Τα ξημερώματα της Παρασκευής ολοκληρώθηκε η Σύνοδος Κορυφής με τους «27» να συμφωνούν τελικά στο κείμενο συμπερασμάτων για την Τουρκία. Οι διαπραγματεύσεις των εννέα ωρών ολοκληρώθηκαν και μαζί η πρώτη ημέρα της Συνόδου Κορυφής.
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έκανε λόγο για εντατικές συζητήσεις στρατηγικής, ειδικά για την Ανατολική Μεσόγειο και την Τουρκία, μετά από ειδική προετοιμασία και τόνισε ότι η ΕΕ θα δώσει την ευκαιρία στο διάλογο, αλλά ταυτόχρονα στέλνει το μήνυμα ότι αφενός παραμένει σταθερή στην υπεράσπιση των αρχών της, αφετέρου ότι μπορεί να προσφέρει μια θετική ατζέντα, αν και εφόσον η Τουρκία ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της.
Παράλληλα, ο Σαρλ Μισέλ κάλεσε την Τουρκία να βάλει τέλος στις μονομερείς ενέργειές της και σημείωσε ότι οι δύο επόμενες εβδομάδες θα είναι σημαντικές για τη σχέση της ΕΕ με την Άγκυρα, ενώ το θέμα θα εξεταστεί εκ νέου στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου. Ακόμη σημείωσε την ιδέα για πολυμερή διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο, μεταξύ άλλων για τον καθορισμό θαλασσίων ζωνών.
Από την πλευρά της η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε την αλληλεγγύη της ΕΕ στην Ελλάδα και στην Κύπρο.
Στην συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε είπε ότι «περιμένουμε από την Τουρκία να απέχει από μονομερείς ενέργειες» και υπογράμμισε ότι «υπάρχει εργαλειοθήκη η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί αμέσως», ενώ επεσήμανε ότι «η Τουρκία μπορεί να κερδίσει από την ισχυρή συνεργασία με την ΕΕ».
«Είμαστε έτοιμοι αν υπάρξει ανάγκη»
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ ερωτηθείς σχετικά με την πιθανή επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας τόνισε ότι «είμαστε έτοιμοι να χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα, σε περίπτωση που υπάρξει ανάγκη», ενώ απαντώντας στο ίδιο ερώτημα, η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέφερε ότι υπάρχουν δύο εργαλειοθήκες: «η μία για μια κατάσταση που δε θέλουμε – την περίπτωση δηλαδή που η Τουρκία πάλι προχωρήσει σε μονομερείς ενέργειες».
Η δεύτερη εργαλειοθήκη αφορά μια πιο θετική ατζέντα, συμπλήρωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σημειώνοντας ότι η Τουρκία πρέπει να αποδείξει ότι έχει βούληση να διεξαγάγει πραγματικά εποικοδομητικό διάλογο με την ΕΕ.
{https://twitter.com/BarendLeyts/status/1311799280068419593}
Δείτε την συνέντευξη Τύπου
{https://twitter.com/eucopresident/status/1311805283237154816}
Η Σύνοδος Κορυφής θα συνεχιστεί το πρωί της Παρασκευής, στις 9:30 (ώρα Βρυξελλών), ενώ το μεσημέρι είναι προγραμματισμένη η κοινή συνέντευξη Τύπου των Σαρλ Μισέλ και Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για το κλείσιμο των διήμερων εργασιών.
Τα «ναι» και τα «όχι» - Όσα προηγήθηκαν
Η ντρίμπλα Μισέλ
Ο Σαρλ Μισέλ παρέδωσε, αργά το βράδυ της Πέμπτης, ένα ακόμη προσχέδιο συμπερασμάτων, το τρίτο κατά σειρά, για την Τουρκία στις 27 αντιπροσωπείες των κρατών-μελών της ΕΕ.
Το νέο κείμενο βασίζεται στα δύο προηγούμενα και προσθέτει την έντονη καταδίκη της ΕΕ για τις παράνομες τουρκικές γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ, ενώ σημειώνει ότι η ΕΕ «είναι πλήρως δεσμευμένη στην επίλυση του Κυπριακού», διατηρεί τη φράση για «χρήση όλων των μέσων» σε περίπτωση μονομερών ενεργειών της Τουρκίας, δεσμεύει το Συμβούλιο για αποφάσεις έως τον Δεκέμβριο και περιλαμβάνει την ελληνική φράση για «οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών». Από την πλευρά του το Politico σημειώνει ότι το νέο προσχέδιο διαγράφει την προηγούμενη αναφορά για τη διανομή των πόρων των υδρογονανθράκων στην περιοχή της Κύπρου.
Η αντίδραση της Τουρκίας
«Οποιαδήποτε καταδίκη στην Τουρκία και οποιαδήποτε αναφορά σε μέτρα και κυρώσεις, καθώς επίσης τυχόν αποκλεισμός των δικαιωμάτων και της ισότητας των Τουρκοκυπρίων είναι εντελώς απαράδεκτη», δηλώνει την ίδια στιγμή, Τούρκος αξιωματούχος, σύμφωνα με το Politico.
Πώς ξενίνησε το θρίλερ
Εν τω μεταξύ, από το απόγευμα της Πέμπτης ξεκίνησε το θρίλερ στην Σύνοδο Κορυφή μετά την απόρριψη από πλευράς Ελλάδας και Κύπρου του προσχεδίου που παρουσιάστηκε, ενώ ακολούθησε το «όχι» της Μέρκελ όταν η χώρα μας απαίτησε να ενεργοποιηθούν κυρώσεις την επόμενη φορά που η Τουρκία θα προβεί σε νέες προκλητικές ενέργειες.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Βασίλη Σκουρή, η Γερμανία επικαλέστηκε τον μηχανισμό στο ΝΑΤΟ ως επαρκές μέτρο σε περίπτωση νέας αντιπαράθεσης Ελλάδας - Τουρκίας και πλέον είναι η ώρα για ένα νέο προσχέδιο.
Δείτε ΕΔΩ τις ελληνικές θέσεις
Σύμφωνα με τον Στέλιο Πέτσα ο οποίος μίλησε στην ΕΡΤ για τις ενστάσεις της Ελλάδας «είναι μία σημαντική σύνοδος για τις ευρωτουρκικές σχέσεις και όχι μόνο, για όλες τις εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ» και συμπλήρωσε:
«Ειδικά για το θέμα αυτό της ημερήσιας διάταξης που είναι ξανά η συζήτηση για το ποιον δρόμο ακολουθεί η Τουρκία που φαίνεται να ολισθαίνει μακριά από τη Δύση, το βασικό κείμενο που προτάθηκε ως πρώτη βάση συζήτησης δεν είναι αποδεκτό από την Ελλάδα. Και δεν είναι αποδεκτό γιατί δεν ήταν ισορροπημένο. Χρειάζεται να οικοδομηθεί ένα σχέδιο συμπερασμάτων το οποίο θα έχει τουλάχιστον τέσσερις πυλώνες: ο πρώτος είναι φυσικά η έμπρακτη αλληλεγγύη απέναντι στην Ελλάδα και στην Κύπρο έναντι της τουρκικής προκλητικότητας.
Ο δεύτερος πυλώνας έχει να κάνει με την ΕΕ να καλεί την Τουρκία να σταματήσει αμέσως κάθε παράνομη εξορυκτική δραστηριότητα στην κυπριακή ΑΟΖ και φυσικά να τερματίσει τις υπόλοιπες προκλητικές τις ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι άλλοι δύο πυλώνες είναι αλληλένδετοι κι έχουν να κάνουν με το καρότο, όταν η Τουρκία επιδείξει με συνέπεια και συνέχεια ότι εννοεί την αποκλιμάκωση δηλαδή οποιαδήποτε βοήθεια μπορεί να παρασχεθεί στην Τουρκία στο πλαίσιο αυτό. Και το τελευταίο, είναι το μαστίγιο αν δεν δείξει η Τουρκία τη διάθεση έμπρακτης αποκλιμάκωσης επαναλαμβάνω, με συνέπεια και συνέχεια».
Μετά το «όχι» της Ελλάδας ακολούθησε εξαμερής συνάντηση του Έλληνα Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, της Γερμανίδας Καγκελαρίου 'Αγγελα Μέρκελ, του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, του Προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και του Προέδρου της Κύπρου Νίκου Αναστασιάδη, με την γερμανίδα καγκελάριο να είναι αρνητική στο αίτημα της Ελλάδας να ενεργοποιηθούν κυρώσεις την επόμενη φορά που η Τουρκία θα προβεί σε νέες προκλητικές ενέργειες.
To πρώτο προσχέδιο
Την αποκάλυψη του πρώτου προσχεδίου έκανε το Politico σύμφωνα με το οποίο αναφέρει ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να «χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που διαθέτει» για να διασφαλίσει ότι η κυριαρχία της Ελλάδας και της Κύπρου γίνεται σεβαστή.
Υπό την προϋπόθεση ότι διατηρούνται εποικοδομητικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση θεμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο οι ηγέτες της ΕΕ συμφωνούν να δρομολογήσουν μια θετική πολιτική ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας με ιδιαίτερη έμφαση στον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης και τη διευκόλυνση του εμπορίου, καθώς και στις υψηλού επιπέδου συζητήσεις και τη συνεχή συνεργασία σε θέματα μετανάστευσης σύμφωνα με τη δήλωση ΕΕ-Τουρκίας το 2016».
Στο ίδιο ρεπορτάζ το πολίτικο αναφέρει ότι το προσχέδιο ζητά επίσης «πολυμερή διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο» και αναθέτει στον επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ να επεξεργαστεί τις λεπτομέρειες. Ακόμη, το κείμενο «χαιρετίζει τα πρόσφατα βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης από Ελλάδα και Τουρκία», ενώ για την Κύπρο τονίζεται πως οι τουρκικές ενέργειες στην κυπριακή ΑΟΖ «πρέπει να σταματήσουν» και καλεί την Άγκυρα να ξεκινήσει διάλογο με τη Λευκωσία για την επίλυση της θαλάσσιας διαφοράς τους.
Λευκορωσία
Το όνομα του προέδρου της Λευκορωσίας, του Αλεξάντρ Λουκασένκο, δεν συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο των σαράντα προσώπων στα οποία αποφασίστηκε στη Σύνοδο Κορυφής να επιβληθούν κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τόνισε επίσης ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.
Τα πρόσωπα που αφορούν οι κυρώσεις κατηγορούνται από τις Βρυξέλλες είτε ότι ενέχονται στην καταστολή σε βάρος της λευκορωσικής αντιπολίτευσης, ή ότι ενέχονται στην αλλοίωση του αποτελέσματος των προεδρικών εκλογών στη Λευκορωσία, που διεξήχθησαν την 9η Αυγούστου. «Ο πρόεδρος Λουκασένκο δεν συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο», αλλά αυτό ενδέχεται να αλλάξει, προειδοποίησε ο Μισέλ.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου διευκρίνισε ότι οι ευρωπαϊκές κυρώσεις τίθενται σε ισχύ άμεσα.