Η Χεζμπολάχ ή αλλιώς το Κόμμα του Θεού, είναι ένα από τα πιο σημαντικά ισλαμιστικά κινήματα στη Μέση Ανατολή. Με έδρα τον Λίβανο , έχει μια ισχυρή στρατιωτική πτέρυγα, η οποία βρίσκεται στο επίκεντρο της ανησυχίας για την περιοχή, αλλά διοικεί επίσης ένα πολιτικό κόμμα που ασκεί αποφασιστική επιρροή, έχει τηλεοπτικούς σταθμούς και ένα εκτεταμένο δίκτυο υπηρεσιών πρόνοιας, συμπεριλαμβανομένων κλινικών και σχολείων. Τα τεράστια επιχειρηματικά της συμφέροντα, τόσο νόμιμα όσο και παράνομα τής αποφέρουν εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια.
Αυτό το ευρύ φάσμα πόρων και οι στενοί δεσμοί της με το Ιράν και τη Συρία βοήθησαν τη Χεζμπολάχ να ξεπεράσει πολλαπλές προκλήσεις στα 40 χρόνια ύπαρξής της. Το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν διαδραμάτισε βασικό ρόλο στην αρχή της οργάνωσης και έκτοτε έχει καθοδηγήσει αποτελεσματικά αυτό που η Τεχεράνη θεωρεί βασικό της εκπρόσωπο στον Λίβανο. Η Χεζμπολάχ είναι περιφερειακός παίκτης και οι ειδικοί μαχητές της φέρεται να έχουν αναπτυχθεί στο Ιράκ για να εκπαιδεύσουν σιίτες πολιτοφύλακες και στην Υεμένη συνεργάζονται με τους αντάρτες Χούτι.
Ιστορία βίας
Από την ίδρυσή της από μια ομάδα ριζοσπαστών Σιιτών κληρικών το 1982, η Χεζμπολάχ έχει κατηγορηθεί για μεγάλες και αιματηρές πράξεις βίας στον Λίβανο, εναντίον του Ισραήλ και διεθνώς. Οι ειδικοί της τρομοκρατίας την χαρακτηρίζουν ως την πρωτοπόρο επιθέσεων αυτοκτονίας με μαζικά θύματα.
Χαρακτηρισμένη ως τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ, το Ισραήλ και ορισμένες άλλες χώρες, η Χεζμπολάχ ελέγχει πολλές από τις σιιτικές περιοχές του Λιβάνου: τη νότια Βηρυτό, τον νότιο Λίβανο και την ανατολική κοιλάδα Μπεκάα.
Οι σχέσεις μεταξύ της Χεζμπολάχ και της παλαιστινιακής φατρίας Χαμάς δεν είναι πάντα καλές. Η Χαμάς είναι παρακλάδι του κινήματος της Σουνιτικής Μουσουλμανικής Αδελφότητας, ενώ η ιδεολογική πηγή της Χεζμπολάχ είναι η ιρανική επανάσταση.
Οι δύο ομάδες συγκρούστηκαν για τη Συρία κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, όταν η Χαμάς αρνήθηκε να στηρίξει την κυβέρνηση του Μπασάρ αλ Άσαντ . Ωστόσο, οι εκπρόσωποι και των δύο – και αξιωματούχοι ασφαλείας του Ιράν – διαβουλεύονται τακτικά. Όλοι είναι αφοσιωμένοι στην καταστροφή του Ισραήλ και αντιτίθενται σε οποιαδήποτε εξομάλυνση των σχέσεων από αραβικά ή μουσουλμανικά κράτη.
Αν και δεν υπάρχουν στοιχεία για άμεση ανάμειξη, οι ειδικοί βλέπουν την επιρροή της Χεζμπολάχ στις φρικαλεότητες της Χαμάς στο Ισραήλ πριν από 10 ημέρες.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Χαμάς είχε τη συμβολή της Χεζμπολάχ. Αυτό βγήκε κατευθείαν από το manual της Χεζμπολάχ», είπε ο Μάθιου Λέβιτ, στο Ινστιτούτο της Ουάσιγκτον για την Πολιτική Εγγύς Ανατολής.
Ποια είναι η απειλή τώρα
Η Χεζμπολάχ έχει μια δύναμη 20.000 μαχητών, άριστα εκπαιδευμένους και καλά οπλισμένους, η οποία θα μπορούσε να επεκταθεί γρήγορα καλώντας 30.000 «έφεδρους»και στη συνέχεια να αυξηθεί περαιτέρω με λιγότερο καλά εκπαιδευμένους βοηθούς, αναφέρει στον Guardian, ο Naveed Ahmed, ένας ανεξάρτητος αναλυτής από τον Κόλπο που ειδικεύεται στη Χεζμπολάχ.
Πολλοί διοικητές της Χεζμπολάχ απέκτησαν χρήσιμη εμπειρία σε μάχες στη Συρία , όπου η οργάνωση αναπτύχθηκε μαζικά για να ενισχύσει το καθεστώς του Άσαντ, και ειδικοί λένε ότι το προπύργιο της Χεζμπολάχ στο νότιο Λίβανο υπερασπίζεται τώρα ένα σύστημα που αποτελείται από σήραγγες και υπόγειες αποθήκες.
Το κρίσιμο είναι ότι η Χεζμπολάχ διαθέτει τεράστια αποθέματα πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς, οι οποίοι θα μπορούσαν να χτυπήσουν σχεδόν οπουδήποτε στο Ισραήλ και να συντρίψουν τις αμυντικές ασπίδες για να καταστρέψουν βασικές υποδομές καθώς και να χτυπήσουν πληθυσμιακά κέντρα. Οι πρόσφατες ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές στη Συρία είναι πιθανό να είχαν στόχο να εμποδίσουν περαιτέρω προμήθειες που φθάνουν στη Χεζμπολάχ από το Ιράν.
«Οπλίζονται μέχρι τα δόντια. Έχουν αποθηκεύσει πυραύλους, πολλές οβίδες πυροβολικού… έχουν μη επανδρωμένα αεροσκάφη μεγάλου βεληνεκούς ικανά να μεταφέρουν πλήρες φορτίο. Είναι ένας πολύ επιδέξιος και προηγμένος στρατιωτικός οργανισμός μετά την εμπειρία του στη Συρία», σημειώνει ο Ahmed.
Πόλεμος Ισραήλ- Χεζμπολάχ
Οι εντάσεις στα σύνορα του Ισραήλ με τον Λίβανο είναι μεγάλες. Υπήρξαν μέρες συγκρούσεων ακόμα και θάνατοι. Την Τρίτη, ένας αντιαρματικός πύραυλος που εκτοξεύτηκε από τον Λίβανο προσγειώθηκε στην πόλη Μετούλα στο βόρειο Ισραήλ. Οι αμυντικές δυνάμεις του Ισραήλ απάντησαν με πυροβολικό και αεροπορικές επιδρομές. Δεκάδες χωριά νότια των συνόρων έχουν εκκενωθεί.
Εάν οι ηγέτες της Χεζμπολάχ - ή πιο πιθανόν η Τεχεράνη - αποφασίσουν υπέρ της κλιμάκωσης των σημερινών εχθροπραξιών χαμηλού επιπέδου, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια αιματηρή και δύσκολη διμέτωπη σύγκρουση για το Ισραήλ και έτσι – ενδεχομένως – σε μια περιφερειακή σύγκρουση με χώρες όπως η Συρία, το Ιράν, οι ΗΠΑ και άλλοι παράγοντες να εμπλέκονται.
Ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι η Χεζμπολάχ, αν και αφοσιωμένη στην καταστροφή του Ισραήλ, έχει πάρα πολλά να χάσει για να διακινδυνεύσει μια ολοκληρωτική σύγκρουση, δεδομένων των πολιτικών και εκτεταμένων εμπορικών συμφερόντων της. Πολλοί υποστηρίζουν ότι η Χεζμπολάχ προσπαθούσε εδώ και αρκετό καιρό να προκαλέσει έναν σύντομο, περιορισμένο πόλεμο , αλλά θέλει να αποφύγει οτιδήποτε μεγαλύτερο. Ωστόσο, όλοι συμφωνούν ότι υπάρχει σημαντικός κίνδυνος θανατηφόρου εσφαλμένου υπολογισμού σε ένα τόσο τεταμένο περιβάλλον.
Ένας επιπλέον παράγοντας είναι η τεράστια αμερικανική δύναμη που εισέρχεται τώρα στην ανατολική Μεσόγειο, η οποία έχει αποσταλεί με ρητή πρόθεση να εκφοβίσει τη Χεζμπολάχ και τους προστάτες της στην Τεχεράνη.
«Κανείς – ούτε καν ένα κυρίαρχο έθνος – δεν πρόκειται να αγνοήσει δύο ομάδες αεροπλανοφόρων. Δεν τους εμποδίζει να κάνουν επιθέσεις μικρής κλίμακας, αλλά θα κάνει τη [Χεζμπολάχ] να σκεφτεί πολύ προσεκτικά για να κάνει οτιδήποτε μεγαλύτερο», είπε ο Λέβιτ.
Το τι συμβαίνει όταν ξεκινήσει η αναμενόμενη ισραηλινή χερσαία επίθεση στη Γάζα είναι ένα άλλο ερώτημα. Ένας εκπρόσωπος της Χεζμπολάχ περιέγραψε τις μέχρι τώρα επιθέσεις της ως «προειδοποίηση» προς το Ισραήλ, ενώ ανώτεροι αξιωματούχοι της Χεζμπολάχ έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν θα παραμείνουν στο stand by. Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν έχει ήδη προειδοποιήσει ότι «η πιθανή εξάπλωση του πολέμου σε άλλα μέτωπα πλησιάζει πλέον σε αναπόφευκτο στάδιο».
Οι δραματικά μεταβαλλόμενες συνθήκες μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου σημαίνουν ότι η συμβατική λογική για το πώς συμπεριφέρονται οργανώσεις όπως η Χαμάς ή η Χεζμπολάχ δεν ισχύει πλέον. Αυτό κάνει το μέλλον πολύ δύσκολο να προβλεφθεί – και άρα πολύ πιο επικίνδυνο.