Η Χαμάς (Hamas) είναι μια παλαιστινιακή ισλαμιστική οργάνωση που ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας, έναν θύλακα που φιλοξενεί περίπου 2 εκατομμύρια Παλαιστίνιους και είναι συχνά τόπος απωλειών αμάχων όταν συγκρούονται οι δύο δυνάμεις.
Δημιουργήθηκε το 1987, ως παρακλάδι της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, μια σουνιτική ισλαμιστική ομάδα που ιδρύθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1920 στην Αίγυπτο και δημιούργησε μια στρατιωτική πτέρυγα, τις Ταξιαρχίες Izz al-Din al-Qassam, για να συνεχίσει τον ένοπλο αγώνα εναντίον του Ισραήλ. Προσέφερε επίσης προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας σε Παλαιστίνια θύματα της ισραηλινής κατοχής.
Η λέξη «Χαμάς» αποτελεί αρκτικόλεξο του «Harakat Al-Muqawama Al-Islamia», αραβικά για το Ισλαμικό Κίνημα Αντίστασης. Επιμένει ότι το Ισραήλ είναι κατοχική δύναμη και ότι προσπαθεί να απελευθερώσει τα παλαιστινιακά εδάφη. Θεωρεί το Ισραήλ παράνομο και θέλει να το αντικαταστήσει με ένα ισλαμικό κράτος.
Η Χαμάς έχει επιτεθεί επανειλημμένα στο Ισραήλ, από τότε που ανέλαβε την εξουσία στη Γάζα το 2007. Κατά τη διάρκεια αυτών των πολέμων, εκτόξευσε ή επέτρεψε σε άλλες ομάδες να εκτοξεύσουν χιλιάδες ρουκέτες στο Ισραήλ, ενώ πραγματοποίησε και άλλες θανατηφόρες επιθέσεις.
Το Ισραήλ έχει επίσης εξαπολύσει χτυπήματα εναντίον της Χαμάς με αεροπορικές επιδρομές και, μαζί με την Αίγυπτο, έχει αποκλείσει τη Λωρίδα της Γάζας από το 2007.
Η Χαμάς διαθέτει μια σειρά από ηγετικά όργανα που εκτελούν διάφορες πολιτικές, στρατιωτικές και κοινωνικές λειτουργίες. Αρχηγός της είναι αυτή τη στιγμή ο Ισμαήλ Χανίγια, έχοντας αντικαταστήσει τον μακροχρόνιο ηγέτη Χαλέντ Μεσάαλ το 2017. Ο Χανίγια φέρεται να βρίσκεται στο Κατάρ από το 2020, από όπου και δραστηριοποιείται, καθώς η Αίγυπτος περιορίζει τη μετακίνησή του προς και από τη Γάζα.
Η ομάδα παρουσιάζεται ως εναλλακτική λύση στην Παλαιστινιακή Αρχή (PA), η οποία έχει αναγνωρίσει το Ισραήλ και έχει συμμετάσχει σε πολλαπλές αποτυχημένες ειρηνευτικές πρωτοβουλίες μαζί του. Η Παλαιστινιακή Αρχή ηγείται σήμερα από τον Μαχμούντ Αμπάς και εδρεύει στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη.
Η άρνησή της να αναγνωρίσει το Ισραήλ είναι ένας λόγος για τον οποίο έχει απορρίψει τις ειρηνευτικές συνομιλίες στο παρελθόν. Το 1993, αντιτάχθηκε στις Συμφωνίες του Όσλο, ένα σύμφωνο ειρήνης μεταξύ του Ισραήλ και της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO).
Η Χαμάς έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ισραήλ, με το τελευταίο να κατηγορεί το Ιράν ότι υποστηρίζει την ισλαμιστική οργάνωση.
Πού βρίσκεται η Λωρίδα της Γάζας - Χάρτης
Ποιοι είναι οι σύμμαχοι της Χαμάς
Η Χαμάς είναι μέρος μιας περιφερειακής συμμαχίας που περιλαμβάνει επίσης το Ιράν, τη Συρία και την ομάδα Χεζμπολάχ στον Λίβανο, η οποία αντιτίθεται στις πολιτικές των ΗΠΑ έναντι της Μέσης Ανατολής και του Ισραήλ.
Η Χαμάς και η Ισλαμική Τζιχάντ, η δεύτερη μεγαλύτερη ένοπλη ομάδα στην περιοχή, συχνά ενώνονται εναντίον του Ισραήλ και είναι τα πιο σημαντικά μέλη των κοινών επιχειρήσεων που συντονίζει τη στρατιωτική δραστηριότητα μεταξύ των διαφόρων ένοπλων ομάδων στη Γάζα.
Σημειώνεται, ότι οι σχέσεις μεταξύ των δύο ομάδων ήταν τεταμένες όταν η Χαμάς άσκησε πίεση στην Ισλαμική Τζιχάντ για να σταματήσει τις επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ.
Πώς χρηματοδοτείται
Ως χαρακτηρισμένη τρομοκρατική οντότητα, η Χαμάς βρίσκεται αποκομμένη από την οικονομική βοήθεια που παρέχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση στην Παλαιστινιακή Αρχή στη Δυτική Όχθη.
Η χρηματοδότηση της οργάνωσης, ιστορικά λάμβανε χώρα από Παλαιστίνιους ομογενείς και ιδιώτες δωρητές στον Περσικό Κόλπο. Ακόμα, ορισμένες ισλαμικές φιλανθρωπικές οργανώσεις στη Δύση, έχουν διοχετεύσει χρήματα σε ομάδες κοινωνικών υπηρεσιών που υποστηρίζονται από τη Χαμάς. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα το «πάγωμα» περιουσιακών στοιχείων τους από τις ΗΠΑ.
Πώς ξεκίνησε η επίθεση του Σαββάτου 7/10 στο Ισραήλ;
Ο εκπρόσωπος της Χαμάς Khaled Qadomi δήλωσε στο Al Jazeera ότι η οργάνωση πραγματοποίησε τη στρατιωτική της επιχείρηση «ως απάντηση στις φρικαλεότητες που έχουν αντιμετωπίσει οι Παλαιστίνιοι εδώ και δεκαετίες».
«Θέλουμε η διεθνής κοινότητα να σταματήσει τις φρικαλεότητες στη Γάζα εναντίον του παλαιστινιακού λαού, των ιερών μας τοποθεσιών όπως το Al-Aqsa (Τζαμί). Όλα αυτά είναι ο λόγος πίσω από την έναρξη αυτής της μάχης», είπε ο ίδιος.
Η Χαμάς κάλεσε επίσης άλλες ομάδες να συμμετάσχουν στον αγώνα, λέγοντας ότι οι επιθέσεις του Σαββάτου «ήταν μόνο η αρχή».
Δείτε ΕΔΩ live όλες τις εξελίξεις
(Με πληροφορίες από CNN, BBC, Aljazeera)