Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας έχει σκοπό την ευαισθητοποίηση του κοινού για τις ψυχικές ασθένειες. Εορτάστηκε για πρώτη φορά το 1992 κατόπιν πρωτοβουλίας της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ψυχικής Υγείας και του ΠΟΥ. Προσαρμόζοντας την ημέρα αυτή στα ελληνικά δεδομένα δεν νιώθουμε πολύ περήφανοι σε κοινωνικό και πολιτειακό επίπεδο…
Πρώτα (από την είσοδο της χώρας στην ΕΕ) μιλάγαμε δεκαετίες ολόκληρες για την αποασυλοποίηση των ψυχικά πασχόντων έχοντας εικόνες από το άλλοτε κολαστήριο της Λέρου και τις καθηλώσεις ασθενών σε όλα τα ψυχιατρεία… Τελικά ήρθε το Ψυχαργώς και νομοθετήθηκε να υπάρχουν ψυχιατρικές κλινικές και σε γενικά δημόσια νοσοκομεία, μερικά διαμερίσματα ανεξάρτητης διαβίωσης και υποτίθεται λύσαμε το πρόβλημα!
Διότι καθηλώσεις πληροφορηθήκαμε και πέρσι από ρεπορτάζ και είναι βέβαιο ότι γίνονται ακόμα -αν μη τι άλλο- για την ασφάλεια του ασθενούς όταν ένας νοσηλευτής πρέπει να προσέχει 10 αυτοκτονικούς σε διέγερση ένα ολόκληρο βράδυ… Πόσο μάλλον όταν οι περισσότεροι ασθενείς φτάνουν στο νοσοκομείο με εισαγγελική παραγγελία και όχι εκουσίως!
Μετά μιλάγαμε για το στίγμα χύνοντας τόνους μελάνι στις εφημερίδες για την ανάγκη ευαισθητοποίησης στην κοινωνία μας ώστε να φερθούμε με ευαισθησία και συμπερίληψη στους ψυχικά πάσχοντες. Δυστυχώς το στίγμα υπάρχει ακόμα όχι μόνο για όποιον τολμήσει να αποκαλύψει ότι είναι ψυχικά πάσχων, αλλά και για όποιον δηλώνει -ειδικά στην περιφέρεια- ότι επισκέπτεται ψυχολόγο ή ψυχίατρο για ψυχοθεραπεία.
Τελευταία έχουμε την εικόνα ντροπής στο ΓΝΑ «Αγία Όλγα» όπου μετά από αιφνιδιαστική επίσκεψη του αρμόδιου υφυπουργού Υγείας και ψυχιάτρου, Δημήτρη Βαρτζόπουλου, απολύθηκε ο διοικητής.
Είναι η μοναδική κλινική (ψυχιατρική ή άλλη) με κοινές τουαλέτες ένα βήμα πριν από την κατάρρευση; Όχι βέβαια! Τα περισσότερα δημόσια νοσοκομεία δεν έχουν δωμάτια με ατομική τουαλέτα, διότι έτσι τα έχτιζαν …τότε! Κι αν λάβουμε υπόψη ότι μία τουαλέτα σε οικογενειακό διαμέρισμα – που την επισκέπτονται 2 με 3 άνθρωποι και καθαρίζεται τακτικά-, χρειάζεται ανακαίνιση στα 20-30 χρόνια, καταλαβαίνουμε τι συμβαίνει με μία τουαλέτα που κατασκευάστηκε πριν από δεκαετίες και την επισκέπτονται καθημερινά 20 ή 30 άνθρωποι!
Με την πανδημία, ο ΠΟΥ προειδοποίησε για αύξηση των κρουσμάτων ψυχικών διαταραχών μεταξύ των ενηλίκων αλλά και παιδιών- εφήβων. Η βία μεταξύ 15χρονων είναι άλλωστε ένα ζήτημα των ημερών όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη. Οι αυτοκτονικοί ιδεασμοί λόγω οικονομικής κρίσης, απομόνωσης, μοναξιάς, μη έγκαιρης αναγνώρισης και προσφοράς βοήθειας στα άτομα με κατάθλιψη και άλλες ψυχικές διαταραχές είναι όλο και συχνότεροι.
Στο φετινό μήνυμα του ΠΟΥ για την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας υπάρχει το μήνυμα «Τα μυαλά μας, τα δικαιώματά μας». Ξεκινώντας να απορροφήσει η χώρα μας τα ΕΣΠΑ που σκοπό έχουν την ανακαίνιση δομών Υγείας, ας ελπίσουμε ότι θα δώσει τη δέουσα προσοχή στα δικαιώματα αυτά!