Με πολλαπλό μυέλωμα διαγνώστηκε η πρώην υπουργός και βουλευτής της ΝΔ, Ντόρα Μπακογιάννη. Το πολλαπλό μυέλωμα (αλλιώς αποκαλούμενο και πλασμοκύτωμα ή ασθένεια του Kahler) είναι μια κακοήθης μετατροπή των πλασματοκυττάρων. Η αναπαραγωγή αυτών των κυττάρων μέσα στον μυελό των οστών είναι εκτός ελέγχου.
Τα παθολογικά αλλαγμένα πλασματοκύτταρα παράγουν αντισώματα ή και απλά τμήματα αντισωμάτων –τις λεγόμενες παραπρωτεϊνες. Αυτά τα αντισώματα έχουν όλα τις ίδιες φυσικοχημικές ιδιότητες. Παράγονται από έναν λεγόμενο κλώνο πλασματοκυττάρων και έτσι λέγονται μονοκλωνικές πρωτεϊνες.
Η παραγωγή των παραπρωτεϊνών εμποδίζει τον σχηματισμό φυσιολογικών αντισωμάτων, καθιστώντας τον ασθενή πιο επιρρεπή σε λοιμώξεις.
Παρεμποδίζεται η ανάπτυξη υγειών, αιμοτοποιητικών κυττάρων στο μυελό των οστών. Η απουσία υγειών ερυθρών αιμοσφαιρίων και λευκοκυττάρων έχει ως αποτέλεσμα κούραση (fatigue), αδυναμία, πονοκεφάλους και αυξημένη τάση για λοιμώξεις.
Ο πολλαπλασιασμός των κυττάρων του μυελώματος μέσα στον μυελό των οστών, οι αλληλεπιδράσεις τους με το στρώμα του μυελού των οστών (στρώμα αποκαλείται ο στηρικτικός ιστός ενός οργάνου ή όγκου) και η ενεργοποίηση των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος έχουν ως αποτέλεσμα την ενεργοποίηση των οστεοκλαστών. Οι οστεοκλάστες είναι κύτταρα τα οποία μπορούν να διασπούν την οστέινη ουσία. Ακολουθεί απώλεια οστικής μάζας και βλάβες των οστών, που μπορούν να προκαλέσουν κατάγματα και πόνους.
Η διάλυση του οστικού ιστού απελευθερώνει αυξανόμενες ποσότητες ασβεστίου. Η αύξηση της συγκέντρωσης ασβεστίου στο αίμα μπορεί να προκαλέσει διάφορες επιπλοκές, όπως βλάβες των νεφρών, κόπωση, σύγχυση, καρδιακές αρρυθμίες, ναυτία και έμετο.
Η παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων παραπρωτεϊνών μπορεί να προκαλέσει σημαντικές αυξήσεις της περιεκτικότητας του αίματος σε πρωτεϊνες. Καθώς ένα μέρος των πρωτεϊνών απομακρύνεται από το σώμα μέσω των νεφρών, μπορεί να προκληθεί απόφραξη των νεφρικών σωληναρίων, με συνέπεια την βλάβη της λειτουργίας των νεφρών.
Υπάρχουν διάφορες μορφές πολλαπλού μυελώματος που διαφέρουν μεταξύ τους στη δομή των παραγομένων αντισωμάτων.
Το πολλαπλό μυέλωμα μπορεί να υφίσταται επί σειρά ετών χωρίς εμφανή συμπτώματα ασθένειας. Κατά κανόνα, τα συμπτώματα της ασθένειας που περιγράφουμε εδώ δεν εμφανίζονται παρά μόνο αφού η ασθένεια υφίσταται για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Το ερώτημα, γιατί αναπτύσσεται το πολλαπλό μυέλωμα,παραμένει μέχρι και σήμερα κατά το μεγαλύτερο μέρος αναπάντητο.
Αν και η νόσος παρατηρείται πιο συχνά μεταξύ στενών συγγενών (γονείς/αδέλφια) το πολλαπλό μυέλωμα δεν αποτελεί μια κληρονομική ασθένεια με την στενή έννοια του όρου.
Τα συμπτώματα και η θεραπεία
Στην αρχή της ασθένειας, οι περισσότεροι ασθενείς δεν παρουσιάζουν καθόλου συμπτώματα. Καθώς η νόσος προχωρεί, παρουσιάζονται ακαθόριστα συμπτώματα, όπως ελάττωση της φυσικής κατάστασης, εξάντληση, κούραση, αδυναμία, πιο σπάνια απώλεια της όρεξης, ναυτία, έμετοι ή απώλεια βάρους.
Βασικός στόχος κάθε αντικαρκινικής θεραπείας είναι να επιτευχθεί κατά το μεγαλύτερο δυνατό βαθμό ύφεση της ασθένειας. Όσον αφορά το πολλαπλό μυέλωμα, η μόνιμη ίαση είναι μόνο δυνατή για ασθενείς με τοπικά περιορισμένη ασθένεια (πλασμοκύτωμα εκτός του μυελού, μεμονωμένο πλασμοκύτωμα) και για σχετικά νέους ασθενείς κατόπιν μεταμόσχευσης αλλογενούς (από ξένο άτομο) μυελού των οστών. Πέραν αυτών των δύο περιπτώσεων, το πολλαπλό μυέλωμα είναι, με τις ως τώρα διαθέσιμες θεραπείες, μη ιάσιμη ασθένεια. Στόχος της θεραπευτικής αγωγής είναι κατά συνέπεια η παράταση της διάρκειας της ζωής και η μέγιστη δυνατή βελτίωση της ποιότητάς της.
Πιθανές θεραπείες για το πολλαπλό μυέλωμα
- Χημειοθεραπεία
- Θεραπεία με υψηλή δόση χημειοθεραπείας και μεταμόσχευση προγονικών κυττάρων
- Θεραπεία με ακτινοβολίες
- Θεραπεία με ιντερφερόνη
- Θεραπεία με θαλιδομίδη
- Θεραπεία με Μπορτέζομιμπ
- Θεραπεία με Λεναλιδομίδη
- Θεραπεία με διφωσφορικά
- Θεραπεία των συνοδευτικών συμπτωμάτων
(Πληροφορίες: myeloma-euronet)