Οι άνθρωποι που παίρνουν φάρμακα τύπου Ozempic για την απώλεια βάρους ξαναπαίρνουν τα κιλά που έχασαν μέσα σε ένα χρόνο από τη διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής, όπως προέκυψε από αναλύσεις μελετών.
Ειδικότερα, η ανάλυση 11 μελετών παλαιότερων και νεότερων φαρμάκων απώλειας βάρους GLP-1 από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης διαπίστωσε ότι οι ασθενείς έχασαν περίπου 8 κιλά με τα φάρμακα απώλειας βάρους, αλλά επέστρεψαν στο αρχικό τους βάρος εντός 10 μηνών μετά τη λήξη της θεραπείας.
Μελέτη, που παρουσιάστηκε στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο για την Παχυσαρκία, διαπίστωσε ότι ακόμη και για όσους έπαιρναν νεότερα, υψηλότερης δόσης φάρμακα για την απώλεια βάρους, όπως το Wegovy και το Mounjaro, οι άνθρωποι έπαιρναν ξανά βάρος μόλις σταματούσαν τη θεραπεία. Ενώ εκείνοι που έπαιρναν σεμαγλουτίδη (Wegovy) και τιρεζεπατίδη (Mounjaro) έχασαν διπλάσιο βάρος σε σύγκριση με τα άτομα που χρησιμοποιούσαν παλαιότερα σκευάσματα – 16 κιλά κατά μέσο όρο – οι ασθενείς πήραν 9,6 κιλά μέσα σε ένα χρόνο, πράγμα που σημαίνει ότι θα μπορούσαν να αναμένουν να ξαναπάρουν και τα 16 κιλά σε λίγο περισσότερο από 20 μήνες.
Οι ερευνητές μελέτησαν 6.370 ενήλικες σε οκτώ τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες και τρεις μελέτες παρατήρησης. Από αυτούς, 1.465 ασθενείς έπαιρναν σεμαγλουτίδη και τιρζεπατίδη – υψηλότερης δόσης ενέσεις που συνιστώνται ειδικά για την απώλεια βάρους.
Προηγούμενη ανάλυση δοκιμών σχετικά με την αποτελεσματικότητα διαφόρων διαιτών, χωρίς να περιλαμβάνονται φάρμακα, από τους ίδιους ερευνητές, διαπίστωσε ότι ενώ οι άνθρωποι ανέκτησαν επίσης βάρος μετά τη διακοπή των διαιτών, ο ρυθμός ανάκτησης ήταν πολύ πιο αργός, καθώς χρειάστηκαν τουλάχιστον πέντε χρόνια για να επανέλθουν στο βάρος που είχαν πριν.
«Αυτά τα φάρμακα είναι πολύ αποτελεσματικά στο να σας βοηθούν να χάσετε βάρος, αλλά όταν τα σταματήσετε, η ανάκτηση βάρους είναι πολύ πιο γρήγορη από ό,τι [μετά τη διακοπή] των διαιτών», δήλωσε η Σούζαν Τζεμπ, διατροφολόγος και συν-συγγραφέας της μελέτης και καθηγήτρια διατροφής και υγείας του πληθυσμού στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Τα ευρήματα εγείρουν ερωτήματα γύρω από το NHS (Εθνική Υπηρεσία Υγείας), καθώς οι οδηγίες του NICE (Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Πρόνοιας) αναφέρουν ότι οι άνθρωποι δεν πρέπει να λαμβάνουν ενέσεις απώλειας βάρους για περισσότερο από δύο χρόνια.
Επιπλέον, πολλοί ασθενείς εγκαταλείπουν τη θεραπεία, είτε επειδή την αγοράζουν ιδιωτικά και δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα, είτε επειδή οι παρενέργειες δεν τους ταιριάζουν, είτε επειδή δεν χάνουν πλέον βάρος.
«Αξίζει το NHS να επενδύσει σε αυτά τα φάρμακα αν τα έχουν μόνο για λίγο καιρό και μετά ξαναπαίρνουν όλο το βάρος, ή πρέπει το NHS να δεχτεί ότι πρόκειται για μακροχρόνιες θεραπείες;» πρόσθεσε η Σούζαν Τζεμπ.
«Είτε οι άνθρωποι πρέπει πραγματικά να το αποδεχτούν αυτό ως θεραπεία για όλη τους τη ζωή, είτε εμείς στην επιστήμη πρέπει να σκεφτούμε πραγματικά, πραγματικά σκληρά, πώς να υποστηρίξουμε τους ανθρώπους όταν σταματήσουν το φάρμακο».
Πού οφείλεται η ταχύτερη επαναφορά βάρους
Αν και η μελέτη δεν έδειξε αιτιώδη συνάφεια, η Τζεμπ υπέθεσε ότι η διαφορά στο πόσο γρήγορα οι άνθρωποι ξαναπαίρνουν βάρος θα μπορούσε να οφείλεται στο γεγονός ότι οι δίαιτες είναι δύσκολες και οι άνθρωποι πρέπει να ασκούν αυτοσυγκράτηση για να χάσουν βάρος, ενώ αν παίρνετε ένα φάρμακο που χτυπάει εντελώς την πείνα σας, δεν χρειάζεται να κάνετε αυτή την προσπάθεια. «Έτσι, όταν τα φάρμακα αφαιρούνται στη συνέχεια, δεν έχετε αυτού του είδους τις στρατηγικές συμπεριφοράς που βοηθούν στη διατήρηση του βάρους».
Απαντώντας στα ευρήματα, ο Ταμ Φράι, πρόεδρος του Εθνικού Φόρουμ Παχυσαρκίας, δήλωσε: «Δεν θα πρέπει να εκπλήσσει κανέναν αν οι άνθρωποι ξαναπαίρνουν βάρος έχοντας χρησιμοποιήσει φάρμακα GLP-1 χωρίς να προσπαθούν σοβαρά να βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους… Η χρήση του GLP-1 δεν είναι η γρήγορη λύση που πολλοί χρήστες πιστεύουν ότι είναι».
Η Τζέιν Όντγκεν, καθηγήτρια ψυχολογίας της υγείας στο Πανεπιστήμιο του Surrey, δήλωσε ότι δεν υπάρχει λόγος «να πετάμε τους ανθρώπους πίσω στον κόσμο της ζωής τους, συνεχίζοντας τις συμπεριφορές τους από πριν» μετά τη διακοπή των ενέσεων.
«Θα χρειαστούν ψυχολογική συμβουλευτική, αλλαγή συμπεριφοράς, διατροφική υποστήριξη από εκείνη τη στιγμή και μετά για να τους βοηθήσουν να διατηρήσουν μια πιο υγιεινή συμπεριφορά μακροπρόθεσμα, για να διατηρήσουν το βάρος τους», είπε.
«Το NHS θα πρέπει να εισαγάγει μια προσέγγιση κλιμακωτής φροντίδας μέσω διαδικτυακής υποστήριξης που είναι διαθέσιμη σε μεγάλο αριθμό ατόμων με χαμηλό κόστος, διαδικτυακής ή προσωπικής ομαδικής υποστήριξης ή πιο εντατικής υποστήριξης 1:1».
Ο Jason Halford, από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη Μελέτη της Παχυσαρκίας, δήλωσε: «Η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας είναι πολύ σημαντική: «Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι ασθενείς έχουν την υποστήριξη που χρειάζονται για να κάνουν τις αλλαγές στη συμπεριφορά τους που χρειάζονται για να διατηρήσουν τα οφέλη της θεραπείας. [Τα εμβόλια απώλειας βάρους] είναι ένα συμπλήρωμα της αλλαγής συμπεριφοράς, όχι μια αντικατάσταση».
