Ακόμα και άνθρωποι νέοι, με υψηλό επίπεδο μόρφωσης, όταν μαθαίνουν για πρώτη φορά ότι ασθενούν από κάτι το οποίο δεν τους είναι οικείο, δεν καταλαβαίνουν από την πρώτη ιατρική επίσκεψη όλα όσα αφορούν την κατάστασή τους και τη θεραπεία που πρέπει να ακολουθήσουν… Τηλεφωνούν και πάλι στο γιατρό για εξηγήσεις, αναζητούν βοήθεια από το διαδίκτυο και γενικά δυσκολεύονται να εμπεδώσουν όσα άκουσαν… Πόσο μάλλον οι πιο ηλικιωμένοι, οι λιγότερο εγκυκλοπαιδικά μορφωμένοι, τα άτομα που δεν γνωρίζουν καλά τη γλώσσα που μιλάει ο γιατρός, άτομα με ψυχολογικά προβλήματα, περιθωριοποιημένα και ταλαιπωρημένα από τις συνθήκες της ζωής τους… Αυτοί πολλοί συχνά δεν συμμορφώνονται καν στη θεραπεία και έχουν πολύ κακή έκβαση!
Αναλφαβητισμός στην Υγεία, λοιπόν. Αυτό που δεν εξηγεί με απλά, κατανοητά και …πολλά λόγια ο γιατρός, κι αυτό που δεν έχει την ψυχραιμία και τις στοιχειώδεις γνώσεις για τη λειτουργία του οργανισμού του, να καταλάβει ο ασθενής!
Ειδική Θεματική Συνεδρία της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας και της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας για τον Αλφαβητισμό στην Υγεία πραγματοποιήθηκε χθες σε αίθουσα κεντρικού ξενοδοχείου της Αθήνας όπου διεξάγονται οι Ομάδες Εργασίες της ΕΚΕ, το δεύτερο πιο σημαντικό συνέδριο στην Καρδιολογία.
Ο καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ, κ. Βασίλης Βασιλικός άνοιξε τις εργασίες σημειώνοντας ότι μετά την προσωπική του περιπέτεια με την COVID-19 που τον κράτησε 5 μήνες σε ΜΕΘ εκ των οποίων τον 1,5 διασωληνωμένο. Το σοβαρό πρόβλημα υγείας που απείλησε τη ζωή του, τον έκανε να σκεφτεί ακόμα πιο βαθιά το ζήτημα της σχέσης ιατρού- ασθενούς και ειδικά τη δύσκολη αποστολή της ενημέρωσης ασθενών και των συγγενών τους. Έδωσε μάλιστα το παράδειγμα των ΗΠΑ όπου σε κάποιες περιπτώσεις επιτρέπεται στους συγγενείς να μπαίνουν στη ΜΕΘ.
Ο καθηγητής της Ιατρικής του ΕΚΠΑ και επόμενος πρόεδρος της ΕΚΕ, Κωνσταντίνος Τούτουζας σημείωσε από την πλευρά του ότι «πρέπει όλοι να συνεργαστούμε και να εντρυφήσουμε στη γνώση για σωστή πρόληψη με σωστή ανάλυση όλων των δεδομένων. Σήμερα, όλες οι έρευνες δείχνουν ότι ακόμα και ασθενείς με υψηλή μόρφωση δεν κατανοούν όρους που για εμάς είναι καθημερινή, όπως κολπική μαρμαρυγή»…
Η Ά αντιπρόεδρος της Ένωσης Ασθενών Ελλάδος κ. Μέμη Τσεκούρα παρουσίασε μία μελέτη του 2022 που μεταξύ άλλων έδειξε ότι το 30% των ασθενών με ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση δεν καταλαβαίνουν τι διαβάζουν στα έντυπα οδηγιών των φαρμάκων!
Ενώ η γενική γραμματέας Δημόσιας Υγείας, Φωφώ Καλύβα, παιδίατρος, σημείωσε ότι βασική υπηρεσία της Δημόσιας Υγείας είναι η ενημέρωση, η επιμόρφωση και η ενίσχυση των ατόμων σε θέματα υγείας. Και παρουσίασε τα σχετικά προγράμματα που «τρέχει» το υπουργείο…
Ο καθηγητής Δημήτρης Μπούμπας, πρόεδρος του ΚΕΣΥ, εξήγησε ότι ο ρόλος του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας είναι συμβουλευτικός προς το υπουργείο Υγείας ώστε να εκπονούνται στρατηγικές για την Υγεία, να γίνεται εκπαίδευση των λειτουργών της και να εφαρμόζεται ορθή ιατρική πρακτική. «Το ΚΕΣΥ το αφορά η εκπαίδευση των γιατρών. Δυστυχώς πρόβλημα υπάρχει και το θέμα είναι τώρα να το επιλύσουμε με σωστότερη εκπαίδευση των νέων ιατρών στα πανεπιστήμια και στην ειδικότητα. Παρακολούθησα ειδικευόμενή μου να εξηγεί σε ασθενή την κατάστασή του, και τρόμαξα. Πρέπει να βάλουμε άμεσα στόχο να μάθουμε τους γιατρούς να εξηγούν απλά και αναλυτικά στον ασθενή την κατάστασή του», είπε χαρακτηριστικά.
Σε σύνδεση από το Λονδίνο όπου ζει και εργάζεται, ο ειδικός Sports Cardiology στο University of London και νέος πρόεδρος Προληπτικής Καρδιολογίας στην Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία, Μιχάλης Παπαδάκης, σημείωσε ότι είναι αναγκαία η συνεχής εκπαίδευση και αξιολόγηση των γιατρών με τη συμμετοχή των συλλόγων ασθενών και τόνισε: «Δεν αρκεί να καταλάβει την πληροφορία ο ασθενής. Πρέπει να μπορεί να πάρει τις αποφάσεις του αξιοποιώντας την πληροφορία αυτή»!
Τέλος, η αναπληρώτρια καθηγήτρια Επικοινωνίας και ΜΜΕ, Έφη Σίμου, αναρωτήθηκε τι νόημα έχει η πληροφορία αν δεν βοηθάει τη ζωή μας; «Το πρώτο που πρέπει να ρωτήσει ο γιατρός είναι «τι καταλάβατε;», διότι έρευνες δείχνουν ότι το 48% φεύγει από το ιατρείο με απορίες…» σημείωσε.
Οι δημοσιογράφοι που είχαμε προσκληθεί στην εκδήλωση, κληθήκαμε να καταθέσουμε ερωτήματα, σκέψεις αλλά και προτάσεις για την επίλυση του προβλήματος της επικοινωνίας μεταξύ ιατρών και ασθενών, ενδιάμεσος κρίκος της οποίας είμαστε σε ένα βαθμό και εμείς.
Όλοι συμφώνησαν τελικά ότι πρέπει να μπει από το Δημοτικό Σχολείο ως και το Λύκειο μάθημα «ιατρικών γνώσεων» ώστε να μαθαίνουμε όλοι οι πολίτες από νωρίς πώς λειτουργεί ο οργανισμός μας, πώς ονομάζονται τα διάφορα συστήματα και πώς αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους και να είμαστε εξοικειωμένοι με βασικούς ιατρικούς όρους. Επίσης πρέπει να μπει μάθημα «επικοινωνίας με τον ασθενή» σε όλες τις Ιατρικές Σχολές και να γίνονται αντίστοιχα σεμινάρια με πρακτική εξάσκηση στους νέους γιατρούς που κάνουν την ειδικότητά τους στα νοσοκομεία. Τέλος, πρέπει να πιστοποιούνται με κάποιο τρόπο οι συντάκτες επιστημονικών θεμάτων υγείας, να αναφέρουμε τις πηγές μας, αλλά και να έχουμε απρόσκοπτη πρόσβαση σε όλους τους ειδικούς και σε επιμορφωτικά σεμινάρια από τις επιστημονικές εταιρείες ώστε να μεταδίδουμε ορθές επιστημονικά πληροφορίες. Ας μην ξεχνάμε ότι ειδικά η ιατρική πληροφορία επηρεάζει τους πολίτες σε αποφάσεις που καθορίζουν κυριολεκτικά τη ζωή τους κι αυτό το ανέδειξε με τον πιο εμφατικό τρόπο η πανδημία.