Ο χώρος του θεάματος μοιάζει για άλλη μια φορά να καλείται να πληρώσει τα σπασμένα της πανδημίας με εξοντωτικά μέτρα που εγείρουν απορίες. Γιατί είναι πιο πιθανή η μετάδοση του ιού στα σινεμά από ό,τι στα σχολεία όπου δεν υφίσταται όριο στο ποσοστό πληρότητας μιας διδακτικής αίθουσας; Γιατί άραγε οι καλλιτέχνες, οι επαγγελματίες και οι επιχειρηματίες του χώρου του θεάματος – ακροάματος πρέπει να ταλαιπωρηθούν τη στιγμή που δεν αποδεικνύεται ο συσχετισμός ανάμεσα σε πολιτιστικές εκδηλώσεις και στην εκδήλωση κρουσμάτων;
Σινεμά
Ο προβληματισμός στις τάξεις καλλιτεχνών και επιχειρηματιών είναι έκδηλος, όπως και η απαισιοδοξία. «Θα καταθέσουμε σχετικό υπόμνημα στο Υπουργείο Πολιτισμού» είπε στην επικοινωνία που είχαμε μαζί του ο Λάμπρος Μαριόλης, Γενικός Γραμματέας της Πανελλήνιας Ένωσης Αιθουσαρχών Κινηματογραφιστών, «αλλά δεν περιμένουμε κάτι». Σύμφωνα με τον ίδιο η σεζόν που τελειώνει ήταν ούτως ή άλλως υποτονική, με χαμηλή προσέλευση θεατών, και οι αιθουσάρχες είχαν εναποθέσει τις ελπίδες τους στο φθινόπωρο, όταν θα άνοιξαν οι κλειστές αίθουσες και θα έκαναν πρεμιέρα οι νέες παραγωγές. Τώρα είναι πιθανόν, ακόμα και οι αίθουσες που άνοιξαν, να ξανακλείσουν.
Για τον Λάμπρο Μαριόλη, τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν, εκτός των πρακτικών εμποδίων που θέτουν, έχουν και μια άλλη διάσταση. Εμπνέουν φόβο –«άλλο προσέχουμε κι άλλο φοβόμαστε», ξεκαθαρίζει- και αποθαρρύνουν το κοινό από το να επισκεφτεί τις αίθουσες, τη στιγμή που άλλες δραστηριότητες, πολύ πιο επιβαρυντικές συνεχίζονται απρόσκοπτα.
Θέατρο
Από τη δική του σκοπιά ο Διονύσης Παναγιωτάκης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ομίλου των Αθηναϊκών Θεάτρων που διαχειρίζεται τις σκηνές Μικρό Παλλάς, Θέατρο Αλίκη, Θέατρο Χορν, Μικρό Χορν, Θέατρο Λαμπέτη, Θέατρο Αποθήκη και Εμπορικόν, δηλώνει ότι ο ίδιος και οι υπόλοιποι θεατρικοί επιχειρηματίες κατέβαλαν αγώνα για να ανατρέψουν την απόφαση να κλείσουν τελείως τα θέατρα για να γίνουν οι παραστάσεις που είναι προγραμματισμένες μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου. «Προφανώς οι ειδικοί που κάνουν τις εισηγήσεις δεν γνωρίζουν τι ισχύει στα θέατρα αλλά και στις οργανωμένες συναυλίες. Είναι οι πλέον ελεγχόμενοι χώροι. Υπάρχει ταξιθεσία, γίνονται θερμομετρήσεις, οι θεατές παίρνουν τις θέσεις τους, δεν κινούνται μέσα στον χώρο», εξηγεί. Και συμπληρώνει: «Από όσο ξέρω δεν έχει καταγραφεί περιστατικό σε θέατρο». Όσο για το τί μέλλει γενέσθαι, ο Διονύσης Παναγιωτάκης είναι κατηγορηματικός: «Για το 2020 προσπαθούμε απλώς να διαχειριστούμε τη ζημιά. Έχουμε αναβάλει όλες τις μεγάλες παραγωγές που είναι ακριβές για τον Οκτώβριο του 2021. Την σεζόν που ξεκινάει σε τέσσερις εβδομάδες περίπου θα πορευτούμε με παραγωγές ολιγομελείς και συμμαζεμένες, ανάλογα με τα πρωτόκολλα που περιμένουμε να μας γνωστοποιηθούν».
Πιο φορτισμένη συναισθηματικά ήταν η τοποθέτηση του Θέμη Μουμουλίδη, σκηνοθέτη και δημιουργού του οργανισμού 5η Εποχή Τέχνης. «Μόνο με χιούμορ μπορείς να αντιμετωπίσεις την κατάσταση» σχολίασε ο καλλιτέχνης στην επικοινωνία που είχαμε μαζί του και θύμισε πως στη χώρα μας ο πολιτισμός άνοιξε μετά από τους οίκους ανοχής. «Όταν ανοίγουν τα σχολεία -και καλά κάνουν-, η κυβέρνηση βρίσκει πεδίο που μπορεί να ελέγξει στον πολιτισμό. Όφειλαν να έχουν πάρει μέτρα με το χειρότερο δυνατό σενάριο που θα επιτρέψουν στους χώρους πολιτισμού να μείνουν ανοιχτοί». Αντί αυτού, επισημαίνει είχαμε το πρωτοφανές φαινόμενο να έχει διαρρεύσει στα social media ότι πάμε σε καθολικό κλείσιμο σινεμά, θεάτρων κ.λπ. με συνέπεια εδώ και δύο ημέρες να έχουμε μηδενική προπώληση εισιτηρίων.
Συναυλίες
Στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκεται και η Κατερίνα Σταματάκη, ψυχή της εταιρείας παραγωγής και διοργάνωσης συναυλιών Prospero και πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Διοργανωτών Πολιτιστικών Εκδηλώσεων (ΠΣΔΠΕ). «Όταν μάθαμε ότι υπήρχε σκέψη για λουκέτο στις πολιτιστικές εκδηλώσεις ως το τέλος Σεπτεμβρίου, συντονίσαμε τις κινήσεις μας με τους θεατρικούς επιχειρηματίες για να εξηγήσουμε ότι το πλήγμα το κοινωνικό και οικονομικό στους ανθρώπους του κλάδου θα είναι τεράστιο -ιδιαίτερα οι διοργανωτές παραστάσεων και συναυλιών ξένων καλλιτεχνών που είναι προγραμματισμένες να γίνουν τις επόμενες ημέρες στο Ηρώδειο θα καταστρέφονταν διότι δεν υπάρχει καμία ασφαλιστική κάλυψη για ακυρώσεις λόγω κυβερνητικής εντολής». Οπότε, το μη χείρον βέλτιστον.
Όμως, η μάνατζερ, με πολυετή εμπειρία στον χώρο, δεν μπορεί παρά να εκφράσει τον προβληματισμό της για την «στοχοποίηση» των συναυλιών από μερίδα των Μέσων Ενημέρωσης, φέρνοντας το παράδειγμα της συναυλίας του Μάριου Φραγκούλη στο Ηρώδειο για την οποία γράφτηκε ότι είχε 5.000 θεατές. «Το πιο εύκολο πράγμα είναι να τραβήξεις μια φωτογραφία από το πλάι για να φαίνεται ότι ο χώρος είναι πλήρης. Το Ηρώδειο χωράει ούτως ή άλλως 4.000 άτομα και με τα πρωτόκολλα που ισχύουν δέχεται μόλις 2.000, στα οποία περιλαμβάνονται οι κάτοχοι εισιτηρίων, οι προσκεκλημένοι και το προσωπικό. Εξαιρούνται μόνο όσοι βρίσκονται επί σκηνής. Μάλιστα, το Φεστιβάλ έχει πάρει συγχαρητήρια διεθνώς για την άψογη εφαρμογή των υγειονομικών κανόνων», παρατηρεί.
Δυστυχώς, οι συναυλίες έχουν γίνει εύκολος στόχος και τα σχετικά δημοσιεύματα αναπαράγονται με ταχύτητα αστραπής στα social media, εντείνοντας τον φόβο των ανθρώπων, με αποτέλεσμα έως και 20% των ανθρώπων που είχαν προμηθευτεί εισιτήρια για συναυλίες αυτό το καλοκαίρι να μην εμφανιστούν τελικά.
Κι όμως, οι συναυλίες που διοργανώνονται από αναγνωρισμένες εταιρείες – μέλη του Πανελλήνιου Συνδέσμου Διοργανωτών Πολιτιστικών Εκδηλώσεων είναι απολύτως ασφαλείς διότι, με τα μέτρα που λαμβάνονται, ακόμα και αν υπάρχει κρούσμα μεταξύ των θεατών είναι σχεδόν αδύνατον να μεταδώσει τον ιό.
Και πάμε στα προσεχώς. Τι προβλέπεται να ακούσουμε στα φετινά live; Θα ισχύσει και εδώ ο κανόνας ότι οι μεγάλες παραγωγές αναβάλλονται για τον Οκτώβριο του ’21;
Η απάντηση της Κατερίνας Σταματάκη είναι κι εδώ καταφατική. «Οι καλλιτέχνες φέτος θα πρέπει να προσαρμόσουν το κόστος της παραγωγής ανάλογα με την (μειωμένη) χωρητικότητα της κάθε αίθουσας», εξηγεί. «Μέχρι στιγμής ισχύει η αναλογία ένας θεατής ανά δύο τετραγωνικά μέτρα, δηλαδή 40-50% σε σχέση με ό,τι ίσχυε. Αυτό είχε ανακοινωθεί στις αρχές του καλοκαιριού, όμως περιμένουμε τις επόμενες ημέρες για να μάθουμε τι τελικά θα ισχύσει».
Μεγαλύτερες -και ακριβότερες- παραγωγές θα δούμε από το φθινόπωρο του ’21 και μετακλήσεις ξένων καλλιτεχνών από το ’22 ενώ στο εξωτερικό η ανάκαμψη της πολιτιστικής κίνησης τοποθετείται στο ’24. Κι αυτό διότι οι μεγάλες παραγωγές που περιοδεύουν απαιτούν προετοιμασία τουλάχιστον δύο χρόνων, προετοιμασία που έχει παγώσει.