Το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα (PSOE) και το Sumar, μια συμμαχία αριστερών κομμάτων, ανακοίνωσαν συμφωνία για τον σχηματισμό κυβέρνησης μειοψηφίας ενός αριστερού συνασπισμού μετά τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 23 Ιουλίου στην Ισπανία.
Έγινε το πρώτο βήμα για τη συνέχιση της κυβέρνησης αριστερού συνασπισμού μειοψηφίας PSOE και Unidas Podemos που συστάθηκε τον Ιανουάριο του 2020, της πρώτης κυβέρνησης συνασπισμού στην ιστορία της ισπανικής δημοκρατίας.
Ο ηγέτης του PSOE και πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ ορίστηκε να σχηματίσει την κυβέρνηση στις 3 Οκτωβρίου, αφού η προσπάθεια του Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό, ηγέτη του δεξιού Λαϊκού Κόμματος (PP), το οποίο αναδείχθηκε πρώτο κόμμα στις εκλογές αλλά δεν είχε επαρκή πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο, να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας με την εξωτερική υποστήριξη του ακροδεξιού κόμματος Vox απέτυχε να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης στο Κοινοβούλιο.
Μετά από τρεις εβδομάδες διαπραγματεύσεων, ο Σάντσεθ ανακοίνωσε ότι κατέληξε σε συμφωνία με το Sumar, το οποίο σχηματίστηκε τον Ιούνιο του 2023 με τη συμμαχία ορισμένων αριστερών κομμάτων που προέκυψαν από την Unidas Podemos.
Ο ηγέτης του PSOE Σάντσεθ και η επικεφαλής του Sumar και νυν υπουργός Εργασίας Γιολάντα Ντίαζ υπέγραψαν τη συμφωνία, η οποία περιλαμβάνει υποσχέσεις για σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού, στο Μουσείο Βασίλισσα Σοφία στη Μαδρίτη.
Μιλώντας χωρίς να δεχτούν ερωτήσεις από τους δημοσιογράφους μετά την τελετή υπογραφής, οι Σάντσεθ και Ντίαζ μοιράστηκαν με το κοινό τη συμφωνία στην οποία κατέληξαν μόνο για εργασιακά και κοινωνικά θέματα, χωρίς να αναφέρουν τον όρο της αμνηστίας για τα αυτονομιστικά καταλανικά πολιτικά κόμματα, ο οποίος είναι απαραίτητος για να λάβει η κυβέρνηση συνασπισμού μειοψηφίας ψήφο εμπιστοσύνης από το Κοινοβούλιο.
Στη συμφωνία στην οποία κατέληξαν τα δύο αριστερά κόμματα, προέκυψε ότι οι εβδομαδιαίες ώρες εργασίας στην Ισπανία, που σήμερα είναι 40, θα μειωθούν πρώτα στις 37,5 και στη συνέχεια στις 35.
Επιπλέον, μέτρα για την ενθάρρυνση της απασχόλησης των νέων στην Ισπανία, η οποία έχει το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας των νέων μεταξύ των χωρών της ΕΕ με 29,4% σύμφωνα με τα στοιχεία του 2023, η ενίσχυση των δημόσιων υπηρεσιών υγείας, ιδίως των λιστών αναμονής στα νοσοκομεία, η επέκταση της άδειας μητρότητας με αποδοχές και μια δίκαιη φορολογική μεταρρύθμιση που θα επιτρέψει στις τράπεζες και τις μεγάλες ενεργειακές εταιρείες να συνεισφέρουν στις δημόσιες δαπάνες, αποτέλεσαν επίσης προτεραιότητα της συμφωνίας.
«Η συμφωνία είναι για όλους τους Ισπανούς», δήλωσε ο Σάντσεθ και απαρίθμησε τι θέλει να κάνει ο συνασπισμός PSOE-Sumar κατά την επόμενη τετραετή νομοθετική περίοδο, αν λάβει ψήφο εμπιστοσύνης στο Κοινοβούλιο, ως εξής
«Αξιοπρεπή απασχόληση, κοινωνική προστασία, βελτίωση της ποιότητας των δημόσιων υπηρεσιών, προώθηση της ψηφιοποίησης, επίλυση του στεγαστικού προβλήματος, το οποίο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της εποχής μας, ψήφιση του νόμου για την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, ενίσχυση των νόμων κατά της βίας κατά των γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙ, μείωση της διαφοράς μεταξύ των επαρχιών για να σταματήσει η μετανάστευση από την ύπαιθρο στις μεγάλες πόλεις, διασφάλιση της οικολογικής μετάβασης και καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής».
Όσον αφορά την «αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους’, έναν από τους όρους του κόμματος Sumar, ο Σάντσεζ δήλωσε ότι «θα εργαστούμε για μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη στην Παλαιστίνη και το Ισραήλ».
Σύμφωνα με την κοινοβουλευτική αριθμητική, είναι απαραίτητο να λάβει τον μαγικό αριθμό των 176 ψήφων για να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης.
Δεδομένου ότι ο συνολικός αριθμός των βουλευτών του PSOE (121) και του Sumar (31) είναι 152, χρειάζονται την εξωτερική υποστήριξη των αυτονομιστικών πολιτικών κομμάτων στις περιοχές των Βάσκων, της Καταλονίας και της Γαλικίας, προκειμένου να λάβουν ψήφο εμπιστοσύνης.
Τα δύο αυτονομιστικά πολιτικά κόμματα στην Καταλονία (ERC και Junts) έχουν εξαρτήσει την υποστήριξή τους προς την κυβέρνηση μειοψηφίας PSOE-Sumar από την παροχή αμνηστίας στους Καταλανούς πολιτικούς που καταδικάστηκαν ή αντιμετωπίζουν δικαστικές διαδικασίες μετά το παράνομο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία την 1η Οκτωβρίου 2017.
Το Sumar τάσσεται υπέρ αυτού του σχεδίου, ενώ το PSOE είναι πιο επιφυλακτικό και φροντίζει να κρατήσει μυστικές τις διαπραγματεύσεις με τα καταλανικά κόμματα.
Το δεξιό Λαϊκό Κόμμα της Ισπανίας και το ακροδεξιό Vox έχουν οργανώσει μεγάλες διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα τις τελευταίες εβδομάδες κατά του καταλανικού αιτήματος.
Σύμφωνα με το πολιτικό ημερολόγιο στην Ισπανία, το PSOE και το Sumar πρέπει να λάβουν ψήφο εμπιστοσύνης από το Κοινοβούλιο έως τις 27 Νοεμβρίου, διαφορετικά οι Ισπανοί θα προσέλθουν και πάλι στις κάλπες τον ερχόμενο Ιανουάριο.