Ένα από τα έμπειρα στελέχη της εγχώριας φαρμαβιομηχανίας, με μακρά δράση σε πρωτοβουλίες που έχουν στο επίκεντρο τους ασθενείς και την δημόσια υγεία, απαντάει στα ερωτήματά μας για το μέλλον και τις προκλήσεις του φαρμάκου στη χώρα μας, την συμβολή της Novo Nordisk στις νέες καινοτόμες θεραπείες, αλλά και την αυξανόμενη συμμετοχή των γυναικών σε θέσεις ευθύνης, όπως στο τμήμα Νομικών Υποθέσεων, Κανονιστικής Συμμόρφωσης και Διασφάλισης Ποιότητας, Ανθρώπινου Δυναμικού, Κλινικών Μελετών και Εταιρικών Υποθέσεων.
1- Σε ένα περιβάλλον ανταγωνιστικό, συνεχώς εξελισσόμενο και μεταβαλλόμενο· στη Φαρμακοβιομηχανία, πόσο ισχυρή είναι η παρουσία γυναικών σε θέσεις ευθύνης τα τελευταία χρόνια διεθνώς και στην Ελλάδα;
Τη στιγμή που έχει ανοίξει ένας διάλογος διεθνώς για την υποεκπροσώπηση των γυναικών σε θέσεις ευθύνης στο κόσμο των επιχειρήσεων και της πολιτικής, στη Novo Nordisk Hellas, ο αριθμός των γυναικών μάλλον υπερτερεί εκείνου των ανδρών, ενώ κατέχουν ηγετικές θέσεις σε διάφορα τμήματα της εταιρίας, όπως στο τμήμα Νομικών Υποθέσεων, Κανονιστικής Συμμόρφωσης και Διασφάλισης Ποιότητας, Ανθρώπινου Δυναμικού, Κλινικών Μελετών και Εταιρικών Υποθέσεων.
Στη Novo Nordisk Hellas καλλιεργούμε ένα περιβάλλον σεβασμού και εμπιστοσύνης, και επιδιώκουμε την παροχή ίσων ευκαιριών ανεξαρτήτως φύλου ή οποιουδήποτε άλλου χαρακτηριστικού. Σε εμάς αυτό που έχει σημασία είναι το ταλέντο και η αξία. Υποστηρίζουμε τη διαφορετικότητα, την αναγνωρίζουμε ως πλεονέκτημα, καθώς μέσω αυτής παρέχεται το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
2- Αποτελεί η Φαρμακοβιομηχανία φιλικό περιβάλλον και μοχλός ανέλιξης νέων επιστημόνων, γυναικών, ανθρώπων με καινοτόμες ιδέες ή τελικά λειτουργεί με όρους «συντήρησης»;
Η ελληνική αλλά και η διεθνής Φαρμακοβιομηχανία τοποθετείται σταθερά και διαχρονικά ως βασικός πυλώνας ανάπτυξης. Η ανάδειξή της ως πυλώνα της εγχώριας οικονομίας βασίστηκε στο μεγάλο μέγεθος των επενδύσεων που έχουν επιτελεστεί τα τελευταία χρόνια, στην ανάπτυξη σύγχρονων υποδομών και συστημάτων υψηλής τεχνολογίας.
Οι επιχειρήσεις στο χώρο του φαρμάκου βάζουν γερά θεμέλια για να κερδίσει η χώρα μας ένα ακόμα μεγάλο στοίχημα, αυτό του brain gain, της επιστροφής δηλαδή των καλύτερων επιστημονικών «μυαλών» στην Ελλάδα . Επιστήμονες οι οποίοι μετανάστευσαν κατά τη περίοδο της οικονομικής κρίσης σε χώρες του εξωτερικού.
Στην Ελλάδα, η εταιρεία μας έχει αναπτύξει ένα μεγάλο τμήμα κλινικών μελετών στο οποίο απασχολούνται περισσότεροι από 25 επιστήμονες, σε 25 προγράμματα κλινικών μελετών την τετραετία 2018-2022 και τη συνολική μας επένδυση στον τομέα αυτόν να φθάνει τα 15,4 εκατ. ευρώ. Ο αριθμός των ασθενών ξεπερνά τους 1.350, με ότι αυτό συνεπάγεται την πρόσβαση των εγχώριων ασθενών σε νέες, καινοτόμες θεραπείες, αλλά και την εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας.
Η Ελλάδα διαθέτει τις δυνατότητες και τα εχέγγυα για να διαδραματίσει κομβικό ρόλο στην υλοποίηση κλινικών μελετών. Στην χώρα μας διαθέτουμε επιστημονικό υψηλής κατάρτισης κάτι που αποτελεί ένα ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Μπορούμε όμως και καλύτερα, μέσα από την δημιουργία ενός σύγχρονου κανονιστικού πλαισίου, τον εκσυγχρονισμό των υποδομών υγείας δημιουργώντας μια ανεκτίμητη παρακαταθήκη επιστημονικής γνώσης στο εγχώριο σύστημα υγείας.
3- Η καινοτομία σήμερα συνοδεύεται και από την αειφόρο ανάπτυξη. Μιλήστε μας για τις θέσεις της Novo Nordisk.
Η στρατηγική της Novo Nordisk για το περιβάλλον και την αειφορία αποτελείται από 4 βασικούς πυλώνες οι οποίοι περιλαμβάνουν δράσεις με ετήσιο ορίζοντα υλοποίησης το 2030.
Οι πυλώνες αυτοί είναι: H μείωση περιβαλλοντικού αποτυπώματος μέσω της μειωμένης παραγωγής και διαχείρισης απορριμμάτων, καθώς και μέσω της ανακύκλωσης των διαφόρων υλικών. Η μείωση εκπομπών CO2 από κάθε δραστηριότητα της εταιρείας, μέσα από μια φιλόδοξη στρατηγικής «Circular for Ζero» με απώτερο σκοπό να καταστήσει τη Novo Nordisk μια εταιρεία με μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Επιπρόσθετα, ένας ακόμα πυλώνας της αειφορίας είναι ο μετασχηματισμός των κτιριακών υποδομών της Novo Nordisk με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας και πόρων. Και τέλος, η ενίσχυση της οικολογικής συνείδησης στους εργαζομένους αλλά και προμηθευτές της εταιρείας.
Η στρατηγική της Novo Nordisk Hellas εναρμονίζεται πλήρως με αυτό το στρατηγικό πλαίσιο το οποίο έχει στο επίκεντρο το περιβάλλον. Είμαστε ήδη στη διαδικασία πλήρους αντικατάστασης του εταιρικού στόλου με ηλεκτρικά ή υβριδικά οχήματα, επενδύουμε συνεχώς στον μετασχηματισμό των κτιριακών υποδομών μας, ενώ ενημερώνουμε και εκπαιδεύουμε το προσωπικό και τους συνεργάτες μας ώστε να γίνεται χρήση των βέλτιστων περιβαλλοντικών πρακτικών.
4- Στα χρόνια της καριέρας σας, ποιες αλλαγές παρατηρείτε ότι έχουν συντελεστεί στο χώρο του Φαρμάκου παγκοσμίως και στη χώρα μας;
Η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια ο κόσμος μας έχει διαμορφωθεί μέσα από σημαντικές διεθνείς και εγχώριες κρίσεις. Αυτές οι κρίσεις προκάλεσαν με τη σειρά τους κοινωνικές αλλαγές και δημιούργησαν νέες ανάγκες. Μια εξ αυτών είναι η επιτακτική ανάγκη για συνεχή εξέλιξη και καινοτομία. Ο κόσμος έχει ανάγκη από νέες λύσεις και νέες προσεγγίσεις, ειδικά στο χώρο της υγείας.
Σε αυτό το πλαίσιο έχει συντελεστεί μια δυναμική στροφή προς τους τομείς της Έρευνας και Ανάπτυξης (E&A). Η αυξανόμενη καινοτομία στο φάρμακο προσφέρει νέες θεραπείες οι οποίες βελτιώνουν αισθητά την ποιότητα ζωής των ασθενών, ειδικά στα χρόνια νοσήματα όπως ο διαβήτης και η παχυσαρκία ενώ ταυτόχρονα μπορούν να εξοικονομήσουν πόρους για τα εθνικά συστήματα υγείας. Αυτή η εξέλιξη αυξάνει και τις απαιτήσεις των ασθενών οι οποίοι αναζητούν ενεργητικά πια τη καλύτερη δυνατή θεραπεία.
Λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις δυναμικές δημιουργείται όσο ποτέ η ανάγκη να αναπτύξουμε μια ολιστική προσέγγιση στο χώρο της υγείας και του φαρμάκου. Μια σύγχρονη προσέγγιση που θα έχει στο επίκεντρο τις ανάγκες του ασθενή, την ανάπτυξη και την χρήση της καινοτομίας, εξασφαλίζοντας πολλαπλασιαστικά οφέλη για το σύστημα υγείας. Αυτό είναι ένα στοίχημα που μας αφορά όλους, το υπουργείο Υγείας, τους ασθενείς, τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις, τους επαγγελματίες υγείας και οποιονδήποτε άλλον αποτελεί μέρος αυτής της αλυσίδας.
Όλα αυτά όμως δεν μπορούν να γίνουν αποτελεσματικά πράξη σε ένα περιβάλλον έντονης υποχρηματοδότησης της υγείας και ειδικά της φαρμακευτικής περίθαλψης. Η πολιτεία χρειάζεται να στρέψει το ενδιαφέρον της δυναμικά προς πολιτικές που θα γεφυρώσουν αυτό το χάσμα χρηματοδότησης που δημιουργήθηκε την τελευταία δεκαετία ανάμεσα στις αυξημένες ανάγκες των ασθενών και της κρατικής χρηματοδότησης. Προς αυτή τη κατεύθυνση, ο κλάδος του φαρμάκου στην Ελλάδα έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις στην ελληνική Πολιτεία.
Η μεγαλύτερη επένδυση μας πρέπει να είναι στον άνθρωπο και την υγεία του, ώστε να είναι σε θέση «αύριο» να αποτελέσει τον πυρήνα και την κινητήριο δύναμη της οικονομικής ανάπτυξης. Ένα δυνατό και αποτελεσματικό σύστημα Υγείας, οδηγεί σε μια ισχυρή Οικονομία.
5- Ποιο το πλάνο της Novo Nordisk για το άμεσο μέλλον; Που κατευθύνεται το R & D της εταιρείας αλλά και η φιλοσοφία της για προσφορά στον Άνθρωπο και τις Κοινωνίες;
Η εταιρία βασιζόμενη στα 100 χρόνια εμπειρίας στην έρευνα και στην κληρονομιά μας στο διαβήτη στρέφει πλέoν το βλέμμα στην καταπολέμηση σοβαρών χρόνιων νοσημάτων.
Τα χρόνια νοσήματα επηρεάζουν εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους αποτελώντας μια τεράστια πρόκληση για τα εθνικά συστήματα υγείας, αλλά και την ευεξία και ποιότητα ζωής των ασθενών.
Σε αυτό πλαίσιο σκοπός της Novo Nordisk είναι να συνεχίσει να πρωτοπορεί στην ανάπτυξη νέων, καινοτόμων φαρμάκων δίνοντας σε εκατομμύρια ασθενείς σε όλο το κόσμο τη δυνατότητα να ζήσουν καλύτερα και περισσότερο.
Για εμάς, όμως, η επιστημονική έρευνα συνδέεται άμεσα με το κοινωνικό πλαίσιο που αναπτύσσεται. Η φιλοσοφία μας είναι γνωστή και ως «Τριπλή Γραμμή Αναφοράς» και μας επιτρέπει να ισορροπούμε τις κοινωνικές, τις οικονομικές και τις περιβαλλοντικές μας ανησυχίες ώστε να βοηθάμε τους ασθενείς να ζουν καλύτερα και να έχουμε ουσιαστική συνεισφορά στις κοινωνίες στις οποίες δραστηριοποιούμαστε.
Τέλος, δεν μπορούμε να παραλείψουμε τα σημαντικά οφέλη για την Ελληνική οικονομία από τα προγράμματα κλινικών μελετών που υλοποιούνται εδώ για λογαριασμό της μητρικής εταιρίας. Τα ποσά αυτά συνεισφέρουν με θετικό τρόπο και πολλαπλασιαστικά στο ΑΕΠ της χώρας και στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού στο χώρο της υγείας.
6- Υπάρχουν ιδιαίτερα προβλήματα στην Ελλάδα προ, κατά τη διάρκεια, και μετά τα μνημόνια. Ποια πρέπει να είναι η πρώτη προτεραιότητα της κυβέρνησης;
Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης ο χώρος της υγείας αποτέλεσε ένα από τους τομείς πολιτικής που περιορίστηκαν σημαντικά. Αφενός, η μονοδιάστατη δημοσιονομική προσέγγιση στα ζητήματα της υγείας, η οποία οδήγησε σε σημαντική μείωση των διαθέσιμων πόρων, και αφενός οι όλο και αυξανόμενες ανάγκες του πληθυσμού (λόγω της δημογραφικής γήρανσης και της αύξησης της νοσηρότητας του πληθυσμού, ειδικά στα χρόνια νοσήματα όπως ο διαβήτης και η παχυσαρκία) δημιούργησαν μια προβληματική κατάσταση.
Βασική προτεραιότητα θα πρέπει να αποτελέσει η ποιοτική αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας και της πρόσβασης των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες. Μεταξύ άλλων, προτεραιότητα αποτελεί ο άμεσος εξορθολογισμός της δημόσιας χρηματοδότησης για το φάρμακο, λαμβάνοντας υπόψη τις πραγματικές ανάγκες του συστήματος σε φάρμακα, το υγειονομικό και δημογραφικό προφίλ της χώρας μας αλλά και τις διαθέσιμες νέες καινοτόμες θεραπείες. Έτσι, θα κάνουμε ένα ουσιαστικό βήμα μπροστά για την Υγεία στην Ελλάδα, ένα βήμα μπροστά χαράζοντας πολιτικές που εξυπηρετούν τον ασθενή και την κοινωνία.