«΄Κερκόπορτες΄, που αύριο, θα ανοίγουν το δρόμο για διαθεσιμότητες και απολύσεις δεν θα ανοίξουν, με τη βοήθεια ή την ανοχή του ΣΥΡΙΖΑ. Γνωριζόμαστε καλά και όλοι καταλαβαίνουν», διαμηνύει για το θέμα της αξιολόγησης στα σχολεία ο Νίκος Φίλης, πρώην υπουργός και τομεάρχης Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ, με συνέντευξη που παραχωρεί στο iEidiseis και η οποία αναμένεται να συζητηθεί.
Ο Νίκος Φίλης ασκεί σκληρή κριτική στις σημερινές εξαγγελίες του πρωθυπουργού και της υπουργού Παιδείας για το «νέο σχολείο», τονίζοντας πως «πρόκειται για επιστροφή στα πριν το 1980 και σε ορισμένα πράγματα, επιστροφή στον 19ο αιώνα». «επιδιώκουν ένα σχολείο που θα βασίζεται όχι στη δημόσια χρηματοδότηση, αλλά σε χορηγούς, σπόνσορες και ευεργέτες. Και ανάλογη βέβαια θα είναι και η κατεύθυνσή του. Αλλά αφού ο κ. Μητσοτάκης μιλά για μια εκπαίδευση που απευθύνεται σε «πελάτες», λογικό είναι να βλέπει το σχολείο ως υποκατάστημα εμπορικής αλυσίδας. Πιθανότατα σύντομα, και με τραπεζικό δανεισμό!», αναφέρει χαρακτηριστικά, ενώ με αφορμή την Πανεπιστημιακή Αστυνομία προειδοποιεί πως «η Ελλάδα δεν θα γίνει η Ουγγαρία του Νότου ή η Τουρκία της Δύσης». Παράλληλα, ο Νίκος Φίλης, προχωρά και σε σειρά παρατηρήσεων για το τι θα πρέπει να αλλάξει ο ΣΥΡΙΖΑ για να διεκδικήσει αξιόπιστα τις προσεχείς εκλογές, αλλά και για τον τρόπο λειτουργίας του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Γιατί η οξεία αντίδρασή σας στο θέμα της αξιολόγησης εκπαιδευτικών μονάδων και εκπαιδευτικών κ. Φίλη; Δεν πρέπει οι εκπαιδευτικοί να αξιολογούνται; Τι σας φοβίζει;
Κύριε Σκουρή, ας είμαστε σοβαροί. Δύο χρόνια τώρα δεν υπάρχει η εκπαίδευση όπως τη γνωρίζαμε. Είμαστε με τη ψυχή στο στόμα τι θα γίνει τον Σεπτέμβριο εάν ο μη γένοιτο αναζωπυρωθεί η πανδημία ή υπάρξουν μεταλλάξεις του ιού. Βρισκόμαστε σε έκτακτες συνθήκες υγειονομικού πολέμου. Οι υγειονομικοί μας και οι εκπαιδευτικοί είναι στην πρώτη γραμμή αυτής της μάχης. Είναι αυτή η στιγμή να ξεδιπλώσει η κυβέρνηση τις νεοφιλελεύθερες ιδεοληψίες της στην εκπαίδευση; Είναι η ώρα να στήσει η κυρία υπουργός έναν νέο καβγά με τους εκπαιδευτικούς; Σε αυτό λέμε όχι. Δεν μας έφτανε η σύγκρουση για τις κάμερες, για τα Υπηρεσιακά Συμβούλια, για την αξιολόγηση, που αναστάτωσαν σε συνθήκες οξύτατης υγειονομικής κρίσης τη σχολική ζωή, τώρα θα κάνουμε άνω κάτω τα σχολεία για να εγκαταστήσει η κυβέρνηση ένα τεράστιο πελατειακό-γραφειοκρατικό δίκτυο ελέγχου της σχολικής ζωής, με την επιστροφή του αλήστου μνήμης επιθεωρητισμού, πλαισιωμένου με hi tech χαρακτηριστικά;
Μια αξιολόγηση χρειάζεται η εκπαίδευση και κάθε σχολείο σε αυτές τις συνθήκες. Αυτή που θα εντοπίσει ποια είναι τα μαθησιακά κενά και τα ψυχοκοινωνικά προβλήματα των παιδιών λόγω εγκλεισμού, μακρόχρονου λουκέτου στα σχολεία και άκρως προβληματικής τηλεκπαίδευσης. Αυτή που θα αναδείξει τις τεράστιες τρύπες στην υγειονομική θωράκιση των σχολείων για να μην επαναληφθεί ξανά το θλιβερό παγκόσμιο ρεκόρ στο κλείσιμο των σχολείων, που «κατέκτησε» η χώρα μας.
Τα υπόλοιπα, με άξονα, θεσμούς αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου και αυτοαξιολόγησης της κάθε σχολικής μονάδας τα είχε θεσπίσει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία επανέφερε την ηρεμία, τη δημιουργικότητα και την πραγματική ελευθερία στα σχολεία. Κρίσιμο σημείο είναι, βέβαια, η σύνδεση των συμπερασμάτων με την ενισχυτική-διαρκή επιμόρφωση του εκπαιδευτικού προσωπικού. Καθώς και η συζήτηση με τα Πανεπιστήμια για την καλύτερη παιδαγωγική κατάρτιση και το ρόλο των λεγόμενων καθηγητικών σχολών και τμημάτων.
Σε αυτή τη μορφή αξιολόγησης με την οποία είχε συμφωνήσει η εκπαιδευτική κοινότητα επιμένουμε.
«Κερκόπορτες», που αύριο, θα ανοίγουν το δρόμο για διαθεσιμότητες και απολύσεις δεν θα ανοίξουν, με τη βοήθεια ή την ανοχή του ΣΥΡΙΖΑ. Γνωριζόμαστε καλά και όλοι καταλαβαίνουν.
Η αντίδρασή σας πάντως στη μείωση του αριθμού των εισακτέων πάει στο …βρόντο, δεν συγκίνησε την κυβέρνηση…
Στον... βρόντο ή μάλλον στον πάτο βρίσκεται η κυβερνητική ευθύνη και αξιοπιστία έναντι των παιδιών της πανδημίας. Αυτών που προετοιμάστηκαν για τις Πανελλήνιες με τον ζόφο του θανάτου να τα κυκλώνει. Που είδαν να πεθαίνουν ή να υποφέρουν γονείς, συγγενείς, φίλοι, εκπαιδευτικοί. Κι αντί να βοηθηθούν με το ελάχιστο από την κυβέρνηση, «φιλοδωρήθηκαν» με ένα εξεταστικό σύστημα-λαιμητόμο, που θα αποκλείσει δεκάδες χιλιάδες υποψήφιους από τα Πανεπιστήμια. Γιατί, στις συνθήκες αυτές η κυβερνητική αρωγή και το ενδιαφέρον της Πολιτείας για τη νέα γενιά, θα έπρεπε να εκφραστεί αν όχι με αύξηση του αριθμού των εισακτέων, τουλάχιστον, με την παραμονή του αριθμού τους στα περσινά επίπεδα.
Με την Πανεπιστημιακή Αστυνομία τι θα γίνει κ. Φίλη; Εκτιμάτε ότι θα εγκατασταθεί;
Όχι, αν η κυβέρνηση έχει λάβει το μήνυμα της μεγαλειώδους κινητοποίησης των φοιτητών και της νεολαίας. Αν επιμείνει θα σπάσει τα μούτρα της. Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα καταργήσει αυτόν τον χουντικής έμπνευσης θεσμό. Η Ελλάδα δεν θα γίνει η Ουγγαρία του Νότου ή η Τουρκία της Δύσης.
Εσείς προβλέπετε «καυτό χειμώνα» στα πανεπιστήμια ή και στα σχολεία;
Η εκπαιδευτική κοινότητα δεν θα αναστείλει τον αγώνα για μια εκπαίδευση ποιότητας και ισότητας. Όσο θα προκαλεί η κυβέρνηση θα υπάρχει αντίδραση στην αντιεκπαιδευτική πολιτική της, στον αυταρχισμό και στην ακροδεξιά στροφή. Ανοίγοντας με το καλό τα σχολεία και τα Πανεπιστήμια τον Σεπτέμβριο, θα ξεκινήσουν οι αγώνες για ένα σύγχρονο σχολείο με νέα προγράμματα σπουδών, για ψηφιακά μέσα υποβοηθητικά και συμπληρωματικά της διά ζώσης διδασκαλίας, για μαζικούς διορισμούς, για υγειονομική ασφάλεια, για φοιτητική μέριμνα, για αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης στην Παιδεία, για κατάργηση των νόμων Κεραμέως για την εισαγωγή στα Πανεπιστήμια, τα Κολλέγια και την ιδιωτική εκπαίδευση, για την απόκρουση της Πανεπιστημιακής Αστυνομίας, τη Δημοκρατία και την ελευθερία στην εκπαίδευση και την έρευνα.
Την πολιτική της κυρίας Κεραμέως στην παιδεία, πώς την χαρακτηρίζετε;
Εμμονικά νεοφιλελεύθερη, οπισθοδρομική και «υπηρέτρια» συμφερόντων. Αυτή είναι πολιτική και όχι προσωπική κριτική. Παρ` ό, τι τα πρόσωπα χρωματίζουν ως ένα βαθμό κάθε πολιτική, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η υπουργός Παιδείας εκτελεί πειθήνια τις εντολές του κ. Μητσοτάκη και των συμφερόντων που εκπροσωπεί. Οι ευθύνες είναι πρώτα στην κυβέρνηση και στον πρωθυπουργό.
Δύο χρόνια μετά τις εκλογές τι πρέπει να αλλάξει το κόμμα σας ώστε να διεκδικήσει ξανά την εξουσία;
Ο ΣΥΡΙΖΑ πολιτικά και προγραμματικά πρέπει να γίνει μέρος του νέων προοδευτικών, δημοκρατικών, οικολογικών ρευμάτων που αναδύονται, όχι ευθύγραμμα αλλά με επιμονή στην Ευρώπη και στον κόσμο, μέσα στην πανδημία. Και που φιλοδοξούν να βάλουν τη σφραγίδα τους στις εξελίξεις μετά από αυτήν. Δίνοντας έτσι σύγχρονο και συνεκτικό περιεχόμενο σε νέες πολιτικές και μεταρρυθμίσεις, σε συνθήκες που συγκροτείται δυναμικά ο ψηφιακός καπιταλισμός. Είναι, λοιπόν, αυτά τα νέα κινήματα που θα δώσουν ελπίδα και προοπτική στην κοινωνία και υπόσταση στην πολιτική τομή Αριστερά- Δεξιά. Πρέπει να απευθυνθούμε στους πολίτες, και ανάμεσά τους ιδιαίτερα στους νέους που ζητούν ένα μήνυμα για τη ζωή τους. Αν απογοητευθούν, απομακρύνονται από την πολιτική, συχνά κι από εμάς.
Δεν αρκεί όμως η αναγνώριση του προβλήματος. Το ζήτημα είναι, πώς θα μιλήσουμε μ' αυτό τον κόσμο για να μας ακούσει; Θα αναγνωρίσουμε στοιχεία εύλογης κριτικής για πολιτικές και συμπεριφορές της αριστερής διακυβέρνησης; Θα αξιοποιήσουμε τη νέα διεθνή φάση για να απεγκλωβιστεί η χώρα από μνημονιακούς καταναγκασμούς, τους οποίους φέρνει η κυβέρνηση της ΝΔ ως προϋπόθεση μάλιστα για την εκταμίευση των πόρων του Ταμείου Ανάπτυξης; Χρειαζόμαστε ριζοσπαστικές δημόσιες πολιτικές και έναν αναστοχασμό για την αριστερή διακυβέρνηση, που θα ενισχύσει τη συλλογική αυτοπεποίθηση και αποτελεσματικότητά μας.
Όταν η Δεξιά δίνει σκληρή ιδεολογική μάχη για να δημιουργήσει ισχυρό πεδίο νεοσυντηρητικής ηγεμονίας, μετακινούμενη, μάλιστα, σε θέσεις που παραδοσιακά εκφράζει η Ακροδεξιά, η απάντηση της Αριστεράς για να είναι δραστική πρέπει να συνδυάζει τις προτάσεις με τις αξίες. Σε μια περίοδο μάλιστα που μαύρες κηλίδες απλώνονται στην κοινωνία. Με τις επιθέσεις στη ζωή και τα δικαιώματα των γυναικών, με την ενοχοποίηση των νέων παιδιών για την πανδημία, με επιλογές που καταστρέφουν το περιβάλλον, με την υιοθέτηση ενός μοντέλου ανάπτυξης που δεν αντιμετωπίζει την ανεργία, αλλά δημιουργεί προϋποθέσεις για κακά αμειβόμενη, με χαμηλά μορφωτικά προσόντα επισφαλή απασχόληση. Για να επιβληθούν αυτές οι αντικοινωνικές πολιτικές, ξεδιπλώνεται ένα πέπλο αυταρχισμού σε ολόκληρη την κοινωνία. Με την εξαγορά πολλών μίντια, με το δόγμα ότι «για κάθε πρόβλημα η λύση είναι η αστυνομία», με τη συρρίκνωση των δικαιωμάτων στη μόρφωση των νέων, με τη ρευστοποίηση της περιουσίας των φτωχών συμπολιτών μας, τελικά , με τη συγκέντρωση του πλούτου και της εξουσίας σε λιγότερα χέρια.
Ταυτόχρονα, πρέπει από τώρα να αντιστοιχίσουμε την απλή αναλογική με την κυβερνητική λύση που προτείνουμε και τις συμμαχίες που αυτή συνεπάγεται. Ο ΣΥΡΙΖΑ φιλοδοξεί να είναι ο κεντρικός κορμός μιας συμμαχίας αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων που με το σύστημα της απλής αναλογικής θα αναδειχτεί κυβέρνηση του τόπου, θάβοντας τα όνειρα της Δεξιάς για διπλές εκλογές και επαναφορά του ληστρικού εκλογικού συστήματος της ενισχυμένης.
Οι νεοφιλελεύθερες δυνάμεις μετά από 40 χρόνια βλέπουν να αμφισβητείται η ηγεμονία τους και στις πιο ακραίες εκδοχές τους, επιχειρούν να ανασυγκροτηθούν και γραπώνονται από την Ακροδεξιά. Αυτή η τάση ενδυναμώνεται και στη χώρα μας με την προσχώρηση στη σκληρή ακροδεξιά ατζέντα της ΝΔ. Γι` αυτόν τον επιπρόσθετο λόγο είναι κορυφαίο ζήτημα για την υπεράσπιση της Δημοκρατίας και της Κοινωνίας η απομάκρυνση από την διακυβέρνηση του τόπου της ΝΔ και του κ. Μητσοτάκη.
Στο πρόσφατο Πολιτικό Συμβούλιο θέσατε θέμα συλλογικής λειτουργίας. Τι προτείνετε;
Ό,τι προβλέπει το Καταστατικό του κόμματος και οι δημοκρατικές παραδόσεις του χώρου της Ανανεωτικής και Ριζοσπαστικής Αριστεράς με την τεράστια αντιδογματική-αντισταλινική προϊστορία του. Δημοκρατική νομιμοποίηση των αποφάσεων. Μέτωπο σε αντιλήψεις «κυβερνητισμού» και «αρχηγισμού» που είναι έξω από την ιστορία της δικής μας Αριστεράς. Αποφασιστική αντιμετώπιση των μεγάλων συμφερόντων που επιχειρούν να κερδοσκοπήσουν και μέσα στην κρίση της πανδημίας, αξιοποιώντας προγεφυρώματα και καίριες θέσεις που κατοχύρωσαν στην οικονομία και στο κράτος με τα μνημόνια. Τι άλλο είναι οι εξελίξεις στο Ελληνικό και στη Fraport. Kι ακόμη να προβληματιστούμε αν αντέχει η κοινωνία την αχαλίνωτη κούρσα υπερεξοπλισμών που έσπρωξε τη χώρα στην πρώτη θέση δαπανών στο ΝΑΤΟ, πάνω κι από τις ΗΠΑ σε σχέση με το ΑΕΠ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να περάσει στην αντεπίθεση. Να ανατρέψει τις δημοσκοπικές εικόνες. Να αντιστρέψει πολιτικές-κοινωνικές τάσεις. Σε αυτό θα συμβάλει η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη που θα γίνει σε λίγες μέρες μετά τις Νομαρχιακές Συνδιασκέψεις και βεβαίως πέντε χρόνια μετά το προηγούμενο, η προκήρυξη του Συνεδρίου του κόμματος, εντός του 2021, που μπορεί να αποδειχθεί σταθμός για τη συσπείρωση, την περαιτέρω διεύρυνση και τη δημιουργία των προϋποθέσεων, ώστε, το κόμμα να μην αρκείται να εξαγγέλλει, αλλά να ασκεί πολιτική μέσα στην κοινωνία και τα προβλήματα των ανθρώπων.
Ο πρωθυπουργός και η υπουργός Παιδείας εξαγγέλλουν σήμερα το «νέο σχολείο». Με βάση τις έως τώρα πληροφορίες, ποιο είναι το αρχικό σας σχόλιο;
Νέο σχολείο! Τι νέο μπορεί να έχει ένα σχολείο χτισμένο με αυταρχισμό, με υποβάθμιση του μορφωτικού του ρόλου και επιστροφή του διευθυντή-μπαμπούλα που αποφασίζει για όλα και του επιθεωρητή; Ώρα να επιστρέψει και στα πανεπιστήμια η αυθεντία της έδρας! Στην πραγματικότητα, πρόκειται για επιστροφή στα πριν το 1980 και σε ορισμένα πράγματα, επιστροφή στον 19ο αιώνα. Και βέβαια, πέρα από αυτά, επιδιώκουν ένα σχολείο που θα βασίζεται όχι στη δημόσια χρηματοδότηση, αλλά σε χορηγούς, σπόνσορες και ευεργέτες. Και ανάλογη βέβαια θα είναι και η κατεύθυνσή του. Αλλά αφού ο κ. Μητσοτάκης μιλά για μια εκπαίδευση που απευθύνεται σε «πελάτες», λογικό είναι να βλέπει το σχολείο ως υποκατάστημα εμπορικής αλυσίδας. Πιθανότατα σύντομα, και με τραπεζικό δανεισμό!
Σε αυτό το σχολείο υβρίδιο παλαιοσυντηρητικής μούχλας και των σημερινών απαιτήσεων της επιχειρηματικής τάξης και της περίφημης αγοράς, η ΝΔ προσθέτει τον κομματικό έλεγχο και τον γραφειοκρατικό πελατειασμό. Θα επιχειρήσει να φτιάξει ένα υπάκουο, στείρο, καφκικό ιεραρχικό σχήμα ελέγχου και πειθάρχησης των εκπαιδευτικών. Και βέβαια, να παγώσει τα όνειρα και την ελεύθερη σκέψη των μαθητών.
Απέναντι σ' αυτή τη δυστοπία, θέλουμε το σχολείο της μόρφωσης, της ελευθερίας, της συνεργασίας και της συμπερίληψης. Το δημοκρατικό σχολείο της ποιότητας και της ισότητας. Για το οποίο η επόμενη προοδευτική κυβέρνηση έχει να κάνει πολλά, γκρεμίζοντας την συντηρητική «αντεπανάσταση» Κεραμέως - Μητσοτάκη. Μέχρι να φύγουν, θα παλέψουμε με τους εκπαιδευτικούς για να περιορίσουμε τη ζημιά της κυβέρνησης ΝΔ. Πρώτο αίτημα, να προσληφθούν 15.000 μόνιμοι εκπαιδευτικοί τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.