Δεν υπάρχει ενημερωτικό δελτίο για παγκόσμια ημέρα υγείας, συμβουλευτικό έντυπο από επιστημονική εταιρεία και κατευθυντήρια οδηγία από παγκόσμιους οργανισμούς υγείας που να μην κάνει αναφορά στην πρόληψη και την πρώιμη διάγνωση!
Ας ξεκαθαρίσουμε πρώτα τις δύο έννοιες…
Η πρόληψη είναι όλες εκείνες οι κινήσεις που μπορούμε να κάνουμε ώστε να μην αρρωστήσουμε. Εδώ συγκαταλέγονται η καλή διατροφή, η άσκηση, η διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους, η αποφυγή της πολύωρης έκθεσης στον ήλιο, η διακοπή του καπνίσματος, η χρήση σωστών καλλυντικών, καθαριστικών και άλλων ουσιών…
Υπάρχει όμως και ο παράγων πρώιμη διάγνωση που περιλαμβάνει τις έγκαιρες και ενδεδειγμένες εξετάσεις ώστε να προλάβουμε το όποιο νόσημα σε αρχικά στάδια και να το αντιμετωπίσουμε πιο εύκολα. Καλύτερο παράδειγμα εδώ είναι η ετήσια μαστογραφία στις γυναίκες μετά τα 40 έτη και η το ετήσιο τεστ προστατικού αντιγόνου στους άνδρες μετά τα 50 έτη.
Τα δύο αυτά, η πρόληψη και η πρώιμη διάγνωση, σε συνδυασμό, αν γίνονταν σύμφωνα με τις ιατρικές οδηγίες, θα χάριζαν ετησίως την ζωή σε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους παγκοσμίως.
Τελευταία στο λεξιλόγιό μας έχει μπει η Γενετική Συμβουλευτική με την οποία μπορούμε να ανιχνεύουμε την προδιάθεση εμφάνισης καρκίνου. Στόχος με την εφαρμογή της Γενετικής Συμβουλευτικής είναι να αποκτηθούν πληροφορίες από το ατομικό ή το οικογενειακό ιατρικό ιστορικό του ατόμου αλλά και από τη γονιδιακή ανάλυση του DNA. Αξιοποιώντας αυτά τα δεδομένα θα είναι δυνατή η αξιολόγηση της προδιάθεσης ανάπτυξης καρκίνου κατά τη διάρκεια της ζωής του. Απώτερος σκοπός είναι η έγκαιρη διάγνωση και η πρόληψη. Ένα τέτοιο τμήμα ξεκίνησε τη λειτουργία του πρόσφατα στην Ευρωκλινική Αθηνών. Αλλά το ζητούμενο είναι να υπάρξουν πολλά ακόμα στον ιδιωτικό αλλά και στο δημόσιο τομέα, ακόμα κι αν σε αυτά θα έχουν πρόσβαση μόνον άτομα με βεβαρημένο κληρονομικό ιστορικό. Άλλωστε σε αυτά τα άτομα απευθύνονται και σε αυτούς που ήδη νοσούν.
Στα τμήματα αυτά άλλωστε γίνονται εξετάσεις που καθοδηγούν τους γιατρούς ώστε να συστήσουν στους ασθενείς τους και την αποκαλούμενη «στοχευμένη θεραπεία», μία νέα επίσης έννοια που έχει εισαχθεί στην αντιμετώπιση διαφόρων ειδών καρκίνου.
Ένα άλλο θέμα που παραβλέπουν πολλοί είναι οι παρενέργειες και οι κίνδυνοι από την έλευση της εμμηνόπαυσης στις γυναίκες, μία φυσιολογική μετάβαση στη μέση ηλικία που προκαλεί όμως από ψυχολογικά και σεξουαλικά προβλήματα ως αυξημένες πιθανότητες για καρδιαγγειακά και καρκίνους. Όπως αναφέρουν ειδικοί επιστήμονες, προσοχή συνιστάται στις γυναίκες έναντι του καρδιαγγειακού κινδύνου ιδιαίτερα μετά την εμμηνόπαυση καθώς μεγαλύτερο ποσοστό του 35% των θανάτων στις γυναίκες κάθε χρόνο οφείλεται σε καρδιαγγειακά νοσήματα.
Η πρώτη αιτία θανάτου των γυναικών είναι η καρδιαγγειακή νόσος καταγράφοντας ένα συνεχώς αυξανόμενο αριθμό. Οι παράγοντες κινδύνου θα πρέπει να ληφθούν υπόψη για να ληφθούν μέτρα με στόχο την μείωση του κινδύνου επισημαίνει η Επισκέπτρια Υγείας και πρόεδρος της ΕΛΕΤΕΜ Αθανασία Παππά, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Εμμηνόπαυση που εορτάζεται από την International Menopause Society και την Ελληνική Εταιρεία Εμμηνόπαυσης (ΕΛΕΤΕΜ).
Ενδεικτικό είναι ότι το ποσοστό της γυναικείας θνητότητας από συγκεκριμένο νόσημα είναι πάνω από 13 φορές μεγαλύτερο του ποσοστού θανάτων, που προέρχονται από καρκίνο του μαστού, σύμφωνα με την World Heart Federation.
Η δε χρήση της ορμονοθεραπείας στην εμμηνόπαυση, ιδιαίτερα για γυναίκες με πρόωρη και πρώιμη εμμηνόπαυση, συνιστάται μεταξύ άλλων για τη μείωση των κινδύνων καρδιακών παθήσεων τονίζει η αναπληρώτρια καθηγήτρια Φαρμακολογίας-Κλινικής Φαρμακολογίας ΑΠΘ, Μαιευτήρας-Γυναικολόγος, Κλινικός Φαρμακολόγος με εξειδίκευση στην Αναπαραγωγική Τοξικολογία, Χρυσάνθη Σαρδέλη. H ορμονοθεραπεία μειώνει σημαντικά την θνησιμότητα ανεξαρτήτως αιτίας και τα καρδιαγγειακά νοσήματα όταν ξεκινά σε γυναίκες <60 ετών και/ή <10 χρόνια μετά την εμμηνόπαυση. Κατανοώντας τους διαφορετικούς παράγοντες κινδύνου, οι γυναίκες έχουν τη δυνατότητα να λάβουν μέτρα για να μειώσουν τις πιθανότητες εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου και των επιπλοκών της. Και, όσο πιο γρήγορα ενεργήσουν, τόσο το καλύτερο, εξηγεί η κ. Σαρδέλη. Βαρύτητα θα πρέπει να δοθεί στη καρδιαγγειακή υγεία προσθέτει η ταμίας & υπεύθυνη Επικοινωνίας της ΕΛΕΤΕΜ, Καίτη Αντωνοπούλου.
Οι γυναίκες συνιστάται να αναζητούν την ιατρική συμβουλή και να υπολογίζουν τον ατομικό τους κίνδυνο να αναπτύξουν καρδιαγγειακή νόσο.