι στη σωστή πλευρά της ιστορίας και απολαμβάνει τη στήριξη των ΗΠΑ σε σημαντικά θέματα εξωτερικής πολιτικής, όπως η επιθετική ρητορική της Τουρκίας». Κάνοντας μία αναδρομή, ανέφερε ότι η Ελλάδα ανέκαμψε με επιτυχία μετά από μία δεκαετή οικονομική κρίση, συμπληρώνοντας ότι, «κατά τη διάρκεια της θητείας μου εργάστηκα στενά με την κυβέρνηση των ΗΠΑ και της Ελλάδας στην προσπάθεια ανοικοδόμησης της χώρας στον τομέα της οικονομίας, της εξασφάλισης πολιτικής σταθερότητας, αλλά και στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής», επεσήμανε. Τέλος, πρόσθεσε ότι στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής έγιναν σημαντικά βήματα, όπως η Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία τώρα στην ουκρανική κρίση έχει μεγάλη σημασία, καθώς η Βόρεια Μακεδονία είναι πλέον μέλος του ΝΑΤΟ.
Κουμουτσάκος: Η νέα προσφυγική κρίση λόγω της Ουκρανίας είναι η νέα πραγματικότητα για την Ευρώπη
Από την πλευρά του ο βουλευτής της ΝΔ Γιώργος Κουμουτσάκος υπογράμμισε τη μεγάλη σημασία που έχει και για τις ΗΠΑ και την Ελλάδα η Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA). Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι μία συμφωνία που έχει θετικό πρόσημο, καθώς ενισχύει τον διπλωματικό, πολιτικό και στρατηγικό ρόλο της χώρας μας. Επιπλέον, υποστήριξε ότι η εν λόγω συμφωνία αποτελεί και μία απάντηση στον ρωσικό απολυταρχισμό, με δεδομένο ότι η αμυντική συνεργασία Αθήνας-Ουάσιγκτον κάνει την Ελλάδα ακόμη πιο ανθεκτική ως χώρα και ως μέλος του ΝΑΤΟ. Σε ότι αφορά τις ΗΠΑ, εκτίμησε ότι αυτή η συνεργασία είναι σημαντική, καθώς ενισχύει τα νότια σύνορα του ΝΑΤΟ.
Ο βουλευτής της ΝΔ αναφέρθηκε επίσης στη νέα προσφυγική-μεταναστευτική κρίση που προκύπτει από τον πόλεμο στην Ουκρανία, λέγοντας ότι «είναι η νέα πραγματικότητα» για την Ευρώπη. Υπό αυτό το πρίσμα, εξέφρασε τη λύπη του για το γεγονός ότι η Ευρώπη εξακολουθεί να μην έχει συνοχή στην προσφυγική πολιτική της. Όπως σημείωσε, «αυτό που χρειάζεται είναι μία κοινή, συνεκτική στρατηγική για όλες τις χώρες και ίσως χώρες που είχαν αντισταθεί στην κοινή προσφυγική στρατηγική και τώρα αντιμετωπίζουν τα πιο σοβαρά προβλήματα από τη μετανάστευση των Ουκρανών, δηλαδή η Ουγγαρία και η Πολωνία, μπορούν να αναθεωρήσουν τη θέση τους».
Καλπαδάκης: Ναι σε στρατηγική ελληνοαμερικανική συνεργασία, όχι σε λογική «φυλακίου της Δύσης προς Ανατολάς»
O διπλωματικός σύμβουλος του Αλέξη Τσίπρα, Ευάγγελος Καλπαδάκης, τόνισε ότι η ελληνοαμερικανική συνεργασία κατά την περίοδο της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ αναβαθμίστηκε διότι βασίστηκε στη σύγκλιση των στρατηγικών συμφερόντων των δυο χωρών. Ο Έλληνας διπλωμάτης υπενθύμισε, ότι τη διετία 2015-2016 οι κεντρικοί στόχοι της κυβέρνησης ήταν η έξοδος από την οικονομική κρίση και η διαχείριση των προσφυγικών ροών. Κάνοντας μία αναδρομή, αναφέρθηκε στην πολιτική της κυβέρνησης Ομπάμα, η οποία πρότασσε ένα μοντέλο εξόδου από την κρίση, με πολιτικές ανάπτυξης και όχι λιτότητας, στηρίζοντας την παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη.
Επιπλέον, αναφέρθηκε στη σημασία της ιστορικής ομιλίας του Μπαράκ Ομπάμα στην Αθήνα, λέγοντας ότι ανέδειξε την αλληλεγγύη που έδειξαν οι Έλληνες απέναντι στους πρόσφυγες και την ανάγκη για διεθνή συλλογική αντιμετώπιση του προσφυγικού-μεταναστευτικού.
Εν συνεχεία, ο Ευάγγελος Καλπαδάκης έκανε μία ανασκόπηση της περιόδου 2017-2019, όπου προτεραιότητα πλέον της Ελλάδας ήταν η ενίσχυση του περιφερειακού ρόλου της, επισημαίνοντας ότι η βασική επιδίωξη της Αθήνας ήταν η καθιέρωση της χώρας ως πυλώνα ειρήνης και σταθερότητας αλλά και η μετεξέλιξή της σε οικονομικό και ενεργειακό κόμβο. Υπό αυτό το πρίσμα, αναφέρθηκε σε μία σειρά από σημαντικές κινήσεις αναβάθμισης της Ελλάδας, στις οποίες περιλαμβάνονται:
· Η υπογραφή της Συμφωνία των Πρεσπών, την οποία στήριξαν ενεργά και η ΗΠΑ, η οποία, όπως είπε, ανέδειξε τη σημασία του νέου διεθνούς ρόλου της Ελλάδας.
· Η καθιέρωση του Στρατηγικού Διαλόγου Ελλάδας-ΗΠΑ και του σχήματος 3+1.
· Ο εκσυγχρονισμός των F16 διότι «δεν μπορείς να στηρίξεις το διεθνές δίκαιο στην περιοχή σου αν δεν το προασπίσεις πρώτα στη χώρα σου.»
· Η προώθηση των αγωγών EastMed και IGB, αλλά και η προσέλκυση αμερικανικών επενδύσεων, που έγινε με αφετηρία τη ΔΕΘ του 2018, (ναυπηγεία της Σύρου, το FSRU Αλεξανδρούπολης, η Cinespace στην κινηματογράφηση ταινιών), και η οποία, όπως σημείωσε, συνεχίστηκε επιτυχώς από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, επιβεβαιώνοντας τη σύγκλιση που υπάρχει σε αυτούς τους βασικούς στρατηγικούς στόχους.
Σε ότι αφορά το παρόν και το μέλλον των σχέσεων, ο Ευάγγελος Καλπαδάκης υπογράμμισε ότι είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι η Ελλάδα στέκεται απέναντι στη ρωσική εισβολή και υπέρ του ουκρανικού λαού και των ισχυρών κυρώσεων. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, η θέση πως η Ελλάδα αποτελεί «φυλάκιο της Δύσης προς Ανατολάς» δεν συμβαδίζει με τη διατήρηση του ρόλου πυλώνα ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή.
Όπως τόνισε, η λογική ότι η Αλεξανδρούπολη πρέπει να είναι στην πρώτη γραμμή των επιχειρήσεων δεν λαμβάνει υπόψιν πως αυτό έχει κόστος σε μία περιοχή υψηλής ρωσικής επιρροής. Επιπλέον, τόνισε ότι καμία πρωτοβουλία που εντάσσεται στη λογική του «ελληνικού φυλακίου» δεν οδηγεί σε αλλαγή της πολιτικής των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ έναντι της Τουρκίας στα ελληνοτουρκικά. Τέλος, αναφέρθηκε στο παράδειγμα γειτονικών φιλοδυτικών χωρών, όπως το Ισραήλ, η Αίγυπτος και η Ιταλία που είναι μέλος του ΝΑΤΟ , οι οποίες, τηρούν μία πολύ πιο προσεκτική στάση από την Ελλάδα.